Đối Tửu Đương Ca (1)

Thời gian trôi qua thật nhanh, mới đó mà đã hơn nửa tháng, đến cả Ngày Nhà giáo cũng đã tới.

Trong suốt nửa tháng này bọn họ không hề tụ tập lần nào, ai nấy đều bận rộn với công việc riêng.

Trước tiên là quán nướng của Giang Minh Châu khai trương, không ngờ lại làm ăn rất tốt. Địa điểm quán của cô ấy không hẳn là thuận lợi, vốn dĩ dự tính ít nhất cũng phải nửa năm mới có khách ổn định. Tất cả là nhờ vào sự quảng bá trong vòng bạn bè của mẹ Chu. Bà đã làm quán ăn vặt hơn chục năm, quen biết không ít tín đồ ẩm thực sành ăn. Ngoài ra, ba mẹ Tiểu Xuân, mẹ Vạn Thanh, mẹ Trương Chú... cũng chia sẻ bài đăng về quán trong vòng bạn bè.

Hiệu quả lan truyền trong vòng bạn bè của thế hệ họ tốt hơn nhiều so với thế hệ sau. Bạn bè của họ hầu hết là người địa phương. Trong khi đó, bạn bè của Vạn Thanh và Chu Cảnh Minh lại chủ yếu ở Thượng Hải hoặc Chiết Giang, nên dù có đăng bài quảng bá thì cũng không có tác dụng nhiều. Tuy nhiên, Chu Cảnh Minh và Trương Chú vẫn chia sẻ trong nhóm bạn học cấp hai, cấp ba của họ.

Còn Trương Chú thì bận rộn cùng mẹ đi chọn ảnh cưới ở studio, rồi lên tỉnh đặt may sườn xám và lễ phục... Tóm lại, tất cả những thủ tục cầu kỳ của giới trẻ, mẹ cô ấy đều muốn làm trọn vẹn. Bản thân Trương Chú cũng cảm thấy gượng gạo, đã vậy, trong suốt quá trình này, bạn trai của mẹ cũng đi theo. Lúc sau, cô ấy không còn thời gian để bận tâm đến sự gượng gạo ấy nữa, vì khi mẹ cô ấy dự định đặt may một bộ sườn xám giá bốn, năm ngàn tệ, cô ấy lập tức ngăn cản. Không phải vì quá đắt, mà vì cuộc sống hằng ngày không có nhiều dịp để mặc.

Nhưng bà Trương Hiếu Hòa lại quá thích hoa văn và chất liệu vải ấy, bà nói: "Không sao đâu, cứ giữ lại làm kỷ niệm. Sau này đến tuổi như mẹ rồi, con có thể mặc lại." Trương Chú cũng chẳng biết nói gì hơn, thôi thì cứ mua đi vậy. Cô ấy định dùng thẻ của mình để thanh toán, nhưng bà Trương Hiếu Hòa không đồng ý. Vì đây là món quà bà muốn để dành cho con gái, nên phải do chính bà mua mới được.

Từ tỉnh trở về, Trương Chú ngồi một mình ở hàng ghế sau, lặng lẽ nghe mẹ ngồi ghế phụ phía trước nhỏ giọng bàn bạc với bạn trai đang lái xe. Bà nói đến lúc đó sẽ mời một nhiếp ảnh gia giỏi, phải chụp cho đám cưới thật đẹp, sau này sống đến một trăm tuổi xem lại chắc chắn sẽ rất thú vị. Nói rồi, bà quay đầu nhìn Trương Chú: "Cũng phải chụp cho con gái thật đẹp nữa."

Còn Chu Cảnh Minh thì thật xui xẻo... Đầu tháng Chín, anh dẫn đội đi tỉnh ngoài tham gia triển lãm với tư cách nhà triển lãm. Chiều hôm ấy sau khi hoàn thành việc bố trí gian hàng, anh ra ngoài mua cơm tối cho đồng nghiệp rồi định bắt chuyến tàu cao tốc lúc tám giờ tối về trước. Nhưng rốt cuộc lại bị cảnh hoàng hôn hôm đó mê hoặc—đẹp rực rỡ y hệt buổi hoàng hôn ngày anh điền nguyện vọng đại học sau kỳ thi đại học lần đầu tiên. Anh ngước mặt lên, đứng trên cầu vượt như một thằng ngốc nhìn chằm chằm vào hoàng hôn, rồi quay video gửi cho Vạn Thanh.

Anh còn tỉ mỉ kể lại tâm trạng hôm điền nguyện vọng năm đó: Đeo tai nghe MP3, nghe bài NEW BOY của Phác Thụ, lòng anh tràn đầy hy vọng, cảm thấy tương lai rộng mở, sáng sủa, tin rằng mình sẽ trở thành trụ cột của xã hội, là nhân tài của đất nước...

Anh càng nói càng hào hứng, biên tập lại rồi gửi cho Vạn Thanh, sau đó đeo tai nghe Bluetooth, vừa nghe NEW BOY vừa vui vẻ đi mua cơm tối. Mua xong, anh nhàn nhã đi về, vừa đi vừa bấm điện thoại gửi tin nhắn thoại. Vì quá mải nói chuyện, anh không để ý đến đám đông hỗn loạn ở lối vào. Đến khi xách cơm đi vào mười mấy mét, nhận ra có điều bất ổn định quay lại thì bị bảo vệ chặn ngay: "Quay lại đi anh bạn!"

Trung tâm triển lãm phát hiện ca nhiễm Covid, tất cả mọi người chỉ được vào, không được ra.

Nằm không cũng chán, phải làm gì đó mới được. Hai tháng qua, Vạn Thanh mua đủ loại khóa học, chủ yếu về lịch sử văn hóa và thẩm mỹ nghệ thuật. Cô quy kết sự trì trệ và đau khổ của mình trong mấy năm qua là do tâm hồn không còn được nuôi dưỡng và tiếp thêm năng lượng, khiến sự phát triển cá nhân của mình bị hạn chế nghiêm trọng, dẫn đến tình trạng "trông như có tất cả nhưng thực ra chẳng có gì."

Nhìn chung, cô bắt đầu có những suy ngẫm—không muốn tiếp tục trôi nổi theo dòng đời nữa, mà muốn đứng lại tại thời điểm này để quan sát, nhìn lại con đường mình đã đi và xem liệu tương lai có thể tạo ra nhiều khả năng hơn không. Cố gắng tiến lên phía trước là quan trọng, nhưng khi mắc kẹt, cô cho rằng cần dừng lại để suy ngẫm và điều chỉnh, đó cũng là một cách có trách nhiệm với bản thân.

Cô chỉ mới thực sự hiểu ra điều này trong những ngày gần đây. Điểm khởi đầu là hơn nửa tháng trước, khi cô về quê và ngồi trò chuyện cả buổi chiều với ba mình bên bờ sông.

Chủ yếu, cô nói về những hoang mang của mình với thực tế, sự mất kiểm soát với hướng đi của cuộc đời, và cả sự bất định về bản thân. Ban đầu cô không định nói những điều này, vì dù có nói, ba cô cũng chẳng hiểu. Cô vốn không mong đợi gia đình có thể thấu hiểu mình. Cô đã về nhà một thời gian, vậy mà cứ dăm ba ngày mẹ cô lại hỏi: "Con định nghỉ ngơi đến bao giờ mới về Thượng Hải?" Cô hoặc là trả lời qua loa, hoặc là giả vờ không nghe thấy, nhưng phần lớn là cảm thấy thất vọng. Vì chưa bao giờ gia đình quan tâm đến lý do thực sự khiến cô trở về để nghỉ ngơi.

Hôm ấy, có lẽ vì quá cần một người để tâm sự, cô mới mở lòng nói về chuyện hồi cấp ba, kể rằng hôm Tiểu Xuân gặp chuyện, thực ra là cô ấy đến tìm họ. Nhưng từ đầu đến cuối, người lớn chưa từng hỏi về chuyện đó, ngay cả ba mẹ của Tiểu Xuân cũng không hỏi tại sao hôm ấy con mình lại ra ngoài. Cô nói đến giờ gặp lại ba mẹ Tiểu Xuân vẫn cảm thấy có lỗi, không dám nhìn thẳng vào mắt họ.

Cô nói rất nhiều, rời rạc, đến mức nội dung cụ thể cũng quên mất, chỉ mơ hồ nhớ rằng, sau khi bước chân vào xã hội, cô mới hiểu rõ mình khác với những người thực sự có gia cảnh tốt ở chỗ nào—họ được phép mắc sai lầm và chấp nhận sai lầm, sai thì sửa, không có gì là quá to tát cả.

Cô kể rằng từ khi lên cấp ba, trong người lúc nào cũng có cảm giác căng thẳng, nặng thì đau âm ỉ ở bụng dưới. Thầy cô và gia đình luôn nhắc đi nhắc lại rằng: Không đỗ đại học tốt thì đời coi như bỏ đi. Cô nói lần đầu tiên cảm thấy mình là một loser là vào đêm thi trượt, khi ngồi một mình trong phòng nghe thấy ba và mẹ cãi nhau ngoài phòng khách.

Cô không kể những điều này để trách móc, càng không phải để đổ lỗi cho cách giáo dục của gia đình. Giọng điệu của cô bình tĩnh, chỉ đơn thuần bàn về lý do tại sao con nhà nghèo càng khó đổi đời, tại sao khoảng cách giữa các tầng lớp ngày càng khó vượt qua, tại sao họ lại tự giễu mình là "học sinh thị trấn chỉ biết học thuộc lòng."

Cô không nói để an ủi bản thân, mà thực sự đang cố gắng hiểu và chấp nhận những thiếu sót của ba mẹ.

Trong suốt cuộc trò chuyện, ba cô luôn quay lưng về phía cô, ngồi câu cá. Không biết ông có nghe thấy hay hiểu được bao nhiêu. Nhưng cô vẫn mong ông nghe thấy, mong ông chấp nhận sự thật rằng con gái ông cả đời này cũng chỉ đến vậy thôi, đừng đặt hy vọng xa vời nữa.

Bởi nếu ngay cả gia đình cũng không thể chấp nhận cô, thì cô thật sự không biết phải làm thế nào.

Ba ngày sau khi trở về từ bờ sông, mẹ cô gọi video, than phiền ba cô hai ngày nay cứ như bị ma ám, lười biếng nằm lì trên giường, cơm cũng không buồn ăn, tối lại lẳng lặng ra ngoài đi dạo. Đến lúc này, Vạn Thanh mới hiểu ra: Những lời cô nói, ba đã nghe hết.

Sáng ngày thứ năm, ba mẹ đột nhiên quay về. Họ không nói gì cả, chỉ ra chợ mua rất nhiều đồ ăn. Buổi trưa, cả nhà cùng ăn một bữa cơm. Ăn xong, họ vào trung tâm thương mại mua quà, rồi dẫn cô đến nhà Tiểu Xuân.

Sau đó, họ ở nhà ba ngày. Họ nói không sao cả, mệt thì nghỉ ngơi, nghỉ một hai năm cũng được. Nói con đồng nghiệp của họ học 985 đó, giờ cũng về quê làm ở sở thuốc lá rồi. Còn nói bọn họ cạnh tranh có bao nhiêu ác liệt, gian nan.

———

Ngày Nhà giáo, Vạn Thanh nhận được một đơn giao hàng—một túi lớn toàn trái cây, nào là sầu riêng, kiwi, lựu, cam... Cô nghĩ chắc giao nhầm rồi, định từ chối thì video call của ba cô gọi tới, nói con gái à, ba gửi trái cây cho con, con nhận được chưa?

...

Ông Vạn vui vẻ nói sầu riêng này ngon lắm, đắt thì đắt, nhưng con gái ông ăn thì không đắt chút nào. Vạn Thanh phì cười nói ba có ăn đâu mà biết nó ngon? Rồi cô hỏi ông hôm nay câu được cá không? Ông Vạn nói câu được hai ba con, giờ đang bị ném vào chảo chiên rồi. Rồi cảm thán làm người vẫn tốt hơn, đầu thai không tốt là vào nồi chiên ngay.

Ông Vạn nói cô muốn ăn gì cứ nói, ông mua cho cô hết. Vạn Thanh bật cười hỏi thẻ lương của ba chẳng phải do mẹ giữ sao, ba có tiền hả?

Ông Vạn đắc ý nói mình có quỹ đen, nhiều tiền lắm. Nhưng rồi không nhịn nổi, ấp úng hỏi, à thì... lần trước ba về thấy nhà mình có một cái quần đùi đàn ông, là sao nhỉ?

Ông vội vã thanh minh: "Ba không có ý dò xét đời tư của con, ba chỉ quan tâm đến cuộc sống cá nhân của con thôi."

Vạn Thanh cũng không giấu diếm, nói thẳng đó là của Chu Cảnh Minh.

Ba cô há hốc miệng, ngạc nhiên đến sắp rớt cằm, sao lại là nó? Ông im lặng gần một phút rồi hỏi: "Hai đứa đang qua lại hả?"

Vạn Thanh ậm ờ: "Vẫn chưa."

Ba cô hiểu con gái hơn ai hết, liền hỏi ngay: "Là con không muốn hay nó không muốn?"

Vạn Thanh nói tránh đi: "Bọn con có chút chuyện khác."

Ông Vạn nghe vậy liền hiểu, tâm trạng phức tạp, buột miệng nói: "Nó có gì tốt đâu? Hồi bé còn cà lăm nữa mà."

Vạn Thanh cười: "Không phải ba thích anh ấy lắm sao? Còn nói anh ấy có chính kiến, sau này tiền đồ vô hạn mà."

Ông Vạn bĩu môi, giả giọng cà lăm hồi nhỏ của Chu Cảnh Minh: "Ngày... ngày... ngày xưa... mắt... mắt ba mù."

Vạn Thanh nhìn ông qua màn hình: "Ba, ba mẹ thật sự không tôn trọng người khác chút nào. Mẹ cũng vậy, còn chia sẻ video của anh ấy lên nhóm để mọi người bàn tán."

Ông Vạn ngượng ngùng, gãi đầu rồi nói: "Con gái theo đuổi con trai dễ lắm, chỉ cách một lớp màn thôi."

Vạn Thanh thuận theo: "Dễ đâu mà dễ?"

Ông Vạn chắc nịch: "Dễ chứ." Rồi ông bắt đầu nghiêm túc phân tích tâm lý đàn ông, dạy con gái: "Đàn ông thích phụ nữ đẹp, nhưng còn thích phụ nữ ngoan ngoãn, biết điều hơn. Chẳng hạn như hôm nào hai đứa uống vài ly, con cứ nhìn nó bằng ánh mắt ngưỡng mộ, say đắm, để nó được nở mày nở mặt, có cảm giác thành tựu... Đúng lúc ấy, con tìm cớ rời đi, sau đó lạnh nhạt với nó vài ngày, khiến nó bứt rứt không yên, nôn nóng tìm con."

"Chỉ cần một chiêu này, đàn ông sẽ đổ rầm rầm!" Ông Vạn vênh váo chỉ dạy: "Con cứ tạm thời kiềm chế cái cá tính của mình lại. Đàn ông không thích phụ nữ quá mạnh mẽ, như vậy sẽ làm họ có cảm giác thất bại. Thấy chuột con phải run rẩy, gọi anh ơi anh ơi, kí.ch thí.ch bản năng bảo vệ của nó. Tuyệt đối không được chửi tổ tiên nhà chuột rồi vác chổi rượt đuổi." Ông nhấn mạnh: "Con gái à, cứ kiên nhẫn một chút, chờ đến khi nắm chắc được rồi thì mới bộc lộ bản chất. Nhớ lời ba—thợ săn luôn xuất hiện dưới hình dáng con mồi."

Nhìn ông ba hói sáng bóng trước màn hình, hăng hái thao thao bất tuyệt, Vạn Thanh cuối cùng cũng hiểu được cái vibe hơi sến súa, hơi bố đời của mình từ đâu mà ra. Cô chân thành nói: "Ba, ba đúng là ba ruột của con." Nếu không phải ba ruột, chắc con đã chui qua điện thoại túm ba ra đánh một trận rồi.

Ông Vạn đắc ý, xoa xoa cái đầu trọc bóng lưỡng của mình: "Mặt con y hệt ba, cùng một khuôn đúc ra."

Mẹ Vạn Thanh đứng bên cạnh suýt thì buồn nôn, tự hỏi năm xưa mình bị cái gì mà lại yêu cái ông này. Ông Vạn cúp máy, kéo lại lưng quần, tự hào nói với vợ: "Thấy chưa, con gái vẫn thân với anh hơn."

Mẹ Vạn Thanh thúc giục: "Bớt nói nhảm đi, hỏi ra chưa?"

Ông đáp: "Là thằng nhóc nhà họ Chu, Chu cà lăm." Nói xong lại tặc lưỡi: "Đến thỏ còn biết không ăn cỏ gần hang..."

Mẹ Vạn Thanh chẳng muốn nghe thêm, quay người vào bếp tiếp tục chiên cá.

Chu Cảnh Minh hồi bé đúng là bị cà lăm, mà chẳng ai biết tại sao. Đi khám cũng không tìm ra nguyên nhân. Thế mà đến khoảng lớp hai, lớp ba, anh lại đột nhiên nói trôi chảy, chẳng rõ vì sao.

Trung tâm triển lãm bị phong tỏa, tối hôm đó mọi người làm xét nghiệm Covid xong thì được đưa đi cách ly ở khách sạn một tuần. Trong tuần này, nhóm chat rôm rả hẳn. Trương Chú rảnh rỗi nên tán gẫu với anh, Giang Minh Châu cũng vậy. Mẹ Chu cũng biết chuyện, nhưng bà chẳng buồn quan tâm. Cách ly trong khách sạn thì lo gì, có điều hòa mát lạnh, có nước nóng để tắm, còn gì sung sướng hơn? Bà chỉ dặn anh tự chăm sóc bản thân, ở nhà vẫn ổn. Vạn Thanh sáng có thời gian thì dạy bà lái xe, chiều bà đến trường học lái, cố gắng luyện tập cả hai bên, sắp thi bằng rồi.

Dù vậy, bà vẫn hơi bực mình. Bà định có bằng lái là đi phượt ngay, mà cái miệng nhanh nhảu của Vạn Thanh lỡ kể chuyện này với mẹ cô. Mẹ cô bèn liên hệ hỏi có thể đi cùng không. Bà mừng còn không kịp, vậy là trên đường có bạn đồng hành rồi. Nhưng chẳng bao lâu, ông Vạn cũng gọi tới, nói cho ông tham gia nữa. Thế là bà hết hào hứng, không muốn đi nữa.

Hôm đó Chu Cảnh Minh vừa về nhà, bà còn lẩm bẩm với anh: "Đàn ông đàn ang gì mà suốt ngày bám vợ như keo..."

Chu Cảnh Minh thì đang bận ủi quần áo, chiều còn có cuộc họp. Mặc xong, anh chuẩn bị ra cửa thì mẹ anh hỏi: "Hai đứa thân nhau bao nhiêu năm, quanh quẩn mãi như vậy là vì cái gì?"

Anh chăm chú nhìn bà: "Mẹ trang điểm hả?"

"Ừ." Bà hơi mất tự nhiên, "Chỉ kẻ mày với kẻ mắt thôi."

Chu Cảnh Minh cười: "Nhìn khác hẳn, trông có sức sống lắm."

Mẹ Chu cười tươi, trong lòng vui lạ. Bình thường cục mịch như con gấu mà đến lúc cần lại rất biết nịnh người ta. Bà học trang điểm theo mấy blogger trên mạng cả tuần mới kẻ được thế này. Nhưng ngay sau đó, bà phản ứng lại, giơ tay đánh nhẹ vào vai anh: "Mẹ hỏi chuyện con đó! Hai đứa rốt cuộc định làm cái gì mà cứ vòng vèo mãi vậy? Sao giống y hệt ba con vậy hả?"

Trên đường đi làm, Chu Cảnh Minh chạy song song với một chiếc xe tưới nước đường phố. Đến đèn đỏ, cả hai dừng lại ở ngã tư. Anh nghiêng đầu nhìn xe tưới nước thật lâu.

Đèn xanh bật, anh rẽ trái. Xe tưới nước tiếp tục đi thẳng, loa phát bài Chúc mừng sinh nhật.

Có những ký ức rất kỳ quái. Một số chuyện khi xảy ra thì ký ức rời rạc, hỗn loạn, mãi đến nhiều năm sau mới dần rõ ràng. Như vụ tai nạn của Tiểu Xuân—hồi đó anh là người đầu tiên có mặt tại hiện trường, tận mắt chứng kiến tất cả. Nhưng sau một giấc ngủ, ký ức của anh trở nên lộn xộn, thậm chí còn tự hỏi liệu mình có thực sự ở đó hay không. Mãi đến vài năm gần đây, những hình ảnh ấy liên tục hiện lên, anh mới chắc chắn rằng mình đã từng chứng kiến toàn bộ.

Điều anh nhớ rõ nhất không phải là cảnh tượng máu me đáng sợ, mà là bàn tay yếu ớt, run rẩy, vô lực đang nằm trên mặt đất.

Tới công ty, anh nhắn tin cho Vạn Thanh: [Nhạc xe tưới nước thay đổi rồi.]

Vạn Thanh trả lời: [Em biết.] Rồi hỏi: [Anh về rồi?]

Chu Cảnh Minh nhắn: [Về hồi tối, tận mười hai giờ mới đến nhà.]

Dạo gần đây họ không trò chuyện trong nhóm, gần như chỉ nhắn riêng. Nhưng cũng không nói nhiều, chỉ đôi ba tin nhắn rồi thôi. Như khi Vạn Thanh đi ngang tiệm bánh ngọt nào có món mới, cô sẽ chụp ảnh gửi anh. Hay khi Chu Cảnh Minh bận làm việc, đứng bên cửa sổ thư giãn, anh sẽ chụp ảnh cây cà chua bi mà anh chăm sóc suốt ba bốn tháng gửi cô. Nó sắp đến kỳ thu hoạch, vậy mà cuối cùng lại bị chị kế toán hái mang về nấu ăn hết rồi.

Bọn họ hơn nửa tháng không gặp nhau, cũng không liên lạc nhiều. Chỉ khi bất chợt nhớ đến đối phương mới gửi một tin nhắn hỏi han. Nhưng cả hai đều thấy thoải mái và an lòng.