Xuân còn vì ai

Ngày Mười sáu tháng Giêng năm Kỷ Mùi, sắc trời u ám, tối tăm, mây đen giăng đầy. Đến đúng giờ Mùi, những bông tuyết bắt đầu rơi, đáp xuống mái ngói lưu ly làm vang lên những tiếng lộp độp. Chỉ trong chốc lác, những mái nhà xa xa đã được phủ một tầng tuyết trắng mỏng manh. Nền gạch xanh trong khu vườn gần đó lộ một màu xanh đốm bạc. Gió thổi bay những bông tuyết, tạt vào mặt hơi đau rát.

Ngọc Trợ vội vàng xoay người, thả rèm xuống. Chậu than củi thi thoảng phát ra tiếng lách cách. Nàng đi đến, lấy cái kẹp gắp than củi lửa, khi chạm vào đống tro than củi đó nặng trình trịch, bèn cười, nói: “Chắn chắn là đứa nào lại vùi xuống đây mà, cả ngày chỉ biết ăn!” Còn chưa nói xong nàng đã nghe ngoài cửa có người hỏi: “Ngọc cô cô lại đang mắng ai đấy?”

Một người mặc áo dài màu xanh vén rèm lên, bước vào. Vừa vào phòng liền cởi mũ, vừa phủi những bông tuyết trên tua rua vừa cười, nói: “Mới giữa tháng Giêng, lão nhân gia người đã dạy bảo các tỷ tỷ rồi!”

Ngọc Trợ thấy tiểu thái giám Phùng Vị ở Tứ Chấp Khố, liền hỏi: “Thằng nhóc con nhà ngươi, sao giờ này lại rãnh rỗi mà đi dạo sang đây?”

Phùng Vị vừa quay đầu liền nhìn thấy củ khoai môn được vùi trong chậu than, bèn cầm lấy cái kẹp gắp than rồi cười hì hì, hỏi: “Không biết đây là của vị tỷ tỷ nào, tiểu nhân mạn phép dùng trước vậy!” Nói xong, hắn liền đưa tay bóc vỏ. Củ khoai môn đó vừa được khều ra từ đống than củi, nóng tới mức hắn liên tục vùng vẩy kêu la “ai, ôi” Lúc này, Vân Sơ đang ngồi trên giường gấp y phục mới cười một tiếng. “Đáng đời!”

Phùng Vị cầm củ khoai nóng bỏng tay kia cắn một miếng, nóng tới mức đầu lưỡi của hắn chỉ đảo một lần rồi nuốt vội vào nuốt vàng, sau đó hắn nói với Ngọc Trợ: “Ngọc cô cô, Vân Sơ tỷ tỷ càng ngày càng sắc sảo. Mai này leo lên được cành cao cũng cho chúng ta chút thể diện.”

Vân Sơ liền mắng hắn: “Hừ! Người xấu không nói ra được lời nào tử tế! Ta đâu có cái số tốt ấy!”

Phùng Vị thổi phù phù lên tay: “Tỷ tỷ đừng nói nữa! Chuyện trong cung ấy à, không thể nói chính xác được. Cứ nhìn việc của Đoan chủ nhân xem, dáng dấp đâu có đẹp bằng Văn Sơ tỷ tỷ, ai biết được rằng người ấy lại có ngày hôm nay?”

Ngọc Trợ giơ ngón tay gí vào trán hắn: “Lại quên lời dạy phải không? Không được so sánh lung tung giữa chủ nhân và lũ nô tài chúng ta. Không có quy cũ gì cả, để lát nữa ta đi nói với sư phụ ngươi.”

Phùng Vị lè lưỡi, vừa gặm củ khoai vừa nói: “Suýt nữa quên mất việc chính, sư phụ bảo nô tài tới xem chiếc áo gấm màu xanh đen, hoa văn tròn chữ phúc, có lớp lông lót trong đã chuẩn bị xong chưa? Bây giờ tuyết rơi rồi, không lâu nữa sẽ dùng đến.”

Ngọc Trợ hất cằm vào phía trong: “Lâm Lang đang ủi ở buồng trong kia kìa.”

Phùng Vị liền vén rèm buồng trong, nghiêng đầu nhìn vào. Lâm Lang đang cúi đầu, tay cầm bàn là, khom lưng là y phục. Vừa ngẩng đầu nhìn thấy hắn, nàng liền hỏi: “Xem cái tay đen thui của ngươi ấy, lát nữa lại làm bẩn y phục.”

Họa Châu quay đầu nhìn thấy, bực mình nói: “Chỉ có ngươi tinh mắt mà lại tham ăn, thứ vùi ở trong chậu than mà cũng không thoát.”

Phùng Vị nuốt qua quýt hai, ba miếng mới vỗ vỗ tay, nói: “Đừng vội so đo với nô tài chuyện này, y phục của chủ nhân cần gấp hơn.”

Đúng lúc đó, Văn Sơ đi vào. “Đừng lấy chủ nhân ra dọa chúng ta! Cả cái phòng này, đang treo, đang là đều là y phục của chủ nhân đấy thôi.”

Phùng Vị thấy Văn Sơ không đáp lời, không dám giả bộ kênh kiệu nữa, đành kéo người khác. “Lâm Lang, bộ trang phục mới của cô nương cũng khá đấy!”

Vân Sơ nói: “Không có trên dưới gì cả! “Lâm Lang” là cái tên mà ngươi cũng gọi được sao? Đến một tiếng “tỷ tỷ” cũng không nói được ư?”

Hắn cười hì hù. “Lâm cô nương với tiểu nhân sinh cùng năm, giữa bọn tiểu nhân không phân biệt lớn nhỏ.”

Lâm Lang không muốn huyên thuyên với hắn, chỉ hỏi: “Ngươi muốn lấy chiếc áo gấn màu xanh đen có lông lót?”

Phùng Vị nói: “Hóa ra cô nương nghe thấy ta nói ở bên ngoài rồi?”

Lâm Lang đáp: “Đâu phải ta nghe thấy, nhưng mà bên ngoài tuyết rơi rồi, nhất định là cần áo lông. Hoàng thượng lâu nay vẫn chọn màu sắc trang trọng nên ta đoán là chiếc màu xanh đen đó.”

Phùng Vị bật cười: “Lời này của cô nương giống hệt sư phụ. Lâm Lang à, có lẽ cô nương sẽ nhanh chóng thành người hầu hạ ngự tiến.”

Lâm Lang cũng chẳng ngẩng lên, chỉ thổi thổi than củi trong bàn là. “Đừng nói lung tung, ta chỉ nói bừa mà thôi!”

Vân Sơ lấy một tấm lụa xanh đến, bọc chiếc áo lông màu xanh đen lại rồi đưa cho Phùng Vị. Xua hắn đi khỏi cửa xong nàng mới than phiền: “từ sáng đến tối chỉ nói vớ va vớ vẩn!” Nàng cũng lấy bàn là đến là một bộ y phục rồi thở dài, nói tiếp: “Hôm nay, đã là ngày Mười sáu tháng Giêng rồi, lại qua một năm. Một năm rồi lại một năm, có khó khăn thì cũng nháy mắt là qua.”

Lâm Lang cúi đầu đã lâu, cổ cứng đờ, nàng giơ tay xoa xoa. Nghe Vân Sơ nói như vậy, nàng không khỏi khẽ mỉm cười: “Cố nhịn thêm vài năm nữa là có thể xuất cung rồi.”

Vân Sơ cười. “Tiểu cô nương lại mong có tình yêu đây! Tỷ biết muội sớm tối mong ngóng được xuất cung rồi gả cho một chàng rể tốt.”

Lâm Lang đi lấy thêm một than bò vào bàn là, thấy Họa Châu đã đi ra gian ngoài rồi mới nói: “Muội biết tỷ cũng sớm tối mong ngóng có một ngày được nở mày nở mặt.”

Vân Sơ đanh mặt: “Đừng có nói bậy!”

Lâm Lang cười: “Giờ lấy được tiền của tỷ tỷ ra rồi… Rồi rồi, coi như muội không tốt, được chưa?” Nàng mềm giọng làm nũng. Vân Sơ cũng không nghiêm nghị được nữa, cuối cùng cười một cái cho qua.

Cuối giờ Thân, tuyết rơi nhiều, từng bông rồi từng bông. Ngược lại gió đã ngừng thổi. Bốn phía đều là một mảng trắng xóa mờ mịt. Đến cung điện nguy nga, lộng lẫy cũng được phủ một màu trắng bạc, trông có vẽ vô cùng tĩnh lặng. Vì trời âm u, tuyết rơi, nên vào canh giờ này trời cũng đã gần như tối đen. Ngọc Trợ đi vào, gọi: “Họa Châu, tuyết rơi nhiều, con bọc chiếc áo ngắn lông chồn đem mang đi đi. E là tới lúc đó bọn họ luống cuống tay chân, không kịp phái người đến lấy.”

Họa Châu lắc lắc đầu rồi nói: “ Trời tối, tuyết lại rơi lớn như thế mà vẫn đi đưa áo, cô cô chọn cho nô tỳ một việc tốt thế.”

Văn Sơ liền nói với Họa Châu: “Xem muội lời tới mức đó rồi, đến cô cô cũng chẳng sai nổi muội nữa. Thôi đi, để tỷ đi một chuyến vậy!”

Lâm Lang tiếp lời: “Hay để muội đi đi, dù gì muội ở trong phòng cả ngày trời, ngửi khói than đến đau cả đầu, hơn nữa hôm nay là Mười sáu, coi như là đi xua bệnh tật[1] đi.

[1] Ngày xưa gọi ngày Mười sáu tháng Giêng là ngày xua bệnh tật, giải trừ tai họa.

Lâm Lang đáp “vâng” rồi ôm lấy bộ y phục, châm đèn đi về phía Tứ Chấp Khố. Vừa đi qua Tứ Chấp Khố liền thấy xa xa có một cặp đèn bão đang lắc lư tới gần, theo sau là một chiếc kiệu đi từ đường nhỏ đến đây. Nàng vội vàng nép vào cạnh tường, yên lặng. Tiếng giày lộp cộp, giẫm lên đáp tuyết gây ra tiếng vang nho nhỏ. Thái giám khiêng kiệu bước từng bước rất đều. Lâm Lang cúi đầu thở nhẹ. Từng cặp đèn lồng chiếu lên đáp tuyết dưới đất, bất chợt nàng nghe thấy một giọng nói uyển chuyển gọi tên mình: “Lâm Lang!” Rồi lại ra lệnh cho thái giám: “Dừng một lát!”

Người Lâm Lang gặp là Vinh Tần, nàng vội vàng thỉnh an: “Nô tỳ thỉnh an Vinh phu nhân!”

Vinh Tần gật gật đầu. Lâm Lang lại hành lễ tạ ơn xong mới đứng lên. Vinh Tần mặc chiếc áo khoác lông màu đỏ thẫm, dưới ánh đèn nó càng thêm rực rỡ. Nàng ở trong kiệu, hơi nghiêng người nói chuyện với Lâm Lang, để lộ chiếc áo gấm bên trong có hoa văn trăm con dơi màu xanh ngọc, cổ tay áo có ba, bốn tất lông chồn trắng, mềm mại khẽ phất phơ trên chiếc lò sưởi cầm tay tráng men. Nàng hỏi: “Văn Sơ vẫn khỏe chứ?”

“Bẩm Vinh phu nhân, Vân Sơ cô nương rất khỏe ạ. Chỉ là hay nhớ tới người, lại e ngại quy củ nên không dám đến thỉnh an chủ nhân thường xuyên.” Lâm Lang đáp.

Vinh Tần nhẹ nhàng gật đầu, nói: “Mấy ngày nữa ta sẽ sai người đến thăm nó.” Vinh Tần đang trên đường đến Từ Ninh cung thỉnh an Thái hoàng thái hậu, nàng sợ đến muộn cho nên chỉ nói đôi ba câu rồi ra hiệu cho thái giám khởi kiệu. Lâm Lang đứng tránh sang một bên theo phép tắc, đợi kiệu đi xa rồi mới xoay người.

Nàng đi theo con đường nhỏ bên ngoài tây noãn các, thái giám Trường Khánh đang trực ở Tứ Chấp Khố thấy nàng thì mặt mày hớn hở. “Là Ngọc cô cô sai cô nương đến ư?”

Lâm Lang đáp: “Ngọc cô cô thấy tuyết rơi nhiều, sợ các sư phụ ở đây sốt ruột nên bảo nô tỳ đem áo tới.”

Trường Khánh nhận lấy bao y phục rồi nói: “Trời lạnh thế này nên giữ cô nương lại uống trà, sưởi ấm tay, nhưng mà thấy trời đã tối, ta cũng không giữ người nữa. Lúc về cho ta chuyển lời cảm tạ đến Ngọc cô cô, đúng là đã phiền cô cô phải lo nghĩ như vậy, còn đặc biệt sai cô nương đưa tới.”

Lâm Lang mỉm cười, khẽ nói: “Công công khách sáo quá rồi. Ngọc cô cô thường nói những chuyện tốt đẹp về các sư phụ, bảo các sư phụ hay giúp đỡ chúng nô tỳ, hơn nữa đây cũng là việc của chúng nô tỳ.”

Trường khánh thấy nàng nói như thế, trong lòng vui mừng đáp: “Được rồi, được rồi! E là lát nữa cổng cung đóng mất, cô nương mau đi về đi!”

Lâm Lang cầm chiếc đèn bão lên, quay người đi về. Trời đã tối đen, khắp nơi trong cung đều đang lên đèn, phía xa xa chỉ thấy ánh đèn lập lòe. Bông tuyết đã nhỏ hơn nhưng vẫn rơi dày như trước, như sợi bông bay bay rồi đáp xuống trong yên lặng. Binh sĩ canh gác bên trong Long Phúc môn đang đổi ca, từ xa chỉ nghe thấy tiếng động khi bội đao va vào những chiếc đinh bạc trên đai lưng, lách ca lách cách phá tan sự yên lặng. Nàng bước thấp bước cao đi tới, lớp tuyết bên dưới thấm qua đế giày, vừa lạnh buốt vừa ẩm ướt.

Về tới phòng, nàng lập tức đứng bên chậu than củi, một lúc lâu sau mới thấy ấm dần lên. Ngọc Trợ nói: “Đang định đi tìm con, chỉ sợ đóng cửa cung rồi.”

Lâm Lang đáp lời: “Bên ngoài trời lạnh thật đấy, lạnh tới mức đầu như đông cứng lại.”

Vân Sơ đưa lò sưởi cầm tay của mình cho nàng: “Đã để phần bánh bột cho muội rồi.”

Lâm Lang bèn nói: “Trên đường trùng hợp đã gặp được Vinh chủ nhân, người nói mấy ngày nữa sẽ phái người đến thăm tỷ tỷ.”

Vân Sơ nghe xong quả nhiên vui vẻ hẳn, hỏi: “Trông sắc mặt tỷ tỷ thế nào?”

Lâm Lang trả lời: “Tất nhiên là tốt rồi, hơn nữa còn mặc y phục hoàng thượng mới ban thưởng, càng toát lên sự cao quý.”

Vân Sơ hỏi: “Hoàng thượng mới thưởng y phục cho tỷ tỷ sao? Tỷ ấy nói cho muội biết à?”

Lâm Lang khẽ mỉm cười, nói: “Sao chủ nhân có thể nói chuyện này với muội được, là muội tự đoán thôi.”

Vân Sơ ngạc nhiên: “Sao muội lại đoán được?”

Lâm Lang buông lò sưởi cầm tay xuống, cầm lấy bánh bột trong đĩa rồi nói: “Lụa Vân Cẩm mà phủ dệt Giang Ninh mới dâng lên năm ngoái, ngoài chỗ Thái hoàng thái hậu và Thái hậu thì không ban thưởng cho các chủ nhân các cung. Hôm nay nhìn thấy Vinh chủ nhân mặc trên người, tất nhiên là do Hoàng thượng mới ban thưởng rồi.”

Vân Sơ bật cười: “Lâm Lang, sau này gọi muội là nữ Gia Cát mới đúng.”

Lâm Lang cười khẽ: “Muội chỉ đoán linh tinh như mà thôi, làm gì tới mức như tỷ nói!”

Trận tuyết rơi mãi, kéo dài đến nữa đêm, qua nữa đêm thì ngừng hẳn. Một vầng trăng nghiêng nghiêng treo thấp bên bờ tường phía tây. Ánh trăng chiếu vào lớp tuyết, tỏa ra thứ ánh sáng lành lạnh, phản chiếu lên lớp giấy dán cửa sẽ khiến nó trở nên trong suốt. Lâm Lang đang mơ màng ngủ, mắt lim dim xoay người, lại tưởng rằng trời đã sáng, sợ muộn giờ nên ngồi bật dậy, lắng tay nghe. Xa xa vọng đến tiếng gõ canh bốn, nàng lại nằm xuống. Vân Sơ cũng đã tỉnh nhưng lại chầm chậm kéo góc gối lau khóe mắt. Lâm Lang liền hỏi: “Lại mơ thấy ngạch nương của tỷ à?”

Vân Sơ không lên tiếng, một lúc lâu sau mới nhẹ nhàng “ừ” một tiếng. Lâm Lang khẽ thở dài, nói: “Đừng nghĩ nữa, bây giờ có Vinh chủ nhân đến, tỷ tỷ là người có tài như thế, tương lai nhất định sẽ không thiếu vinh hoa phú quý. Cho dù không ở trong cung thì chắc chắn khi xuất cung thì cũng sẽ gả vào một nhà tốt.”

Vân Sơ đáp: “Muội không biết chứ. Nếu không nhờ có tỷ tỷ thì ngạch nương tỷ đã khổ đến mức nào.”

Lâm Lang khẽ vổ về Vân Sơ qua lớp chăn: “Ngủ đi, một lát nữa là phải dậy rồi.”

Mỗi ngày, cứ đúng giờ Thìn là y phục sẽ được mang đến phóng Giặt đồ. Ngọc Trợ phân công người làm, Lâm Lang, Vân Sơ thuộc nhóm có mười người, chuyên về là ủi. Từ trước đến nay Lâm Lang luôn làm việc cẩn thận, tỉ mỉ, cho nên không cần Ngọc Trợ dặn dò, đầu tiên nàng đem chiếc áo choàng đen có thêu hoa văn rồng thành hình tròn trải lên tấm ván, rẫy nước lên, vừa quay người lại lấy bàn là thì không thể không hỏi: “Ai lại cầm bàn là của muội rồi?”

Họa Châu đang treo y phục liền thò đầu ra đáp: “Muội muội tốt, tỷ dùng nhanh thôi, cho tỷ mượn dùng trước một lát.”

Lâm Lang còn chưa đáp lời, Vân Sơ đã ngẩng lên, nói: “Họa Châu, cuối cùng rồi sẽ có ngày muội lười đến mức sinh chuyện cho mà xem.”

Họa Châu đứng sau bộ y phục màu sắc rực rỡ thè lưỡi với nàng, còn Lâm Lang cầm lấy chiếc bàn là, ép than vào, cúi xuống nhìn kĩ chiếc áo. “Thật là qua loa, đến đường viền sức chỉ cũng chẳng nói một tiếng, lát nữa giao lên lại có người chết đói.”

Ngọc Trợ đi đến nhìn cẩn thận, Lâm Lang đã đi lấy hộp đựng đồ may vá đến, chọn chỉ màu vàng ra so. Ngọc Trợ nói: “Chỗ này cần chỉ màu đen[2] mới được…” còn chưa nói hết câu thì tự nàng đã lỡ lời, liền cười cười. “Thật là già rồi nên hồ đồ, buộc miệng quên cả điều cấm kỵ.”

[2] Nhắc đến chữ “Huyền”- tên húy của Hoàng đế Khang Hy.

Họa Châu xẵng giọng: “Cô cô suốt ngày bảo mình già, thật ra cô cô trông thế này cũng xấp xỉ tuổi chúng nô tỳ mà thôi.”

Lâm Lang cười, nói: “Họa Châu lười vẫn hoàn lười, nhưng xưa nay mồm miệng lại chẳng bao giờ lười.”

Vân Sơ tiếp lời: “Nếu cô nương thương muội ấy thì chỉ khổ những người ăn nói vụng về như chúng ta.”

Họa Châu kiễng chân vắt y phục lên giá, miệng đáp: “Các tỷ ăn nói vụng về á? Các tỷ được chọn ra từ những người ăn nói vụng về ấy!”