Chuyện ẩn dật ở thôn Hắc Sơn
Trong núi đêm lạnh, thêm vào kinh nguyệt chưa dứt, Minh Lan nằm cuộn lại một góc. Cố Đình Diệp bao bọc thân thể nàng giống như ngọn núi lớn, cả đêm ôm ấp nàng. Cơ thể bị lạnh của nàng dán vào thân thể đàn ông nóng như lò lửa nhỏ, cảm giác dễ chịu hơn không ít.
Đêm đó, người kia ngủ vô cùng thoải mái. Nhớ đến dáng vẻ Minh Lan bị truy hỏi trước khi ngủ, mặt đỏ như như bạch tuộc nướng, ngậm chặt răng lại, cuối cùng cũng không chống cự nổi, suýt thẹn quá mà muốn trèo tường trốn mất. Hắn đang ngủ cũng không nhịn được mà bật cười. Minh Lan giận đấm mạnh mấy cái vào lồng ngực hắn.
Ngày hôm sau, trời chưa sáng Cố Đình Diệp đã dẫn Tạ Ngang cùng một đám thân vệ phi ngựa đi đại doanh Tây Giao.
“Bận rộn như vậy thì không cần phải vội chạy về đây ban đêm đâu.” Ánh mắt Minh Lan vẫn còn mơ màng buồn ngủ, lẩm bẩm, “Ở đây đã có rất nhiều hộ vệ, chàng có thể yên tâm.”
“Biết rồi, có việc gì em tự quyết định.” Cố Đình Diệp hôn gò má ấm áp của nàng một cái mới rời đi.
Minh Lan tính cũng không sai. Có bộ mặt dữ tợn của Đồ Long ở đó, bên cạnh là hai gia đinh hộ vệ cường tráng dũng mãnh, một đám quản sự đều vô cùng thành thật. Minh Lan ngồi ở sau tấm bình phong xa xa, trực tiếp dặn dò công việc.
Đại quản sự quản lý cả thôn trang giống như lão Ba này đều biết lúc chủ nhân đến tra hỏi thì nên nói cái gì làm cái gì. Vậy nên trời vừa sáng ông ta đã dẫn theo một đám quản lý thôn trang cùng đến thỉnh an Minh Lan. Cả đám đều cười tươi như hoa, chuẩn bị sẵn một bụng tư liệu muốn trình bày cùng Minh Lan. Ai biết Minh Lan một câu cũng không hỏi, chỉ cùng lão Ba nói chuyện phiếm hết việc này đến việc kia.
Lão Ba không hiểu gì cả, chỉ đáp lại từng câu.
“Phu nhân, bọn họ đều đến rồi.” Lúc này, vợ Toàn Trụ mới đi vào bẩm báo.
Qua bức bình phong, giọng nói Minh Lan trong trẻo hòa nhã vang lên: “Theo thứ tự trong danh sách gọi bọn họ vào.”
Đan Quất cầm lấy danh sách lão Ba đưa từ trước trên bàn trà chậm rãi đọc lên, mấy người quản sự không rõ là chuyện gì, chỉ thấy Công Tôn Mãnh chỉ huy một đám gia đinh khiêng giỏ cao bằng nửa người tiến vào.
Âm thanh loảng xoảng, là tiếng kim loại va chạm, đặt ầm ầm xuống trên nền đất trong phòng. Mọi người quay qua nhìn, hầu như đều sợ đến nhảy dựng lên, thế mà lại là sọt đựng đầy tiền đồng, ánh nắng ban mai chiếu vào, từng vòng tiền được buộc lại bằng dây thừng đỏ thẫm, từng chuỗi tiền lớn nằm đó phát sáng, mọi người đột nhiên bị một trận hoa mắt.
Minh Lan nhẹ nhàng nói: “Cả năm khổ cực, giờ thôn trang này thuộc về họ Cố, tôi về đây lần này, gọi là mấy khi thưởng chút tiền, cho mọi người cao hứng một vài phần.”
“Phu nhân, chuyện này…” Lão Ba mơ hồ cảm thấy không ổn.
Mấy người quản sự chưa kịp phản ứng, vợ Toàn Trụ đã cao giọng tuân lệnh gọi tên lên. Mỗi tá điền đi vào đều được phát một số tiền như nhau, sau đó hỏi thêm trong nhà nếu có người già trên sáu mươi tuổi sẽ cho thêm ba trăm văn tiền. Phát tiền xong, Đan Quất ghi lại khoản tiền và tên. Vị tá điền kia liền ôm một chuỗi tiền nặng, vẫn như đang đi trong sương mù, bước chân lảo đảo rời khỏi phòng.
Mấy hộ nông dân đi vào trước mới đầu còn ỉu xìu hoặc nơm nớp lo sợ, đợi đến khi phát ra cho năm, sáu người xong, những tá điền đang chờ phía sau đều đã nghe tin tức, biết hôm nay là chuyện tốt chủ nhân phát thưởng, lần này giống như vãi muối vào chảo dầu nóng, trước viện đột nhiên vô cùng huyên náo, lúc đi vào thì mặt mày hồng hào phấn khởi, lúc đi ra thì vui vẻ, nói toàn lời tạ ơn…..
Mấy người quản trang nhìn nhau, không rõ ý của Minh Lan, có người trên mặt lộ vẻ tức tối bất bình, có người ngược lại lớn tiếng nịnh nọt Minh Lan lương thiện. Trán lão Ba lại lấm tấm mồ hôi. Cứ như vậy một đám quản trang đứng ở một bên trợn mắt nhìn chằm chằm. Minh Lan cũng không sợ những tá điền này nói dối trước mặt cấp trên.
Trong sổ sách trang Hắc Sơn có tổng cộng sáu mươi hai khoảnh (1 khoảng = 100 mẫu, = 6,67 ha), ghi chép tá điền có ba mươi ba hộ, thêm vào người già trong nhà, đến giữa trưa Minh Lan đã phát ra sáu, bảy ngàn tiền, gần hết một sọt.
Giữa lúc đó lại có chút chuyện xảy ra, vì nghe nói được phát tiền nên lại có thêm vài hộ tá điền đến. Bọn họ luôn mồm khẳng định mình cũng là tá điền thôn Hắc Sơn, nhưng lại không có tên trong danh sách. Lập tức đầu lão Ba chảy đầy mồ hôi lớn như hạt đậu. Cũng không thấy Minh Lan tức giận gì, chỉ mỉm cười rồi phát tiền cho mấy hộ tá điền này. Lão Ba chưa kịp nghĩ ra lời giải thích, Minh Lan đã dặn dò hai anh em Thôi Bình Thôi An dẫn theo mấy quản trang cùng gia đinh hộ vệ đi đo đất.
Lão Ba giờ mới hiểu dụng ý của Minh Lan, lập tức sợ đến tái mét mặt, muốn giải thích một hai câu nhưng Minh Lan lười biếng phất tay một cái, để người lui ra, bản thân mình đi nghỉ ngơi.
Vừa vào tới buồng trong, Hạ Trúc liền không nhịn được nói: “Hôm trước phu nhân dặn dò phòng thu chi chuẩn bị một chút tiền để phát, hóa ra là dùng làm việc này.” Con bé không dám nói nhiều nhưng trên mặt rõ là vẻ tiếc của không nỡ, ánh mắt nhìn Minh Lan thể hiện tâm tình của mình.
Tiểu Đào thế mà mặt vẫn thản nhiên. Xưa nay con bé này vẫn cho rằng Minh Lan làm gì đều tuyệt đối đúng. Đan Quất giúp Minh Lan rót trà, cởi áo, nói khẽ: “Phu nhân vì sao không tra hỏi chuyện trong điền trang, mấy ngày ngài cũng chưa hỏi mấy vị quản sự câu nào.”
Minh Lan mệt mỏi nói: “Điều bọn họ muốn nói ta không muốn biết, điều ta muốn biết bọn bọn họ chưa chắc đã thành thật nói.”
“Bọn họ còn dám lừa gạt phu nhân!” Đan Quất nhíu mày, giận đến phập phồng ngực, lập tức nhỏ giọng nói, “Ngài muốn biết cái gì, để bọn tôi tự đi hỏi thăm.”
Minh Lan hớp một ngụm trà ấm, thưởng thức tách trà phấn thải trong tay, “Cũng không có gì, chẳng qua là muốn biết thôn trang này cuối cùng là có bao nhiêu đất, bao nhiêu tá điền.”
Ngoại trừ cái này, mấy chuyện còn lại ví dụ như khoản tiền thuê đất bị biển thủ đều có thể kín đáo xử lý từ từ. Hơn nữa ở trong trang này, từ quản sự đến quản trang, tất cả thân khế đều ở trong tay Minh Lan, cũng không phải thế hệ lâu năm, muốn xử lý thế nào đều được.
Tiền Minh Lan cũng không phải là phát không.
Cùng anh em nhà họ Thôi đi đo đạc đất ruộng, mới đầu mấy quản trang tá điền còn có chút kiêng kỵ sau đều rất nhiệt tình, người tâm tư linh hoạt còn nhìn ra chút đầu mối. Mọi người sôi nổi dẫn đường chỉ điểm. Cái gì nên nói không nên nói đều lộ ra hết. Vài quản sự quản trang đang sốt ruột nhưng dưới ánh mắt như hung thần của anh em họ Đồ cũng đành lặng lẽ ngừng lại.
Chỉ mất hai ngày ngắn ngủi, anh em Thôi Bình Thôi An đã thống kê rõ ràng lượng đất đai rộng lớn, còn cẩn thận ghi chép trạng thái của đất. Công Tôn Mãnh lại kéo theo mấy quản sự biết chữ đi điều tra mấy nhà tá điền không có trong danh sách.
Sắc mặt mấy người quản sự càng ngày càng khó coi.
Mấy ngày này Cố Đình Diệp chỉ trở về hai đêm. Tập luyện dần bận rộn hơn, mấy quân doanh đều có không ít chuyện, kiểm tra kho vũ khí cũng không lấy gì làm vui vẻ. Mỗi khi trở về thôn trang đều hỏi rõ Minh Lan có bị làm khó dễ không. Minh Lan không muốn quấy rầy hắn, đều chỉ nói là không có chuyện gì. Ngày đêm vất vả bôn ba, Cố Đình Diệp cực kỳ mệt mỏi, đại khái là nằm xuống liền ngủ.
Đến ngày thứ ba, kiểm kê xong xuôi, anh em nhà họ Thôi cùng A Mãnh nộp lên sổ sách. Vừa xem là hiểu ngay, thôn Hắc Sơn lại có thêm 690 mẫu ruộng tốt, cộng thêm bốn, năm hộ tá điền. Đồng thời còn có một số người tố cáo lão Ba cùng mấy vị quản sự đều có điền sản của mình ở bên ngoài, chẳng qua là để dưới danh nghĩa thân thích.
Lão Ba cùng đám quản sự đều chảy mồ hôi ròng ròng, quỳ gối trước cửa viện Minh Lan, một hồi lâu mà cũng không dám lau đi.
Minh Lan ngồi ở bên trong, từ từ lật sổ sách, chỉ thản nhiên nói một câu: “Các ngươi là gia nô nhà tội thần, lúc trước phủ Quốc công bị giáng tội, người giống như các ngươi đều bị đem bán. Các ngươi là đi theo thôn trang hoàng thương ban thưởng tới đây. Bây giờ phủ Quốc công bị tịch thu sạch sẽ, các ngươi lại có thể giấu bao nhiêu gia sản. Quả là nô tài tốt.”
Giọng điệu rất nhạt nhưng ý lại cực kỳ gay gắt. Mọi người đều dập đầu lạy không ngừng, liên tục cần khẩn. Lão Ba dập đầu đến bầm tím trán, ngẩng đầu lên nói: “Đều là bọn tiểu nhân mắt mờ óc heo, bọn tiểu nhân biết sai rồi, chỉ mong phu nhân khai ân, chúng tôi sẽ lập tức đem điền trang bên ngoài bán đi, dâng tiền lên…”
“Nói bậy! Lẽ nào phu nhân ham chút tiền này của các ngươi!” Đan Quất lớn tiếng trách cứ.
Mấy vị quản sự tiếp tục dập đầu lạy. Minh Lan liếc nhìn bọn họ một chút, chậm rãi nói: “Thôi, các ngươi nguyên là người làm lớn tuổi của phủ Quốc công, vất vả lâu năm, tích chút của cái cũng coi như không có gì…”
Mấy người phía dưới nghe giọng điệu Minh Lan hòa hoãn, không nhịn được trên mặt khẽ thả lỏng, ai biết Minh lan chuyển đề tài, tiếp tục nói: “Có điều các người giấu diếm đất đai, giữ tá điền riêng, đây là phạm vào gia quy. Nếu cứ cho qua như vậy, nhà họ Cố chẳng phải sẽ lộn xộn, thật là khó xử…”
Mấy người quản sự lo sợ trong lòng, chỉ chờ Minh Lan xử lý. Minh Lan nhìn sắc mặt lúc trắng lúc xanh của họ, cảm thấy gần đủ rồi, ôn hòa nói: “Như vậy đi, chờ lão gia xong công vụ, để nói sau.”
Nói xong một câu như vậy, mang theo tất cả sổ sách cùng danh sách tên, lại để lại hai quản sự kiểm kê trong phủ cùng mấy hộ vệ trong coi. Minh Lan liền rời khỏi thôn Hắc Sơn, đêm đó hai vợ chồng gặp nhau ở thôn Cổ Nham. Minh Lan thấy Cố Đình Diệp khá có tinh thần, liền kể sơ lược sự tình.
“Đất ruộng thêm ra còn phải nói cho Hoàng thượng sao?” Vẻ mặt Minh Lan rất chính trực. Nàng từ khi còn nhỏ đến giờ nhặt được tiền đều đem trả lại.
Lông mày người kia đang nhíu chặt nhịn không được mà lơi ra, cười nói: “Lúc Hoàng thượng ban thưởng thôn trang có nói rõ bao nhiêu đất ruộng không?”
Minh Lan lắc đầu một cái.
“Chúng ta tự tra ra nô tài dối trên gạt dưới, cũng không phải đi chiếm đất người ta, em sợ cái gì?”
Minh Lan cảm thấy cũng đúng, liền chuyên tâm lau mái tóc đang ướt nhẹp của Cố Đình Diệp. Cố Đình Diệp thấy vẻ mặt nàng ung dung tự tại, hơi có vẻ ngạc nhiên: “Bọn họ lừa gạt em như vậy em không giận?”
“… Đúng là cũng không quá giận.” Minh Lan ngẩng đầu suy nghĩ một chút, “Bọn họ dù tham chút tiền bạc đất đai nhưng vẫn tính là có chừng mực, cũng chưa từng bức bách tá điền vào chỗ chết.”
Mấy ngày nay kiểm tra xung quanh, Minh Lan phát hiện tá điền ở đó cuộc sống cũng không tệ lắm, không phải bán con trai con gái, cũng không có người chết đói. Đám người ở thôn Hắc Sơn làm cho minh Lan có ấn tượng là lá gan cũng không lớn, chỉ là một tập thể ăn trộm đoàn kết mà thôi.
Có lẽ cũng vì như vậy, không có tiếng xấu của nô tài nên thôn trang không bị bán ra mà trực tiếp tặng cho công thần.
Đương nhiên, về bản chất, bởi vì Minh Lan cũng không đồng ý với kiểu quản lý nô tài thời cổ đại này.
Những người có thân khế ở trong tay chủ nhà, nếu ở trong phủ phục vụ vẫn còn được tính là công tác tốt, có tiền tháng cố định, nếu như được chủ nhân khen ngợi còn có tiền thưởng ngoài. Thế nhưng những nô tài quản lý điền trang, vấn đề liền phức tạp. Chế độ hợp tác xã thất bại chứng minh một chuyện, nhân loại là loại động vật tư lợi, muốn ổn định lâu dài hiệu quả, không có thưởng phạt khích lệ là không được.
Những quản sự kia quản bao nhiêu điển sản tiền bạc, cần cù nỗ lực, quản lý điền trang có lợi nhuận nhưng không ai là tự do, không thể có tài sản của chính mình. Đây tuyệt đối là trái với quy luật kinh tế cùng nhân văn.
Trọng điểm là lão Ba đến cùng là đã nuốt bao nhiêu, nếu như ở trong phạm vi nhất định, cũng không phải là không thể tha, dù sao mấy hôm nay xem ra thôn Hắc Sơn quản lý cũng tốt, huống hồ…
Minh Lan thở dài: “Người đáng tin bên cạnh chúng ta cũng ít, không bằng chàng nghĩ lại xem phủ hầu có lão nô tài nào trung thành, nếu là đáng tin, cũng không chừng…” Nàng cũng không tin Thái phu nhân có thể một tay che trời, phủ Ninh Viễn hầu có bao nhiêu nô tài như vậy, nói ra Cố Đình Diệp cũng là chủ nhân chân chính.
Cố Đình Diệp trầm mặc một lúc lâu mới khẽ gật đầu, lại chuyển đề tài nói: “Thôn Hắc Sơn tiếng tăm không tệ, nếu như không ổn, em muốn xử trí thế nào, về phủ gọi Hác Đại Thành đi làm là được.” Sau đó chỉ xuống đất, “Thôn trang này không giống vậy, ngày mai tôi để lại một đội binh vệ cho em.”
Động tác trên tay Minh Lan ngừng lại, nghiêng đầu cười nói: “Không cần, em đủ người dùng rồi.”
Hiện tại Minh Lan rất hài lòng với sức uy h**p của anh em họ Đồ.
Lông mày anh tuấn của Cố Đình Diệp nheo một cái, mỉm cười không trả lời, đầu óc nàng minh bạch, hiểu chuyện, chỉ thiếu một chút rèn luyện.
Hẳn trở tay kéo Minh Lan, vươn mình đè nàng xuống giường, hôn mạnh lên miệng nhỏ đỏ thắm của nàng một cái, dưới quần áo đơn bạc là da thịt trắng mịn như mỡ đông, hắn không khỏi động lòng, giọng nói khàn khàn: “Trên người tốt rồi?” Vừa nói tay vừa vươn vào trong vạt áo tìm kiếm.
Minh Lan bị hắn giày vò mềm cả người, đỏ mặt nói: “…Còn, còn còn… Còn còn…”
Bàn tay to kia càng không thành thật, nàng hoảng rồi vội hỏi: “Chàng chàng chàng… chàng một ngày phải đổi ba lượt (???), ngày mai còn bận rộn, vẫn nên đừng… cái kia cái kia, chàng nghỉ ngơi cẩn thận đi.”
“Quỷ nói lắp, sợ cái gì!” Cố Đình Diệp không khỏi mỉm cười, xoay người nằm thẳng trên giường, ôm Minh Lan vào trong ngực mỉm cười, “Tôi chẳng qua là hỏi em một chút, em còn tưởng là cái gì?” Con mắt giả vờ chính trực nhìn sang trêu chọc.
Minh Lan: …
Nàng rất muốn cào chết hắn!
Lời tác giả.
Gần đây tôi tra cứu rất nhiều tư liệu liên quan đến điền trang nhà giàu cổ đại, giờ giải thích rõ ràng.
Đầu tiên, cổ đại là xã hội nông nghiệp, nhân dân lao động thời cổ đại lấy gia đình làm đơn vị lao động, cũng thu lại vật liệu sinh hoạt. vì lẽ đó nghi chép tá điền sẽ không ghi chép tên mọi người mà chỉ ghi chép người đàn ông làm chủ gia đình, còn lại người già phụ nữ con trai con gái đều thuôc về gia đình này.
Gia tộc phát triển trở thành dòng họ, vì thế cổ đại thường thấy cái gì mà thôn Vương, thôn Lý, nói đúng ra toàn thôn trang về cơ bản là một dòng họ, cổ đại còn có ‘cùng thôn không kết hôn’ hoặc là ‘con dâu con rể bên ngoài’ đều là để phòng ngừa hôn nhân cận huyết.
Thôn trang cổ đại hình thành như thế nào?
Tôi tổng kết lại, người cổ đại sức sống yếu ớt, một gia đình rất khó chống lại sức mạnh thiên nhiên, ngoài ra ví dụ như đào giếng, khai hoang, săn bắn, chống đạo tặc…
Một nhóm người tụ tập ở cùng nhau dần dần hình thành nên thôn trang, bởi vì phải tin tưởng dựa vào lẫn nhau, đương nhiên là họ hàng thì càng tốt, vì vậy thôn trang cổ đại thường lấy quan hệ thân thích làm chủ đạo.
Trung Quốc cổ đại 70 80% đất đai là điền trang, thông qua lí trường, bảo trường hoặc chế độ quản lý thôn làng khác. Thường ngày quan huyện chỉ ở trong thành, có chuyện gì có nha dịch cùng Huyện thừa hỗ trợ, nếu có việc sẽ thông báo cho các bô lão tộc trưởng hoặc lí trường, bảo trường truyền đạt lại cho dân chúng.
Vì lẽ đó, quan lại triều Minh Thanh có sức mạnh rất lớn. Phía dưới bọn họ có đất đai cùng tá điền, phía trên gia tộc có con cháu nhập sĩ, ở triều đình có tiếng nói.
Hình thức thôn xóm nửa tự trị này được nhiều học giả cổ đại ca tụng.
Sau đó câu chuyện cũng không tốt đẹp mãi, chuyện thôn tính đất đai mấy ngàn năm nay đều có, thế nào cũng không thể tránh khỏi. Một vương triều kéo dài hai, ba trăm năm, việc thôn tính đất đai trở nên nghiêm trọng, dẫn đến khởi nghĩa tạo phản, hoặc thành công hoặc thất bại, tiếp theo là thay đổi triều đại.
Đề tài này quá rộng lớn, nếu thật sự muốn tôi có thể viết thành một luận văn ‘Bàn về diễn biển của chiếm đoạt ruộng đất thời cổ đại dẫn đến khởi nghĩa nông dân tiến dần đến thịnh suy các vương triều phong kiến’
Trở lại đề tài chính, vẫn nên nói về điền trang nhà giàu.
Mấy đại gia tộc thời cổ đại, ví dụ như Ninh Viễn hầu có tước, họ Hải đời đời làm quan… Những gia tộc này đều có sản nghiệp đất đai rộng lớn, họ kinh doanh như thế nào.
Đặc biệt là nhà giàu trong kinh thành, thường thường còn cách xa chỗ ở, không thể mỗi ngày đều đi đi lại lại. Vì vậy lúc này bọn họ cần giúp đỡ, tương tự chức vụ tổng giám đốc thay thế chủ nhân quản lý điền trang.
Sự thực là như vậy, nô bộc cổ đại đa số ở bên trong nhà phục vụ chủ nhân, nhưng cũng có một bộ phận được chủ nhà tin cậy, bọn họ quản lý điền trang cùng tá điền (nông dân không có đất của chính mình), quản lý thu hoạch lương thực, thu thuế đất, sau đó nộp lên cho chủ nhân.
Giống như trong Hồng Lâu Mộng có ‘lão chặt đầu’ nộp thuế năm cho Giả Trân.
Quản lý điền trang có hai kiểu, một là quản sự vô cùng đắc lực trung thành ở trang. Bọn họ chuyên cần quản lý, tự mình đi mua hạt giống, tự chọn mua nông cụ trâu cày, sau đó thuê người xuống ruộng làm. Một loại khác chia đất thành từng khoảnh, cho tá điền thuê, sau đó đến lúc thì thu thuế, còn lại hoàn toàn mặc kệ.
Loại đầu tiên chỉ cần bỏ tiền công làm giúp, còn lại thu hoạch thì lấy hết. Loại sau giống như quan hệ của Hoàng Thế Nhân cùng cha của Hỷ nhi (*). Tình huống giống loại sau khá nhiều.
(*) Xuất phát từ vở ca kịch “Thiếu nữ tóc bạc” (Bạch Mao Nữ): tá điền Dương Bạch Lao bởi không hoàn trả nổi món nợ cho địa chủ Hoàng Thế Nhân mà bị bức ép đến chết, con gái Hỷ Nhi của ông bị dùng để trừ nợ, bị ép đến nhà Hoàng Thế Nhân làm công, rồi bị họ Hoàng làm nhục. Về sau cô chạy trốn vào rừng sâu, lót dạ bằng trái cây cúng trong miếu để sống qua ngày, đầu tóc vì vậy trở nên bạc trắng, bị người dân mê tín trong làng tôn xưng là“Bạch Mao tiên cô” (nàng tiên tóc trắng). Về sau, cô đã được Đại Xuân vốn làngười yêu ngày trước của mình, giờ đây đã tham gia bát lộ quân cứu thoát, hai người cùng đi xuống núi, triệu khai đại hội đấu tranh, phân chia đất đai, đánh đổ địa chủ.
Binglingtian2 (người dùng weibo) nói rất đúng, tá điền chỉ là thuê đất, không phải nô bộc trong nhà, vì thế không cần quỳ xuống trước Minh Lan. Nhưng đây chỉ là lý tưởng.
Nói ví dụ, bởi vì nguyên nhân thiên tai, hoặc nhà có người sinh bệnh, năm đó nhà tá điền này không thể nộp tô, hoặc khất nợ một chút địa tô, lúc này trang đầu sẽ gọi bọn họ viết giấy nợ, gộp lại bạn nghĩ tá điền có sợ quản trang không.
Đặc biệt là những thôn trang này đều thuộc về nhà giàu, tá điền dại loại là không dám phản kháng. Lâu dần tá điền dù là tự do thân thể nhưng thật ra là nửa nô bộc, thậm chí có nhiều tá điền sống không nổi, vô cùng nguyện ý để chủ nhà thu nhận.
Bởi vì nếu trở thành nô bộc của chủ nhà, ít nhất là có cơm ăn, không đến nỗi ăn đói mặc rách.
Chủ nhà có tốt có xấu, quản trang cũng vậy, giờ chúng ta nói thêm một ít chuyện.
Chủ nhà ít quản lý nhiều năm (cả nhà đều là công tử quần lá áo lụa, không chịu đọc sách, không để ý công việc vặt), như vậy những quản trang này sẽ làm ít việc nhỏ, ví như che giấu ít đất, ví như che giấu ít tá điền.
Cứ như vậy, điền trang rõ ràng là gia tộc XX, thực ra đất ruộng là của chính quản trang, tá điền kia cũng thành tá điền riêng của quản trang.
Đương nhiên, nô tài lớn tuổi trong gia tộc lớn sau nhiều năm phục vụ có tích lũy cũng sẽ lén lút đi đặt mua sản nghiệp ở bên ngoài. Lễ pháp cổ đại tuyệt đối không cho phép. Một khi bị phát hiện là có thể tịch thu.
Vì lẽ đó, nô bộc thực sự mua sản nghiệp ngoài không nhiều, trừ khi có thân thích vô cùng đáng tin ở bên ngoài, nếu không họ thà giữ tiền.
Quản lý nô bộc ở điền trang, chỉ cần có thể có chức quản sự là sống rất thoải mái. Dù sinh hoạt hàng ngày không sánh được với trong phủ nhưng có thể được chủ nhân coi trọng, hơn nữa núi cao hoàng đế xa, trong trang viên sống rất tự do.
Thế nhưng nếu như làm nô bộc không phải quản sự, chỉ ở trong trang giúp việc (bổ củi, nấu cơm, vẩy nước, thỉnh thoảng làm ruộng) vậy thì rất thảm.
Hầu gái trong viện phạm lỗi đều bị phạt đến thôn trang, nếu như không có cha mẹ anh trai chị dâu giúp đỡ thì giống như cải tạo lao động, từ nửa cô chủ thành hầu gái điền trang, đây là trừng phạt vô cùng đau khổ.
Vận may không tốt, gặp cha mẹ tệ còn có thể đem con gái gả để đổi lợi ích (Giống như Tình Văn).
Nói tóm lại, cuộc sống của tá điền không vui vẻ, từng có một nhà lịch sử học nói, mấy ngàn năm nông dân khởi nghĩa chính là vì một mảnh đất!
Tâm nguyện lớn nhất của nông dân thời cổ đại chính là sở hữu đất, càng nhiều càng tốt (người người đều nghĩ như vậy sao lại không sinh ra việc chiếm đoạt đất đai).
Chuyện điền trang nói đến đây, phía dưới tôi chú thích quy đổi tiền trong chương này.
Một lượng vàng = mười lượng bạc.
Một lượng bạc = một ngàn văn tiền đồng (1 quan, 1 điếu)
Một chuỗi tiền = mười đồng
Một thạch gạo = mười đấu rộng 1 mét.
Một đấu = một hộc
Bắc Tống thời kỳ đầu giá gạo khoảng chừng 300 đến 600 văn mỗi thạch, thời giữa (Nhân Tông) khoảng 600 đến 700 văn, Nam Tống sơ kỳ giá gạo khoảng 2 quan.
Suy ra, một thạch gạo cổ đại khoảng 59200 khắc, tức 59.2 kg.
Nếu còn chưa rõ, tôi nói đơn giản.
Bà Lưu nói quan viên ăn một con cua trong yến tiệc bằng nhà bà tiêu dùng một năm.
Một con cua trong yến tiệc giá hai mươi lượng bạc. Bà Lưu xem như là tầm trung trong thôn, có có đất riêng, như vậy bần nông tá điền sẽ kém hơn chút.
Minh Lan ban thưởng tiền đồng, ước chừng tính ra là một nửa hoặc một phần ba thu nhập trong năm của cả nhà tá điền đó.
Không nên nói với tôi là tiền kia mua được bao nhiêu gạo.
Nông dân cổ đại ngày ngày đều có thể ăn cơm sao, đó là nằm mơ.
Đó là để ăn tết, thường ngày chỉ ăn lương thô (ngô khoai sắn) sẵn có, gặp lúc mùa màng không tốt nhà nghèo khổ, đào rau dại ăn vỏ cây là bình thường.
Nông dân cổ đại rất khổ cực, chỉ có thời gian thái bình thịnh thế ngắn ngủi mới sống tốt, còn lại cuối triều đại, hoặc loạn binh, xui xẻo nhất chính là nông dân.
Nói thêm, lúc tôi tra tư liệu xem thoại bản Minh Triều ‘Tam ngôn nhị sợ’ so sánh với sinh hoạt dân chúng Thanh Triều, tôi rất muốn nói, thật ra triều Minh dân chúng sống thoải mái hơn chút. Quên đi, lại đi tra tư liệu.
Đêm đó, người kia ngủ vô cùng thoải mái. Nhớ đến dáng vẻ Minh Lan bị truy hỏi trước khi ngủ, mặt đỏ như như bạch tuộc nướng, ngậm chặt răng lại, cuối cùng cũng không chống cự nổi, suýt thẹn quá mà muốn trèo tường trốn mất. Hắn đang ngủ cũng không nhịn được mà bật cười. Minh Lan giận đấm mạnh mấy cái vào lồng ngực hắn.
Ngày hôm sau, trời chưa sáng Cố Đình Diệp đã dẫn Tạ Ngang cùng một đám thân vệ phi ngựa đi đại doanh Tây Giao.
“Bận rộn như vậy thì không cần phải vội chạy về đây ban đêm đâu.” Ánh mắt Minh Lan vẫn còn mơ màng buồn ngủ, lẩm bẩm, “Ở đây đã có rất nhiều hộ vệ, chàng có thể yên tâm.”
“Biết rồi, có việc gì em tự quyết định.” Cố Đình Diệp hôn gò má ấm áp của nàng một cái mới rời đi.
Minh Lan tính cũng không sai. Có bộ mặt dữ tợn của Đồ Long ở đó, bên cạnh là hai gia đinh hộ vệ cường tráng dũng mãnh, một đám quản sự đều vô cùng thành thật. Minh Lan ngồi ở sau tấm bình phong xa xa, trực tiếp dặn dò công việc.
Đại quản sự quản lý cả thôn trang giống như lão Ba này đều biết lúc chủ nhân đến tra hỏi thì nên nói cái gì làm cái gì. Vậy nên trời vừa sáng ông ta đã dẫn theo một đám quản lý thôn trang cùng đến thỉnh an Minh Lan. Cả đám đều cười tươi như hoa, chuẩn bị sẵn một bụng tư liệu muốn trình bày cùng Minh Lan. Ai biết Minh Lan một câu cũng không hỏi, chỉ cùng lão Ba nói chuyện phiếm hết việc này đến việc kia.
Lão Ba không hiểu gì cả, chỉ đáp lại từng câu.
“Phu nhân, bọn họ đều đến rồi.” Lúc này, vợ Toàn Trụ mới đi vào bẩm báo.
Qua bức bình phong, giọng nói Minh Lan trong trẻo hòa nhã vang lên: “Theo thứ tự trong danh sách gọi bọn họ vào.”
Đan Quất cầm lấy danh sách lão Ba đưa từ trước trên bàn trà chậm rãi đọc lên, mấy người quản sự không rõ là chuyện gì, chỉ thấy Công Tôn Mãnh chỉ huy một đám gia đinh khiêng giỏ cao bằng nửa người tiến vào.
Âm thanh loảng xoảng, là tiếng kim loại va chạm, đặt ầm ầm xuống trên nền đất trong phòng. Mọi người quay qua nhìn, hầu như đều sợ đến nhảy dựng lên, thế mà lại là sọt đựng đầy tiền đồng, ánh nắng ban mai chiếu vào, từng vòng tiền được buộc lại bằng dây thừng đỏ thẫm, từng chuỗi tiền lớn nằm đó phát sáng, mọi người đột nhiên bị một trận hoa mắt.
Minh Lan nhẹ nhàng nói: “Cả năm khổ cực, giờ thôn trang này thuộc về họ Cố, tôi về đây lần này, gọi là mấy khi thưởng chút tiền, cho mọi người cao hứng một vài phần.”
“Phu nhân, chuyện này…” Lão Ba mơ hồ cảm thấy không ổn.
Mấy người quản sự chưa kịp phản ứng, vợ Toàn Trụ đã cao giọng tuân lệnh gọi tên lên. Mỗi tá điền đi vào đều được phát một số tiền như nhau, sau đó hỏi thêm trong nhà nếu có người già trên sáu mươi tuổi sẽ cho thêm ba trăm văn tiền. Phát tiền xong, Đan Quất ghi lại khoản tiền và tên. Vị tá điền kia liền ôm một chuỗi tiền nặng, vẫn như đang đi trong sương mù, bước chân lảo đảo rời khỏi phòng.
Mấy hộ nông dân đi vào trước mới đầu còn ỉu xìu hoặc nơm nớp lo sợ, đợi đến khi phát ra cho năm, sáu người xong, những tá điền đang chờ phía sau đều đã nghe tin tức, biết hôm nay là chuyện tốt chủ nhân phát thưởng, lần này giống như vãi muối vào chảo dầu nóng, trước viện đột nhiên vô cùng huyên náo, lúc đi vào thì mặt mày hồng hào phấn khởi, lúc đi ra thì vui vẻ, nói toàn lời tạ ơn…..
Mấy người quản trang nhìn nhau, không rõ ý của Minh Lan, có người trên mặt lộ vẻ tức tối bất bình, có người ngược lại lớn tiếng nịnh nọt Minh Lan lương thiện. Trán lão Ba lại lấm tấm mồ hôi. Cứ như vậy một đám quản trang đứng ở một bên trợn mắt nhìn chằm chằm. Minh Lan cũng không sợ những tá điền này nói dối trước mặt cấp trên.
Trong sổ sách trang Hắc Sơn có tổng cộng sáu mươi hai khoảnh (1 khoảng = 100 mẫu, = 6,67 ha), ghi chép tá điền có ba mươi ba hộ, thêm vào người già trong nhà, đến giữa trưa Minh Lan đã phát ra sáu, bảy ngàn tiền, gần hết một sọt.
Giữa lúc đó lại có chút chuyện xảy ra, vì nghe nói được phát tiền nên lại có thêm vài hộ tá điền đến. Bọn họ luôn mồm khẳng định mình cũng là tá điền thôn Hắc Sơn, nhưng lại không có tên trong danh sách. Lập tức đầu lão Ba chảy đầy mồ hôi lớn như hạt đậu. Cũng không thấy Minh Lan tức giận gì, chỉ mỉm cười rồi phát tiền cho mấy hộ tá điền này. Lão Ba chưa kịp nghĩ ra lời giải thích, Minh Lan đã dặn dò hai anh em Thôi Bình Thôi An dẫn theo mấy quản trang cùng gia đinh hộ vệ đi đo đất.
Lão Ba giờ mới hiểu dụng ý của Minh Lan, lập tức sợ đến tái mét mặt, muốn giải thích một hai câu nhưng Minh Lan lười biếng phất tay một cái, để người lui ra, bản thân mình đi nghỉ ngơi.
Vừa vào tới buồng trong, Hạ Trúc liền không nhịn được nói: “Hôm trước phu nhân dặn dò phòng thu chi chuẩn bị một chút tiền để phát, hóa ra là dùng làm việc này.” Con bé không dám nói nhiều nhưng trên mặt rõ là vẻ tiếc của không nỡ, ánh mắt nhìn Minh Lan thể hiện tâm tình của mình.
Tiểu Đào thế mà mặt vẫn thản nhiên. Xưa nay con bé này vẫn cho rằng Minh Lan làm gì đều tuyệt đối đúng. Đan Quất giúp Minh Lan rót trà, cởi áo, nói khẽ: “Phu nhân vì sao không tra hỏi chuyện trong điền trang, mấy ngày ngài cũng chưa hỏi mấy vị quản sự câu nào.”
Minh Lan mệt mỏi nói: “Điều bọn họ muốn nói ta không muốn biết, điều ta muốn biết bọn bọn họ chưa chắc đã thành thật nói.”
“Bọn họ còn dám lừa gạt phu nhân!” Đan Quất nhíu mày, giận đến phập phồng ngực, lập tức nhỏ giọng nói, “Ngài muốn biết cái gì, để bọn tôi tự đi hỏi thăm.”
Minh Lan hớp một ngụm trà ấm, thưởng thức tách trà phấn thải trong tay, “Cũng không có gì, chẳng qua là muốn biết thôn trang này cuối cùng là có bao nhiêu đất, bao nhiêu tá điền.”
Ngoại trừ cái này, mấy chuyện còn lại ví dụ như khoản tiền thuê đất bị biển thủ đều có thể kín đáo xử lý từ từ. Hơn nữa ở trong trang này, từ quản sự đến quản trang, tất cả thân khế đều ở trong tay Minh Lan, cũng không phải thế hệ lâu năm, muốn xử lý thế nào đều được.
Tiền Minh Lan cũng không phải là phát không.
Cùng anh em nhà họ Thôi đi đo đạc đất ruộng, mới đầu mấy quản trang tá điền còn có chút kiêng kỵ sau đều rất nhiệt tình, người tâm tư linh hoạt còn nhìn ra chút đầu mối. Mọi người sôi nổi dẫn đường chỉ điểm. Cái gì nên nói không nên nói đều lộ ra hết. Vài quản sự quản trang đang sốt ruột nhưng dưới ánh mắt như hung thần của anh em họ Đồ cũng đành lặng lẽ ngừng lại.
Chỉ mất hai ngày ngắn ngủi, anh em Thôi Bình Thôi An đã thống kê rõ ràng lượng đất đai rộng lớn, còn cẩn thận ghi chép trạng thái của đất. Công Tôn Mãnh lại kéo theo mấy quản sự biết chữ đi điều tra mấy nhà tá điền không có trong danh sách.
Sắc mặt mấy người quản sự càng ngày càng khó coi.
Mấy ngày này Cố Đình Diệp chỉ trở về hai đêm. Tập luyện dần bận rộn hơn, mấy quân doanh đều có không ít chuyện, kiểm tra kho vũ khí cũng không lấy gì làm vui vẻ. Mỗi khi trở về thôn trang đều hỏi rõ Minh Lan có bị làm khó dễ không. Minh Lan không muốn quấy rầy hắn, đều chỉ nói là không có chuyện gì. Ngày đêm vất vả bôn ba, Cố Đình Diệp cực kỳ mệt mỏi, đại khái là nằm xuống liền ngủ.
Đến ngày thứ ba, kiểm kê xong xuôi, anh em nhà họ Thôi cùng A Mãnh nộp lên sổ sách. Vừa xem là hiểu ngay, thôn Hắc Sơn lại có thêm 690 mẫu ruộng tốt, cộng thêm bốn, năm hộ tá điền. Đồng thời còn có một số người tố cáo lão Ba cùng mấy vị quản sự đều có điền sản của mình ở bên ngoài, chẳng qua là để dưới danh nghĩa thân thích.
Lão Ba cùng đám quản sự đều chảy mồ hôi ròng ròng, quỳ gối trước cửa viện Minh Lan, một hồi lâu mà cũng không dám lau đi.
Minh Lan ngồi ở bên trong, từ từ lật sổ sách, chỉ thản nhiên nói một câu: “Các ngươi là gia nô nhà tội thần, lúc trước phủ Quốc công bị giáng tội, người giống như các ngươi đều bị đem bán. Các ngươi là đi theo thôn trang hoàng thương ban thưởng tới đây. Bây giờ phủ Quốc công bị tịch thu sạch sẽ, các ngươi lại có thể giấu bao nhiêu gia sản. Quả là nô tài tốt.”
Giọng điệu rất nhạt nhưng ý lại cực kỳ gay gắt. Mọi người đều dập đầu lạy không ngừng, liên tục cần khẩn. Lão Ba dập đầu đến bầm tím trán, ngẩng đầu lên nói: “Đều là bọn tiểu nhân mắt mờ óc heo, bọn tiểu nhân biết sai rồi, chỉ mong phu nhân khai ân, chúng tôi sẽ lập tức đem điền trang bên ngoài bán đi, dâng tiền lên…”
“Nói bậy! Lẽ nào phu nhân ham chút tiền này của các ngươi!” Đan Quất lớn tiếng trách cứ.
Mấy vị quản sự tiếp tục dập đầu lạy. Minh Lan liếc nhìn bọn họ một chút, chậm rãi nói: “Thôi, các ngươi nguyên là người làm lớn tuổi của phủ Quốc công, vất vả lâu năm, tích chút của cái cũng coi như không có gì…”
Mấy người phía dưới nghe giọng điệu Minh Lan hòa hoãn, không nhịn được trên mặt khẽ thả lỏng, ai biết Minh lan chuyển đề tài, tiếp tục nói: “Có điều các người giấu diếm đất đai, giữ tá điền riêng, đây là phạm vào gia quy. Nếu cứ cho qua như vậy, nhà họ Cố chẳng phải sẽ lộn xộn, thật là khó xử…”
Mấy người quản sự lo sợ trong lòng, chỉ chờ Minh Lan xử lý. Minh Lan nhìn sắc mặt lúc trắng lúc xanh của họ, cảm thấy gần đủ rồi, ôn hòa nói: “Như vậy đi, chờ lão gia xong công vụ, để nói sau.”
Nói xong một câu như vậy, mang theo tất cả sổ sách cùng danh sách tên, lại để lại hai quản sự kiểm kê trong phủ cùng mấy hộ vệ trong coi. Minh Lan liền rời khỏi thôn Hắc Sơn, đêm đó hai vợ chồng gặp nhau ở thôn Cổ Nham. Minh Lan thấy Cố Đình Diệp khá có tinh thần, liền kể sơ lược sự tình.
“Đất ruộng thêm ra còn phải nói cho Hoàng thượng sao?” Vẻ mặt Minh Lan rất chính trực. Nàng từ khi còn nhỏ đến giờ nhặt được tiền đều đem trả lại.
Lông mày người kia đang nhíu chặt nhịn không được mà lơi ra, cười nói: “Lúc Hoàng thượng ban thưởng thôn trang có nói rõ bao nhiêu đất ruộng không?”
Minh Lan lắc đầu một cái.
“Chúng ta tự tra ra nô tài dối trên gạt dưới, cũng không phải đi chiếm đất người ta, em sợ cái gì?”
Minh Lan cảm thấy cũng đúng, liền chuyên tâm lau mái tóc đang ướt nhẹp của Cố Đình Diệp. Cố Đình Diệp thấy vẻ mặt nàng ung dung tự tại, hơi có vẻ ngạc nhiên: “Bọn họ lừa gạt em như vậy em không giận?”
“… Đúng là cũng không quá giận.” Minh Lan ngẩng đầu suy nghĩ một chút, “Bọn họ dù tham chút tiền bạc đất đai nhưng vẫn tính là có chừng mực, cũng chưa từng bức bách tá điền vào chỗ chết.”
Mấy ngày nay kiểm tra xung quanh, Minh Lan phát hiện tá điền ở đó cuộc sống cũng không tệ lắm, không phải bán con trai con gái, cũng không có người chết đói. Đám người ở thôn Hắc Sơn làm cho minh Lan có ấn tượng là lá gan cũng không lớn, chỉ là một tập thể ăn trộm đoàn kết mà thôi.
Có lẽ cũng vì như vậy, không có tiếng xấu của nô tài nên thôn trang không bị bán ra mà trực tiếp tặng cho công thần.
Đương nhiên, về bản chất, bởi vì Minh Lan cũng không đồng ý với kiểu quản lý nô tài thời cổ đại này.
Những người có thân khế ở trong tay chủ nhà, nếu ở trong phủ phục vụ vẫn còn được tính là công tác tốt, có tiền tháng cố định, nếu như được chủ nhân khen ngợi còn có tiền thưởng ngoài. Thế nhưng những nô tài quản lý điền trang, vấn đề liền phức tạp. Chế độ hợp tác xã thất bại chứng minh một chuyện, nhân loại là loại động vật tư lợi, muốn ổn định lâu dài hiệu quả, không có thưởng phạt khích lệ là không được.
Những quản sự kia quản bao nhiêu điển sản tiền bạc, cần cù nỗ lực, quản lý điền trang có lợi nhuận nhưng không ai là tự do, không thể có tài sản của chính mình. Đây tuyệt đối là trái với quy luật kinh tế cùng nhân văn.
Trọng điểm là lão Ba đến cùng là đã nuốt bao nhiêu, nếu như ở trong phạm vi nhất định, cũng không phải là không thể tha, dù sao mấy hôm nay xem ra thôn Hắc Sơn quản lý cũng tốt, huống hồ…
Minh Lan thở dài: “Người đáng tin bên cạnh chúng ta cũng ít, không bằng chàng nghĩ lại xem phủ hầu có lão nô tài nào trung thành, nếu là đáng tin, cũng không chừng…” Nàng cũng không tin Thái phu nhân có thể một tay che trời, phủ Ninh Viễn hầu có bao nhiêu nô tài như vậy, nói ra Cố Đình Diệp cũng là chủ nhân chân chính.
Cố Đình Diệp trầm mặc một lúc lâu mới khẽ gật đầu, lại chuyển đề tài nói: “Thôn Hắc Sơn tiếng tăm không tệ, nếu như không ổn, em muốn xử trí thế nào, về phủ gọi Hác Đại Thành đi làm là được.” Sau đó chỉ xuống đất, “Thôn trang này không giống vậy, ngày mai tôi để lại một đội binh vệ cho em.”
Động tác trên tay Minh Lan ngừng lại, nghiêng đầu cười nói: “Không cần, em đủ người dùng rồi.”
Hiện tại Minh Lan rất hài lòng với sức uy h**p của anh em họ Đồ.
Lông mày anh tuấn của Cố Đình Diệp nheo một cái, mỉm cười không trả lời, đầu óc nàng minh bạch, hiểu chuyện, chỉ thiếu một chút rèn luyện.
Hẳn trở tay kéo Minh Lan, vươn mình đè nàng xuống giường, hôn mạnh lên miệng nhỏ đỏ thắm của nàng một cái, dưới quần áo đơn bạc là da thịt trắng mịn như mỡ đông, hắn không khỏi động lòng, giọng nói khàn khàn: “Trên người tốt rồi?” Vừa nói tay vừa vươn vào trong vạt áo tìm kiếm.
Minh Lan bị hắn giày vò mềm cả người, đỏ mặt nói: “…Còn, còn còn… Còn còn…”
Bàn tay to kia càng không thành thật, nàng hoảng rồi vội hỏi: “Chàng chàng chàng… chàng một ngày phải đổi ba lượt (???), ngày mai còn bận rộn, vẫn nên đừng… cái kia cái kia, chàng nghỉ ngơi cẩn thận đi.”
“Quỷ nói lắp, sợ cái gì!” Cố Đình Diệp không khỏi mỉm cười, xoay người nằm thẳng trên giường, ôm Minh Lan vào trong ngực mỉm cười, “Tôi chẳng qua là hỏi em một chút, em còn tưởng là cái gì?” Con mắt giả vờ chính trực nhìn sang trêu chọc.
Minh Lan: …
Nàng rất muốn cào chết hắn!
Lời tác giả.
Gần đây tôi tra cứu rất nhiều tư liệu liên quan đến điền trang nhà giàu cổ đại, giờ giải thích rõ ràng.
Đầu tiên, cổ đại là xã hội nông nghiệp, nhân dân lao động thời cổ đại lấy gia đình làm đơn vị lao động, cũng thu lại vật liệu sinh hoạt. vì lẽ đó nghi chép tá điền sẽ không ghi chép tên mọi người mà chỉ ghi chép người đàn ông làm chủ gia đình, còn lại người già phụ nữ con trai con gái đều thuôc về gia đình này.
Gia tộc phát triển trở thành dòng họ, vì thế cổ đại thường thấy cái gì mà thôn Vương, thôn Lý, nói đúng ra toàn thôn trang về cơ bản là một dòng họ, cổ đại còn có ‘cùng thôn không kết hôn’ hoặc là ‘con dâu con rể bên ngoài’ đều là để phòng ngừa hôn nhân cận huyết.
Thôn trang cổ đại hình thành như thế nào?
Tôi tổng kết lại, người cổ đại sức sống yếu ớt, một gia đình rất khó chống lại sức mạnh thiên nhiên, ngoài ra ví dụ như đào giếng, khai hoang, săn bắn, chống đạo tặc…
Một nhóm người tụ tập ở cùng nhau dần dần hình thành nên thôn trang, bởi vì phải tin tưởng dựa vào lẫn nhau, đương nhiên là họ hàng thì càng tốt, vì vậy thôn trang cổ đại thường lấy quan hệ thân thích làm chủ đạo.
Trung Quốc cổ đại 70 80% đất đai là điền trang, thông qua lí trường, bảo trường hoặc chế độ quản lý thôn làng khác. Thường ngày quan huyện chỉ ở trong thành, có chuyện gì có nha dịch cùng Huyện thừa hỗ trợ, nếu có việc sẽ thông báo cho các bô lão tộc trưởng hoặc lí trường, bảo trường truyền đạt lại cho dân chúng.
Vì lẽ đó, quan lại triều Minh Thanh có sức mạnh rất lớn. Phía dưới bọn họ có đất đai cùng tá điền, phía trên gia tộc có con cháu nhập sĩ, ở triều đình có tiếng nói.
Hình thức thôn xóm nửa tự trị này được nhiều học giả cổ đại ca tụng.
Sau đó câu chuyện cũng không tốt đẹp mãi, chuyện thôn tính đất đai mấy ngàn năm nay đều có, thế nào cũng không thể tránh khỏi. Một vương triều kéo dài hai, ba trăm năm, việc thôn tính đất đai trở nên nghiêm trọng, dẫn đến khởi nghĩa tạo phản, hoặc thành công hoặc thất bại, tiếp theo là thay đổi triều đại.
Đề tài này quá rộng lớn, nếu thật sự muốn tôi có thể viết thành một luận văn ‘Bàn về diễn biển của chiếm đoạt ruộng đất thời cổ đại dẫn đến khởi nghĩa nông dân tiến dần đến thịnh suy các vương triều phong kiến’
Trở lại đề tài chính, vẫn nên nói về điền trang nhà giàu.
Mấy đại gia tộc thời cổ đại, ví dụ như Ninh Viễn hầu có tước, họ Hải đời đời làm quan… Những gia tộc này đều có sản nghiệp đất đai rộng lớn, họ kinh doanh như thế nào.
Đặc biệt là nhà giàu trong kinh thành, thường thường còn cách xa chỗ ở, không thể mỗi ngày đều đi đi lại lại. Vì vậy lúc này bọn họ cần giúp đỡ, tương tự chức vụ tổng giám đốc thay thế chủ nhân quản lý điền trang.
Sự thực là như vậy, nô bộc cổ đại đa số ở bên trong nhà phục vụ chủ nhân, nhưng cũng có một bộ phận được chủ nhà tin cậy, bọn họ quản lý điền trang cùng tá điền (nông dân không có đất của chính mình), quản lý thu hoạch lương thực, thu thuế đất, sau đó nộp lên cho chủ nhân.
Giống như trong Hồng Lâu Mộng có ‘lão chặt đầu’ nộp thuế năm cho Giả Trân.
Quản lý điền trang có hai kiểu, một là quản sự vô cùng đắc lực trung thành ở trang. Bọn họ chuyên cần quản lý, tự mình đi mua hạt giống, tự chọn mua nông cụ trâu cày, sau đó thuê người xuống ruộng làm. Một loại khác chia đất thành từng khoảnh, cho tá điền thuê, sau đó đến lúc thì thu thuế, còn lại hoàn toàn mặc kệ.
Loại đầu tiên chỉ cần bỏ tiền công làm giúp, còn lại thu hoạch thì lấy hết. Loại sau giống như quan hệ của Hoàng Thế Nhân cùng cha của Hỷ nhi (*). Tình huống giống loại sau khá nhiều.
(*) Xuất phát từ vở ca kịch “Thiếu nữ tóc bạc” (Bạch Mao Nữ): tá điền Dương Bạch Lao bởi không hoàn trả nổi món nợ cho địa chủ Hoàng Thế Nhân mà bị bức ép đến chết, con gái Hỷ Nhi của ông bị dùng để trừ nợ, bị ép đến nhà Hoàng Thế Nhân làm công, rồi bị họ Hoàng làm nhục. Về sau cô chạy trốn vào rừng sâu, lót dạ bằng trái cây cúng trong miếu để sống qua ngày, đầu tóc vì vậy trở nên bạc trắng, bị người dân mê tín trong làng tôn xưng là“Bạch Mao tiên cô” (nàng tiên tóc trắng). Về sau, cô đã được Đại Xuân vốn làngười yêu ngày trước của mình, giờ đây đã tham gia bát lộ quân cứu thoát, hai người cùng đi xuống núi, triệu khai đại hội đấu tranh, phân chia đất đai, đánh đổ địa chủ.
Binglingtian2 (người dùng weibo) nói rất đúng, tá điền chỉ là thuê đất, không phải nô bộc trong nhà, vì thế không cần quỳ xuống trước Minh Lan. Nhưng đây chỉ là lý tưởng.
Nói ví dụ, bởi vì nguyên nhân thiên tai, hoặc nhà có người sinh bệnh, năm đó nhà tá điền này không thể nộp tô, hoặc khất nợ một chút địa tô, lúc này trang đầu sẽ gọi bọn họ viết giấy nợ, gộp lại bạn nghĩ tá điền có sợ quản trang không.
Đặc biệt là những thôn trang này đều thuộc về nhà giàu, tá điền dại loại là không dám phản kháng. Lâu dần tá điền dù là tự do thân thể nhưng thật ra là nửa nô bộc, thậm chí có nhiều tá điền sống không nổi, vô cùng nguyện ý để chủ nhà thu nhận.
Bởi vì nếu trở thành nô bộc của chủ nhà, ít nhất là có cơm ăn, không đến nỗi ăn đói mặc rách.
Chủ nhà có tốt có xấu, quản trang cũng vậy, giờ chúng ta nói thêm một ít chuyện.
Chủ nhà ít quản lý nhiều năm (cả nhà đều là công tử quần lá áo lụa, không chịu đọc sách, không để ý công việc vặt), như vậy những quản trang này sẽ làm ít việc nhỏ, ví như che giấu ít đất, ví như che giấu ít tá điền.
Cứ như vậy, điền trang rõ ràng là gia tộc XX, thực ra đất ruộng là của chính quản trang, tá điền kia cũng thành tá điền riêng của quản trang.
Đương nhiên, nô tài lớn tuổi trong gia tộc lớn sau nhiều năm phục vụ có tích lũy cũng sẽ lén lút đi đặt mua sản nghiệp ở bên ngoài. Lễ pháp cổ đại tuyệt đối không cho phép. Một khi bị phát hiện là có thể tịch thu.
Vì lẽ đó, nô bộc thực sự mua sản nghiệp ngoài không nhiều, trừ khi có thân thích vô cùng đáng tin ở bên ngoài, nếu không họ thà giữ tiền.
Quản lý nô bộc ở điền trang, chỉ cần có thể có chức quản sự là sống rất thoải mái. Dù sinh hoạt hàng ngày không sánh được với trong phủ nhưng có thể được chủ nhân coi trọng, hơn nữa núi cao hoàng đế xa, trong trang viên sống rất tự do.
Thế nhưng nếu như làm nô bộc không phải quản sự, chỉ ở trong trang giúp việc (bổ củi, nấu cơm, vẩy nước, thỉnh thoảng làm ruộng) vậy thì rất thảm.
Hầu gái trong viện phạm lỗi đều bị phạt đến thôn trang, nếu như không có cha mẹ anh trai chị dâu giúp đỡ thì giống như cải tạo lao động, từ nửa cô chủ thành hầu gái điền trang, đây là trừng phạt vô cùng đau khổ.
Vận may không tốt, gặp cha mẹ tệ còn có thể đem con gái gả để đổi lợi ích (Giống như Tình Văn).
Nói tóm lại, cuộc sống của tá điền không vui vẻ, từng có một nhà lịch sử học nói, mấy ngàn năm nông dân khởi nghĩa chính là vì một mảnh đất!
Tâm nguyện lớn nhất của nông dân thời cổ đại chính là sở hữu đất, càng nhiều càng tốt (người người đều nghĩ như vậy sao lại không sinh ra việc chiếm đoạt đất đai).
Chuyện điền trang nói đến đây, phía dưới tôi chú thích quy đổi tiền trong chương này.
Một lượng vàng = mười lượng bạc.
Một lượng bạc = một ngàn văn tiền đồng (1 quan, 1 điếu)
Một chuỗi tiền = mười đồng
Một thạch gạo = mười đấu rộng 1 mét.
Một đấu = một hộc
Bắc Tống thời kỳ đầu giá gạo khoảng chừng 300 đến 600 văn mỗi thạch, thời giữa (Nhân Tông) khoảng 600 đến 700 văn, Nam Tống sơ kỳ giá gạo khoảng 2 quan.
Suy ra, một thạch gạo cổ đại khoảng 59200 khắc, tức 59.2 kg.
Nếu còn chưa rõ, tôi nói đơn giản.
Bà Lưu nói quan viên ăn một con cua trong yến tiệc bằng nhà bà tiêu dùng một năm.
Một con cua trong yến tiệc giá hai mươi lượng bạc. Bà Lưu xem như là tầm trung trong thôn, có có đất riêng, như vậy bần nông tá điền sẽ kém hơn chút.
Minh Lan ban thưởng tiền đồng, ước chừng tính ra là một nửa hoặc một phần ba thu nhập trong năm của cả nhà tá điền đó.
Không nên nói với tôi là tiền kia mua được bao nhiêu gạo.
Nông dân cổ đại ngày ngày đều có thể ăn cơm sao, đó là nằm mơ.
Đó là để ăn tết, thường ngày chỉ ăn lương thô (ngô khoai sắn) sẵn có, gặp lúc mùa màng không tốt nhà nghèo khổ, đào rau dại ăn vỏ cây là bình thường.
Nông dân cổ đại rất khổ cực, chỉ có thời gian thái bình thịnh thế ngắn ngủi mới sống tốt, còn lại cuối triều đại, hoặc loạn binh, xui xẻo nhất chính là nông dân.
Nói thêm, lúc tôi tra tư liệu xem thoại bản Minh Triều ‘Tam ngôn nhị sợ’ so sánh với sinh hoạt dân chúng Thanh Triều, tôi rất muốn nói, thật ra triều Minh dân chúng sống thoải mái hơn chút. Quên đi, lại đi tra tư liệu.
Bình luận chương 137
Chia sẻ cảm nhận về chương 137 “Chuyện ẩn dật ở thôn Hắc Sơn”