Phản ánh
Sáng thứ Hai, Lâm Kiều vừa vào văn phòng đã thấy trên bàn của tổ trưởng Cao có thêm vài cuốn sách hóa học.
Chưa kịp hỏi, tổ trưởng Cao đã lên tiếng trước, "Nếu tôi không tranh thủ học thêm vài thứ mới, lớp 10/1 với lớp 10/2 chắc sẽ đội sổ mất thôi."
"Không đến mức đó đâu, hai lớp của thầy vẫn khá tốt mà." Lâm Kiều mỉm cười kéo ghế ngồi xuống.
"Sao mà không đến mức, hôm trước lão Tề còn nói với tôi, học kỳ tới định tuyển thêm vài sinh viên trẻ, tốt nhất là có cả môn vật lý nữa."
So với thí nghiệm hóa học, vật lý đòi hỏi nhiều thiết bị hơn, muốn học sinh đều tham gia được, đúng là hơi khó.
Nhưng lời của hiệu phó Tề không chỉ là nói chơi. Những thay đổi mà nguồn máu mới mang đến cho trường học, chỉ cần nhìn vào Lâm Kiều là thấy rõ. Một lớp tiến bộ 2.1 điểm, lớp kia tiến bộ 4.3 điểm, chỉ trong nửa tháng, điều mà trước đây không ai dám nghĩ tới.
"Đợi đến khi các bạn trẻ như cô trưởng thành, đám già bọn tôi có lẽ nên về hưu rồi."
Tổ trưởng Cao vẫn chưa đến bốn mươi tuổi, đã thốt lên một câu đầy cảm thán như vậy. "Sắp đến giờ dạy rồi, tôi phải đi hỏi xem phòng hội trường nhỏ đã được duyệt chưa."
Lâm Kiều dạy thí nghiệm cho hai lớp vào chiều thứ bảy, bây giờ anh ta mới định xin, e là không kịp. Nhưng anh ta cũng không vội, dù sao Lâm Kiều giảng xong, các lớp khác cũng biết cách làm, anh ta chỉ muốn để học sinh thực hành thôi.
Vừa đứng dậy, thư ký Khúc từ bên ngoài bước vào, nói ngay: "Tiểu Cao này, hội trường nhỏ của cậu không được duyệt, lão Tằng bảo tôi đến thông báo với cậu."
"Không duyệt?"
Tổ trưởng Cao chưa nói gì, Lâm Kiều cũng thấy bất ngờ, bởi tuần trước cô xin thì nhà trường đã duyệt ngay.
Tổ trưởng Cao nhíu mày, "Tại sao không được duyệt?"
Thư ký Khúc vốn là người thô lỗ, bị hỏi thì hơi ngắc ngứ, "Lão Tằng không nói, để tôi đi hỏi lại nhé?"
"Thôi, tôi tự đi hỏi." Tổ trưởng Cao nói rồi định bước ra ngoài, nhưng thư ký Khúc lại quay sang Lâm Kiều, "Còn một việc nữa, hiệu trưởng Tằng bảo cô đến văn phòng ông ấy một chuyến."
Vừa từ chối đơn của tổ trưởng Cao, lại vừa gọi Lâm Kiều đến, cả hai nhìn nhau.
"Hay để em đi trước." Lâm Kiều nói, dù sao hiệu trưởng Tằng cũng tìm cô trước, không tiện để cả hai cùng đi.
Tổ trưởng Cao không có ý kiến, quay lại ngồi xuống ghế.
Lâm Kiều vào trường đã được một tháng, thường xuyên tiếp xúc với hiệu phó Tề, nhưng chưa từng gặp hiệu trưởng Tằng.
Dù vậy, cô cũng đã nghe qua vài chuyện về ông ta. Hiệu trưởng Tằng mới trở lại trường hai năm nay, trước đó ông ta từng bị đánh đổ và điều đi chăn lợn, mất luôn chức hiệu trưởng.
Tình trạng này không hiếm vào thời điểm đó, đặc biệt là trong các trường học. Tuy nhiên, sau khi cuộc cải cách diễn ra, những kẻ cướp quyền bị đàn áp, các trí thức già như ông Tằng đã được khôi phục chức vụ.
Sau mười năm nuôi lợn, trở lại trường học, hiệu trưởng Tằng rõ ràng chưa thích nghi lắm. Hơn nữa, tuổi tác của ông ta cũng đã cao, cuộc sống lưu đày cũng để lại không ít ảnh hưởng về sức khỏe, nên phần lớn công việc trong trường đều giao cho hiệu phó Tề, bản thân ông ta chỉ đưa ra những quyết định quan trọng.
Khi gặp hiệu trưởng Tằng, Lâm Kiều nhận thấy ông ta trông già nua, tiều tụy hơn hẳn.
Khác với hiệu phó Tề, hiệu trưởng Tằng có đôi tay to, thô kệch, rõ ràng là đã từng làm việc nặng nhọc trong thời gian dài. Dù chỉ khoảng năm mươi tuổi, nhưng trông ông ta như đã ngoài sáu mươi. Điều đáng chú ý hơn cả là ánh mắt của ông ta, một sự tĩnh lặng vô cảm không còn sự hăng say, không còn nhiệt huyết với sự nghiệp giáo dục.
Vừa nhìn thấy ông ta, trong lòng Lâm Kiều đã cảm thấy nặng nề. Quả nhiên, sau khi để cô ngồi xuống, hiệu trưởng Tằng mở lời: "Tôi nghe nói có đồng chí phản ánh rằng cô không chỉ mượn hội trường nhỏ, mà còn nhiều lần sử dụng tài nguyên của nhà trường để làm những thí nghiệm không có ích cho việc giảng dạy."
"Nhiều lần... sử dụng tài nguyên nhà trường... không có ích cho việc giảng dạy..." Lâm Kiều thầm nghĩ, người phản ánh này chắc chắn có ác ý với cô, đến mức cô không thể nào tin là không có. Nhưng cô không vội phản bác, đợi hiệu trưởng nói hết rồi mới ngẩng đầu lên, nhẹ nhàng đáp: "Tôi tưởng rằng cái thời mười năm đó đã qua rồi."
Câu nói ấy xoay chuyển quá đột ngột, trực tiếp chạm vào vết thương cũ của hiệu trưởng Tằng, khiến ông ta khựng lại. Đây chính là điều Lâm Kiều muốn, đặt mình và ông ta vào cùng một vị trí của người bị hại: "Tôi tưởng rằng cái thời ai cũng phải nhìn sau lưng, mỗi câu nói đều lo sợ phạm lỗi đã qua rồi. Không ngờ đất nước đã cải cách mở cửa, mà vẫn còn có người thích đâm chọc, tố cáo vô căn cứ như vậy."
Cô gái trẻ với ánh mắt sắc bén, nhìn thẳng vào ông ta như vừa nghi ngờ vừa phẫn nộ. Những lời trách móc của hiệu trưởng Tằng như bị chặn lại, bất giác ông ta nhớ về thời kỳ mình từng bị oan ức, không thể biện minh.
Lâm Kiều không tiếp tục tỏ vẻ hùng hổ, thấy đối phương im lặng một lát, cô cũng nhanh chóng điều chỉnh thái độ: "Tất nhiên, tôi nói rằng đây là vu cáo cũng có lý do. Chắc hẳn thầy biết tôi đang tạm thời dạy thay thầy Tiêu vì thầy ấy bị thương, phải không?"
Hiệu trưởng Tằng gật đầu, việc này ông ta biết rõ, nếu không, ông ta đã nghĩ rằng cô chỉ là một đứa trẻ thiếu suy nghĩ và hành động bồng bột.
"Vậy thầy có biết kết quả thi môn hóa của hai lớp tôi phụ trách lần này không?" Câu hỏi ấy làm hiệu trưởng Tằng sững sờ, bởi lần này chỉ là kỳ thi kiểm tra cuối tháng, không phải kỳ thi lớn, mà ông ta lại không trực tiếp dạy học nên thật sự không rõ.
"Nếu thầy biết, thầy sẽ không nói như vậy." Lâm Kiều không hề có ý tỏ ra khiêm tốn, vì bây giờ không phải lúc để khiêm nhường, "Chính nhờ những thí nghiệm mà thầy cho là không có ích cho học tập, điểm trung bình của lớp 10/3 đã tiến bộ 2.1 điểm, còn lớp 10/4 là 4.3 điểm."
Điều này thật sự nằm ngoài dự đoán của hiệu trưởng Tằng. Ngay cả khi thầy Tiêu còn dạy, cũng khó mà cải thiện nhanh chóng như vậy.
"Vậy nên tôi mới nói rằng người ta vu cáo tôi." Lâm Kiều lên tiếng bảo vệ mình, "Rõ ràng tôi chỉ muốn khích lệ các em học tập tốt hơn, vì vậy mới đưa ra những thí nghiệm đó."
Thực ra, cô chỉ là giáo viên dạy thay, không ai mong đợi cô phải có thành tích xuất sắc. Dù điểm của hai lớp có giảm chút ít, cũng chẳng ai trách móc, nhất là lớp 10/4, bởi vì cô mới tiếp nhận giữa chừng và còn quá trẻ. Chỉ cần không làm lớp sụp đổ là đã tốt lắm rồi.
Nhưng cô không chỉ không làm tụt dốc, mà còn giúp cải thiện rõ rệt, khiến cả tổ trưởng Cao và hiệu phó Tề đều rất tán thưởng cô.
Nếu hiệu trưởng Tằng trẻ hơn hai mươi tuổi, hoặc chưa từng trải qua cái thời mười năm đau khổ, có lẽ ông ta cũng sẽ đánh giá cao một người trẻ nhiệt huyết như cô. Nhưng...
Ông ta giơ tay lên, ra hiệu dừng lại: "Cô đừng kích động. Tôi gọi cô tới đây chỉ để hiểu rõ tình hình, chứ không có ý phê bình cô."
Lâm Kiều không hề kích động, cô chỉ đang cố gắng giành thế chủ động. Nhưng lần này hiệu trưởng Tằng không để cô nói thêm mà tiếp tục: "Nhưng về vấn đề hội trường nhỏ, cô đúng là đã xin phép, còn phấn giảng dạy cô đã sử dụng để làm gì đó, hình như là "bom phấn", đúng không?"
Lâm Kiều không thể phủ nhận điều này.
Hiệu trưởng Tằng thở dài: "Người trẻ tuổi muốn học sinh học hỏi nhiều hơn là điều tốt, nhưng cô cũng phải xem xét những khía cạnh khác. Không nói đến những vấn đề khác, chỉ riêng kinh phí, việc dùng quá nhiều phấn và hóa chất thí nghiệm đã rất dễ gây tranh cãi. Chưa kể tôi nghe nói thí nghiệm của cô còn có chút nguy hiểm."
Ông ta là người từng trải qua thời kỳ mọi việc nhỏ đều có thể bị phóng đại và biến thành sai lầm, nên tự nhiên mong muốn thế hệ trẻ thận trọng hơn trong hành động của mình.
"Vì đã có người phản ánh đến tôi, chứng tỏ các đồng chí khác đã có ý kiến rồi. Từ nay cô nên cẩn thận hơn."
Ý của ông ta là không khuyến khích cô tiếp tục cho học sinh làm thí nghiệm. Lâm Kiều vừa định nói thêm thì bên ngoài có tiếng bước chân gấp gáp, như có chuyện gì đó xảy ra.
Hiệu trưởng Tằng bước ra xem, thấy vài học sinh bên khối trung học cơ sở đang chạy về phía phòng y tế.
"Chẳng phải nói thí nghiệm này đơn giản lắm sao? Lớp 10 làm không sao, sao cô giáo Trịnh làm lại để vỡ cả đĩa nuôi cấy thế này?"
"c** nh* tiếng thôi, cẩn thận bị người ta nghe thấy."
"Nghe thì nghe, cô ấy làm vỡ, tự làm mình bị thương, còn không bằng học sinh nữa. Tôi cũng muốn xem thử thí nghiệm này thế nào mà..."
Mấy học sinh đang vội lấy hộp y tế, nhưng rõ ràng là cô giáo Trịnh quá vụng về, nhất là trong tình huống này.
Lâm Kiều thấy lòng chùng xuống, đúng như cô nghĩ, hiệu trưởng Tằng liếc nhìn cô: "Tôi đã nói thí nghiệm này rất nguy hiểm. Nếu cô đảm bảo rằng không xảy ra sự cố, cô có thể tự làm. Còn học sinh thì chỉ cần đứng nhìn là được rồi. Cô không tham gia thí nghiệm, chẳng phải vẫn học tốt đó sao?"
Cô đâu phải là chưa bao giờ tham gia thí nghiệm? Chính nhờ những thí nghiệm này mà cô mới yêu thích môn hóa.
Lâm Kiều rất muốn phản bác, nhưng đến mức này thì có nói gì cũng vô ích. Cô đành gật đầu rồi quay lại văn phòng.
Tổ trưởng Cao nhìn thấy nét mặt của cô, biết ngay là có chuyện chẳng lành: "Có chuyện gì xảy ra vậy?"
"Xin lỗi, có lẽ thí nghiệm của hai lớp em sẽ không thể thực hiện được nữa." Lâm Kiều kể lại mọi chuyện, "Không biết ai đã nhằm vào em, khiến lớp của thầy cũng bị liên lụy."
Nghe xong, tổ trưởng Cao nhíu mày, "Ai mà thiếu đạo đức đến vậy, thấy người khác tốt mà không chịu được à?"
Thấy Lâm Kiều ngồi đó không nói gì, trầm lặng hơn thường ngày, anh ta liền an ủi: "Không sao, chuyện này không phải lỗi của cô."
"Em biết." Lâm Kiều dĩ nhiên không tự trách mình vì việc này, cô chỉ có chút bực bội. Làm giáo viên thì phải mong cho học sinh tốt hơn chứ. Nếu có cạnh tranh thì nên công khai, chơi chiêu ngầm thế này thì có ý nghĩa gì? Hơn nữa, ngoài tổ trưởng Cao, ai là người cạnh tranh trực tiếp với cô? Ngay cả tổ trưởng Cao còn không nói gì, vậy đối phương lấy quyền gì mà làm thế?
Sau vụ này, lớp 10/1 và 10/2 rõ ràng rất thất vọng. Dù tổ trưởng Cao đã biểu diễn thí nghiệm trong giờ học, nhưng so với việc tự tay làm thì chẳng thể nào hứng thú bằng.
Rất nhanh, lớp 10/3 và 10/4 cũng biết chuyện. Khi Lâm Kiều bước vào lớp 10/4, cô thấy những "cây cải non" đầy sức sống của mình giờ đều ủ rũ. Cô dừng lại, đặt hộp phấn lên bàn, "Sao thế? Không muốn nhận thành quả thí nghiệm của mình à? Nếu không thì để cô đập chơi nhé."
"Ai nói là không muốn?" Dưới lớp bắt đầu có phản ứng, nhưng tinh thần vẫn chẳng cao lắm.
"Vậy thì để cô đọc tên, từng nhóm một lên nhận. Phải đập hết ngay tại đây, không được để sau giờ học."
"Vâng." Học sinh đồng thanh đáp, nhưng không mấy hứng thú. Quân tử là người thân với Lâm Kiều nhất, liền thẳng thắn hỏi: "Cô giáo Lâm, sau này thật sự không được tự tay làm thí nghiệm nữa ạ?"
Trước đây họ cũng không được làm thí nghiệm, nhưng lúc đó chưa từng thử qua nên không cảm thấy gì. Nhưng từ khi theo Lâm Kiều làm vài lần, họ mới nhận ra thí nghiệm thú vị đến thế nào. Giờ mà quay lại cách học chán ngắt như trước, họ thật sự không cam lòng.
Lâm Kiều ngẩng đầu, bắt gặp những ánh mắt đầy thất vọng nhưng cũng ẩn chứa hy vọng, lòng cô bất chợt cảm thấy xót xa. Ở thời đại cô từng sống với thông tin bùng nổ, trẻ em đã được tiếp xúc với nhiều thí nghiệm vui từ nhỏ, đến khi lên cấp hai, chúng đã không còn tò mò nữa. Nhưng những đứa trẻ trước mặt cô, vì nhiều lý do mà vẫn sống trong tình trạng thiếu thốn kiến thức. Chỉ cần truyền cho chúng một giọt nước trong biển cả kiến thức khô cạn ấy, cũng đủ để chúng vui sướng.
Lâm Kiều không nhận ra giọng mình đã trở nên dịu dàng hơn, "Ai nói sau này các em không được làm thí nghiệm nữa?"
Quân tử theo phản xạ nhìn sang Tề Hoài Văn, "Không phải thầy hiệu trưởng đã tìm gặp cô, bảo cô không được dẫn bọn em làm thí nghiệm nữa sao?"
Tề Hoài Văn không nói gì, đôi mắt đào hoa của cậu cũng nhìn về phía cô. Rõ ràng là cậu đã nghe ngóng được tin tức và kể lại cho các bạn.
"Nhà trường chỉ sợ các em gặp nguy hiểm thôi." Lâm Kiều không muốn kể cho các em nghe những chuyện lặt vặt của người lớn, "Nhưng nếu không được làm ở trường, thì các em vẫn có thể làm ở nhà. Có rất nhiều thí nghiệm nhỏ chúng ta có thể làm tại nhà. Nếu không được nữa, thì cô sẽ tự bỏ tiền túi ra, để các em làm thí nghiệm cho bằng được."
Nhìn vào những đôi mắt sáng rực lên như ngọn đèn, cô khẽ nhướng mày, "Chuyện này cô lo được, nhưng các em cũng phải đưa cô kết quả học tập tốt đấy nhé."
Sau khi hết giờ, Lâm Kiều liền đi tìm hiệu phó Tề, "Trường mình thật sự không có đủ kinh phí để cho học sinh làm thí nghiệm ạ?"
Cô nhìn quanh trường, thấy tòa nhà dạy học còn mới, bàn ghế cũng không cũ, so với trường trung học nông thôn mà cô từng học, trường này không có vẻ gì là thiếu tiền.
Hiệu phó Tề cũng không giấu diếm cô, "Thỉnh thoảng làm vài thí nghiệm nhỏ thì không sao, nhưng để xây dựng phòng thí nghiệm thì chưa đủ, còn phải chờ kinh phí nhà nước cấp."
Thấy Lâm Kiều không nói gì, giọng ông trở nên nhẹ nhàng hơn, "So với mấy năm trước, bây giờ đã tốt hơn nhiều rồi. Đừng vội, cứ từng bước mà tiến."
Những thầy cô đã trải qua mười năm gian khó đều có sự kiên nhẫn. Đối với hiệu phó Tề, việc học sinh chăm chỉ nghe giảng và giáo viên có thể giảng bài yên ổn đã là tốt nhất. Ông trấn an: "Coi yên tâm, đất nước cần nhân tài, chắc chắn sẽ quan tâm đến việc bồi dưỡng học sinh và đầu tư nhiều hơn vào giáo dục."
Lâm Kiều gật đầu. Tối đó, sau khi ăn xong, cô lên tầng viết bản kiến nghị. Người ta có thể phản ánh, lẽ nào cô lại không?
Cô quyết định viết thư gửi Bộ Giáo Dục, trình bày về tầm quan trọng của việc thực hành trong học tập và yêu cầu thành lập phòng thí nghiệm trong các trường trung học. Cô không cần phải tốn quá nhiều công sức, chỉ cần lấy bản thân mình và những học sinh của cô ra làm ví dụ, là đã có thể viết một bài văn đầy cảm xúc và hợp lý.
Cô viết liên tục đến khi cổ đã nhức mỏi mới nhận ra rằng cô đã thật sự đồng cảm với những học sinh này.
Kể từ khi xuyên không đến đây, dù luôn tỏ ra bình thường, nhưng trong lòng Lâm Kiều vẫn luôn nhớ rằng đây chỉ là một cuốn sách. Đây là lần đầu tiên cô thật sự cảm nhận sự đồng cảm như vậy.
Phải rồi...
Mỗi người ở đây đều sống động, có những cảm xúc hỉ nộ ái ố riêng, có những khát vọng riêng. Ngay cả những người không liên quan đến cốt truyện, làm sao họ chỉ là nhân vật trong một cuốn sách được?
Đang suy nghĩ mông lung, bỗng một bàn tay to lớn đặt lên sau cổ cô, nhẹ nhàng xoa bóp.
Người đàn ông không nói gì, lực tay cũng không mạnh, nhưng Lâm Kiều lập tức tỉnh táo trở lại. Cô quay đầu hỏi: "Nếu viết thư cho Bộ Giáo Dục, phải gửi đến địa chỉ nào nhỉ?"
Quý Đạc từ nãy giờ đã nhận ra Lâm Kiều hôm nay có gì đó không ổn. Dù cô vẫn giữ dáng vẻ tươi sáng như mọi khi, nhưng thỉnh thoảng lại ngẩn ngơ, rõ ràng là trong lòng có điều gì đó. Sau khi ăn xong, cô lên tầng viết lách, nên anh không làm phiền cô. Thấy cô ngừng lại xoa cổ, anh mới bước tới giúp cô một chút.
So với việc hỏi cô có chuyện gì xảy ra, điều mà Lâm Kiều muốn bây giờ rõ ràng là một giải pháp. Quý Đạc ngắn gọn đáp: "Đưa thư cho anh, anh sẽ gửi giúp em."
Đó chính là điều mà Lâm Kiều luôn thấy tin tưởng ở anh. Anh ít khi hỏi chi tiết vụn vặt, nhưng luôn đưa ra những giải pháp thẳng thắn và trực quan.
"Cứ đợi em chỉnh sửa lại chút đã." Lâm Kiều cảm thấy an tâm hơn, nhưng bàn tay anh có vẻ hơi nóng, xoa cổ hai cái mà không khác gì không xoa, cô liền kéo tay anh xuống, "Anh đã lên đến vị trí này, dù chưa viết tài liệu thì chắc cũng từng xem qua, phải không? Một lát nữa giúp em xem chỗ nào cần sửa nhé."
Nếu nói về viết thư kiến nghị, thì một người đến từ thế kỷ 21 như cô làm sao có thể so sánh với một quân nhân chính gốc như anh được?
Quý Đạc không rời đi, đặt tay lên lưng ghế của cô, vừa nhìn theo động tác lật tài liệu của cô, vừa lướt mắt qua nội dung.
Giữa nam nữ, nếu đã vượt qua ranh giới cuối cùng thì những tương tác cơ thể là có thể nhìn ra ngay. Ít nhất, nếu người khác làm hành động này, Lâm Kiều sẽ nghĩ đối phương cố ý tán tỉnh ái muội với cô. Nhưng khi Quý Đạc làm vậy, cô lại chỉ thấy bình thường, thậm chí còn chỉ ra vài chỗ cô không chắc chắn để nhờ anh xem giúp.
Lâm Kiều thật sự không giỏi về các tài liệu thời này, Quý Đạc chỉ ra vài điểm rồi kéo ghế lại gần, ngồi bên cạnh giúp cô viết.
Người ta thường nói "nét chữ thể hiện con người". Chữ của anh cứng cáp, phóng khoáng. So với sự chỉn chu nghiêm túc, nét chữ của anh lại toát lên sự mạnh mẽ đầy góc cạnh, có phần không hợp với vẻ ngoài lạnh lùng của anh.
Nhưng những điều không hợp với bề ngoài của anh, Lâm Kiều đã thấy nhiều trong mấy ngày qua, nên cô nhanh chóng bỏ qua nét chữ mà chú ý tới nội dung anh viết.
Lâm Kiều viết từ chính cảm xúc của bản thân, rất dễ tạo được sự đồng cảm từ người đọc. Quý Đạc lại bắt đầu từ tầm nhìn vĩ mô, vài câu đã nâng tầm suy nghĩ lên. Nhưng khi viết được nửa chừng, anh dừng bút: "Thôi, vẫn dùng bản gốc của em đi."
Lâm Kiều ngạc nhiên. Anh đã đóng nắp bút lại: "Đối với người lãnh đạo, cảm xúc chân thật đôi khi dễ lay động hơn những suy nghĩ cao siêu."
Lâm Kiều không hiểu sao anh lại rút ra kết luận này, nhưng ngẫm kỹ thì thấy cũng đúng.
"Vậy thì em không sửa nữa." Cô chép lại lá thư một lần nữa để chuẩn bị cho vào phong bì, Quý Đạc lại bảo: "Chép thêm một bản nữa, gửi vào hòm thư của lãnh đạo."
Hiện tại, vị lãnh đạo này rất chú trọng việc bồi dưỡng nhân tài, chính ông là người trực tiếp thúc đẩy việc khôi phục kỳ thi đại học. Viết cho Bộ Giáo Dục chưa chắc đã hiệu quả bằng viết trực tiếp cho ông.
Lâm Kiều nhanh chóng chép thêm một bản nữa, giao cho Quý Đạc. Cô xoa xoa cổ tay hơi đau, tò mò hỏi: "Anh không muốn biết chuyện gì đã xảy ra sao?"
"Anh đoán được đôi chút." Quý Đạc cất kỹ lá thư, xé bỏ những tờ giấy đã viết nháp.
Thói quen này rất cẩn thận, thường chỉ có những người làm công việc bảo mật mới có.
Người đàn ông này bình thường ít nói, người khác uống rượu thường nói nhiều hơn, còn anh lại càng ít lời, luôn giữ một sự kiềm chế và thận trọng nhất định.
Không rõ điều gì đã khiến anh hình thành những thói quen này, Lâm Kiều cũng không hỏi nhiều, chỉ kể đơn giản về những gì đã xảy ra ở trường.
"Hiệu trưởng của các em chắc là sợ bị phê bình." Quý Đạc hiếm khi đưa ra đánh giá, "Có những chuyện, chỉ những người đã trải qua mới thực sự hiểu được."
Đúng là vậy, Lâm Kiều không phải hiệu trưởng, không biết cảm giác của ông ta khi phải nuôi lợn ở nông trường, bị chất vấn liên tục rằng có nhận ra sai lầm chưa, là như thế nào. Mười năm không thấy ánh sáng phía trước, có người giữ được lòng dũng cảm, quay lại vẫn tràn đầy nhiệt huyết, nhưng cũng phải chấp nhận rằng có người sẽ yếu đuối đi.
*****
Sáng hôm sau, Quý Đạc mang hai lá thư của Lâm Kiều tới quân doanh.
Chưa vào đến văn phòng, từ xa đã thấy một bóng người tựa vào cửa, chiếc mũ xoay vòng trên ngón trỏ một cách nhàm chán, không phải Quý Trạch thì là ai.
Quý Đạc đã quen với tính lơ đễnh của anh ta, cũng không thèm nói nhiều: "Có việc gì?"
"Chú nhỏ đến rồi à?" Quý Trạch vội vàng chụp lấy mũ, đứng nghiêm chào theo kiểu quân đội: "Chào đoàn trưởng Quý!"
Thấy anh ta không nói thẳng mục đích, Quý Đạc vào văn phòng nhấc điện thoại gọi: "Xin hỏi địa chỉ của hòm thư Bộ Giáo Dục và lãnh đạo... Vâng, có hai lá thư cần gửi... Không cần đặc biệt... Được, tôi ghi lại..."
Quý Đạc nhanh chóng ghi lại hai địa chỉ, hai lá thư vẫn đặt trên bàn làm việc.
Quý Trạch tò mò liếc nhìn hai lá thư, chờ anh cúp máy rồi hỏi: "Hai lá thư này ai viết vậy? Không giống chữ của chú."
"Chữ thím nhỏ của cháu viết đấy." Quý Đạc điền địa chỉ nhanh gọn, lấy ra hai con tem từ ngăn kéo rồi dán lên.
Nghe đến tên Lâm Kiều, mặt Quý Trạch thoáng vẻ không thoải mái: "Cô ấy cũng giỏi ghê ha, chữ viết cũng đẹp."
Quý Đạc nhận ra, liền dừng tay nhìn anh ta: "Cô ấy không phải cô gái nhà quê thiếu hiểu biết như cháu nghĩ. Cô ấy tốt nghiệp trung học, hiện đang dạy hóa học tại trường quân đội. Cô ấy có quyền và tư cách nêu ý kiến về những vấn đề mà cô ấy nhìn thấy."
Lời này khiến Quý Trạch càng thêm không thoải mái. Thực ra anh ta không hiểu gì về Lâm Kiều, trước kia là không muốn, giờ là có chút trốn tránh.
Những gì cần nói lần trước đã nói rồi, Quý Đạc cũng không muốn mỗi lần gặp mặt lại phải dạy dỗ cháu mình, nên hỏi lại mục đích lần này anh ta đến.
Lần này, Quý Trạch không vòng vo nữa: "Hai tuần nữa là sinh nhật 60 của bà nội rồi. Cháu muốn hỏi chú định tặng gì, để cháu tránh tặng trùng."
"Bà nội không phải nói là không cần quà sao?" Quý Đạc ngước nhìn cháu trai lớn của mình.
Nhà họ Quý luôn sống giản dị, Từ Lệ cũng không thích phô trương. Mỗi lần sinh nhật, dù là ông cụ hay bà cụ, cả nhà cũng chỉ quây quần ăn bữa cơm.
Quý Trạch cũng biết điều này: "Không phải thứ gì có giá trị, cũng không phải mua. Nếu chú không tặng thì cháu tặng bừa thôi."
Nói xong, không chờ Quý Đạc hỏi thêm, anh ta đứng dậy: "Chú bận, cháu về trước đây."
Quý Đạc nhíu mày, không nói thêm gì: "Ra ngoài nhớ đóng cửa lại."
Nhưng sự xuất hiện của cháu trai cũng nhắc nhở anh. Trưa về nhà, anh nói với Lâm Kiều: "Tuần sau thứ sáu em tan làm sớm nhé, sinh nhật mẹ đấy."
"Tuần sau là sinh nhật mẹ à?" Lâm Kiều ngạc nhiên, "Sao anh không nói sớm?"
"Mẹ nói không cần tổ chức, về ăn bữa cơm là được."
"Mẹ nói không cần, nhưng anh thật sự không định tổ chức sao?" Lâm Kiều thấy cách nói này quá khô khan, "Anh cứ tặng nhiều đồ đi, mẹ có tức giận được không?"
Ông cụ Quý vốn không giỏi tặng quà, cũng không ai dạy Quý Đạc cách tặng. Anh cau mày ngồi xuống bàn bạc với Lâm Kiều: "Em bảo tặng gì?"
Xem ra anh không phải là không muốn tặng, mà là không biết tặng gì. Lâm Kiều mở tủ lạnh lấy một cây kem, nhưng chưa kịp bóc thì bị anh liếc một cái: "Bác sĩ dặn em hạn chế ăn đồ lạnh."
Có lẽ do đã quen ra lệnh, anh luôn dùng giọng chỉ huy khi nói.
Dạo này Lâm Kiều bị anh quản lý khá nhiều, dừng lại, rồi cũng đặt cây kem về chỗ cũ: "Tặng gì thì anh tự nghĩ, em có quà riêng của mình rồi."
Còn mười ngày nữa là xà phòng handmade của cô sẽ hoàn thành. Tối nay cô cũng sẽ làm xà phòng lỏng, đến sinh nhật Từ Lệ là có thể sử dụng.
*****
Ngày sinh nhật của Từ Lệ, Lâm Kiều xin nghỉ sớm hai tiết học buổi chiều. Khi cô đến nhà cũ thì gia đình Quý Quân đã ở đó, chỉ thiếu Quý Trạch. Từ Lệ mặc một chiếc áo đỏ ngắn tay rất tươi tắn.
Mọi thứ có lẽ là do Diệp Mẫn Thục mua, bà ta cứ liên tục khen đồ đẹp, nhưng rõ ràng không còn vẻ hào hứng như lần Quý Quân được thăng chức trước đây, trông không có tinh thần lắm.
Quý Quân ngồi bên cạnh trò chuyện với ông cụ, vẻ mặt ôn hoà luôn nở nụ cười.
Khi thấy Lâm Kiều và Quý Đạc đến, Từ Lệ lập tức cười tươi, "Tiểu Nghiên gửi cho hai đứa một bưu kiện, mẹ để trong phòng các con rồi, lúc về đừng quên lấy nhé."
Nếu Từ Lệ không nhắc, Lâm Kiều cũng quên mất Quý Nghiên từng nói sẽ gửi cho cô món quà.
Lâm Kiều khẽ "vâng" rồi đưa ra món quà mình đã chuẩn bị, "Chúc mừng sinh nhật mẹ, đây là món đồ con tự tay làm, mẹ dùng thử xem, chắc sẽ tốt hơn đồ mua ngoài."
Đó là những bánh xà phòng thủ công được bọc cẩn thận bằng giấy sáp, một hàng sáu cái, kèm theo một chai to xà phòng lỏng.
"Đây đều là con tự làm sao?" Từ Lệ ngạc nhiên vui mừng, còn thấy mới mẻ, nhưng khi thấy chai xà phòng lỏng, bà có chút thắc mắc, "Cái này là gì vậy?"
"Xà phòng lỏng ạ," Lâm Kiều trả lời.
Thấy Từ Lệ vẫn hơi khó hiểu, ngay cả Diệp Mẫn Thục cũng lộ vẻ nghi hoặc, cô chợt phản ứng lại.
Có lẽ thời điểm này vẫn chưa có xà phòng lỏng?
Lời tác giả:
Thấy có độc giả nói rằng đúng là hồi đó người ta hay tái sử dụng, nhưng nam chính không biết điều đó, vì anh không phải người h*m m**n, nên cũng chẳng hỏi...
Chưa kịp hỏi, tổ trưởng Cao đã lên tiếng trước, "Nếu tôi không tranh thủ học thêm vài thứ mới, lớp 10/1 với lớp 10/2 chắc sẽ đội sổ mất thôi."
"Không đến mức đó đâu, hai lớp của thầy vẫn khá tốt mà." Lâm Kiều mỉm cười kéo ghế ngồi xuống.
"Sao mà không đến mức, hôm trước lão Tề còn nói với tôi, học kỳ tới định tuyển thêm vài sinh viên trẻ, tốt nhất là có cả môn vật lý nữa."
So với thí nghiệm hóa học, vật lý đòi hỏi nhiều thiết bị hơn, muốn học sinh đều tham gia được, đúng là hơi khó.
Nhưng lời của hiệu phó Tề không chỉ là nói chơi. Những thay đổi mà nguồn máu mới mang đến cho trường học, chỉ cần nhìn vào Lâm Kiều là thấy rõ. Một lớp tiến bộ 2.1 điểm, lớp kia tiến bộ 4.3 điểm, chỉ trong nửa tháng, điều mà trước đây không ai dám nghĩ tới.
"Đợi đến khi các bạn trẻ như cô trưởng thành, đám già bọn tôi có lẽ nên về hưu rồi."
Tổ trưởng Cao vẫn chưa đến bốn mươi tuổi, đã thốt lên một câu đầy cảm thán như vậy. "Sắp đến giờ dạy rồi, tôi phải đi hỏi xem phòng hội trường nhỏ đã được duyệt chưa."
Lâm Kiều dạy thí nghiệm cho hai lớp vào chiều thứ bảy, bây giờ anh ta mới định xin, e là không kịp. Nhưng anh ta cũng không vội, dù sao Lâm Kiều giảng xong, các lớp khác cũng biết cách làm, anh ta chỉ muốn để học sinh thực hành thôi.
Vừa đứng dậy, thư ký Khúc từ bên ngoài bước vào, nói ngay: "Tiểu Cao này, hội trường nhỏ của cậu không được duyệt, lão Tằng bảo tôi đến thông báo với cậu."
"Không duyệt?"
Tổ trưởng Cao chưa nói gì, Lâm Kiều cũng thấy bất ngờ, bởi tuần trước cô xin thì nhà trường đã duyệt ngay.
Tổ trưởng Cao nhíu mày, "Tại sao không được duyệt?"
Thư ký Khúc vốn là người thô lỗ, bị hỏi thì hơi ngắc ngứ, "Lão Tằng không nói, để tôi đi hỏi lại nhé?"
"Thôi, tôi tự đi hỏi." Tổ trưởng Cao nói rồi định bước ra ngoài, nhưng thư ký Khúc lại quay sang Lâm Kiều, "Còn một việc nữa, hiệu trưởng Tằng bảo cô đến văn phòng ông ấy một chuyến."
Vừa từ chối đơn của tổ trưởng Cao, lại vừa gọi Lâm Kiều đến, cả hai nhìn nhau.
"Hay để em đi trước." Lâm Kiều nói, dù sao hiệu trưởng Tằng cũng tìm cô trước, không tiện để cả hai cùng đi.
Tổ trưởng Cao không có ý kiến, quay lại ngồi xuống ghế.
Lâm Kiều vào trường đã được một tháng, thường xuyên tiếp xúc với hiệu phó Tề, nhưng chưa từng gặp hiệu trưởng Tằng.
Dù vậy, cô cũng đã nghe qua vài chuyện về ông ta. Hiệu trưởng Tằng mới trở lại trường hai năm nay, trước đó ông ta từng bị đánh đổ và điều đi chăn lợn, mất luôn chức hiệu trưởng.
Tình trạng này không hiếm vào thời điểm đó, đặc biệt là trong các trường học. Tuy nhiên, sau khi cuộc cải cách diễn ra, những kẻ cướp quyền bị đàn áp, các trí thức già như ông Tằng đã được khôi phục chức vụ.
Sau mười năm nuôi lợn, trở lại trường học, hiệu trưởng Tằng rõ ràng chưa thích nghi lắm. Hơn nữa, tuổi tác của ông ta cũng đã cao, cuộc sống lưu đày cũng để lại không ít ảnh hưởng về sức khỏe, nên phần lớn công việc trong trường đều giao cho hiệu phó Tề, bản thân ông ta chỉ đưa ra những quyết định quan trọng.
Khi gặp hiệu trưởng Tằng, Lâm Kiều nhận thấy ông ta trông già nua, tiều tụy hơn hẳn.
Khác với hiệu phó Tề, hiệu trưởng Tằng có đôi tay to, thô kệch, rõ ràng là đã từng làm việc nặng nhọc trong thời gian dài. Dù chỉ khoảng năm mươi tuổi, nhưng trông ông ta như đã ngoài sáu mươi. Điều đáng chú ý hơn cả là ánh mắt của ông ta, một sự tĩnh lặng vô cảm không còn sự hăng say, không còn nhiệt huyết với sự nghiệp giáo dục.
Vừa nhìn thấy ông ta, trong lòng Lâm Kiều đã cảm thấy nặng nề. Quả nhiên, sau khi để cô ngồi xuống, hiệu trưởng Tằng mở lời: "Tôi nghe nói có đồng chí phản ánh rằng cô không chỉ mượn hội trường nhỏ, mà còn nhiều lần sử dụng tài nguyên của nhà trường để làm những thí nghiệm không có ích cho việc giảng dạy."
"Nhiều lần... sử dụng tài nguyên nhà trường... không có ích cho việc giảng dạy..." Lâm Kiều thầm nghĩ, người phản ánh này chắc chắn có ác ý với cô, đến mức cô không thể nào tin là không có. Nhưng cô không vội phản bác, đợi hiệu trưởng nói hết rồi mới ngẩng đầu lên, nhẹ nhàng đáp: "Tôi tưởng rằng cái thời mười năm đó đã qua rồi."
Câu nói ấy xoay chuyển quá đột ngột, trực tiếp chạm vào vết thương cũ của hiệu trưởng Tằng, khiến ông ta khựng lại. Đây chính là điều Lâm Kiều muốn, đặt mình và ông ta vào cùng một vị trí của người bị hại: "Tôi tưởng rằng cái thời ai cũng phải nhìn sau lưng, mỗi câu nói đều lo sợ phạm lỗi đã qua rồi. Không ngờ đất nước đã cải cách mở cửa, mà vẫn còn có người thích đâm chọc, tố cáo vô căn cứ như vậy."
Cô gái trẻ với ánh mắt sắc bén, nhìn thẳng vào ông ta như vừa nghi ngờ vừa phẫn nộ. Những lời trách móc của hiệu trưởng Tằng như bị chặn lại, bất giác ông ta nhớ về thời kỳ mình từng bị oan ức, không thể biện minh.
Lâm Kiều không tiếp tục tỏ vẻ hùng hổ, thấy đối phương im lặng một lát, cô cũng nhanh chóng điều chỉnh thái độ: "Tất nhiên, tôi nói rằng đây là vu cáo cũng có lý do. Chắc hẳn thầy biết tôi đang tạm thời dạy thay thầy Tiêu vì thầy ấy bị thương, phải không?"
Hiệu trưởng Tằng gật đầu, việc này ông ta biết rõ, nếu không, ông ta đã nghĩ rằng cô chỉ là một đứa trẻ thiếu suy nghĩ và hành động bồng bột.
"Vậy thầy có biết kết quả thi môn hóa của hai lớp tôi phụ trách lần này không?" Câu hỏi ấy làm hiệu trưởng Tằng sững sờ, bởi lần này chỉ là kỳ thi kiểm tra cuối tháng, không phải kỳ thi lớn, mà ông ta lại không trực tiếp dạy học nên thật sự không rõ.
"Nếu thầy biết, thầy sẽ không nói như vậy." Lâm Kiều không hề có ý tỏ ra khiêm tốn, vì bây giờ không phải lúc để khiêm nhường, "Chính nhờ những thí nghiệm mà thầy cho là không có ích cho học tập, điểm trung bình của lớp 10/3 đã tiến bộ 2.1 điểm, còn lớp 10/4 là 4.3 điểm."
Điều này thật sự nằm ngoài dự đoán của hiệu trưởng Tằng. Ngay cả khi thầy Tiêu còn dạy, cũng khó mà cải thiện nhanh chóng như vậy.
"Vậy nên tôi mới nói rằng người ta vu cáo tôi." Lâm Kiều lên tiếng bảo vệ mình, "Rõ ràng tôi chỉ muốn khích lệ các em học tập tốt hơn, vì vậy mới đưa ra những thí nghiệm đó."
Thực ra, cô chỉ là giáo viên dạy thay, không ai mong đợi cô phải có thành tích xuất sắc. Dù điểm của hai lớp có giảm chút ít, cũng chẳng ai trách móc, nhất là lớp 10/4, bởi vì cô mới tiếp nhận giữa chừng và còn quá trẻ. Chỉ cần không làm lớp sụp đổ là đã tốt lắm rồi.
Nhưng cô không chỉ không làm tụt dốc, mà còn giúp cải thiện rõ rệt, khiến cả tổ trưởng Cao và hiệu phó Tề đều rất tán thưởng cô.
Nếu hiệu trưởng Tằng trẻ hơn hai mươi tuổi, hoặc chưa từng trải qua cái thời mười năm đau khổ, có lẽ ông ta cũng sẽ đánh giá cao một người trẻ nhiệt huyết như cô. Nhưng...
Ông ta giơ tay lên, ra hiệu dừng lại: "Cô đừng kích động. Tôi gọi cô tới đây chỉ để hiểu rõ tình hình, chứ không có ý phê bình cô."
Lâm Kiều không hề kích động, cô chỉ đang cố gắng giành thế chủ động. Nhưng lần này hiệu trưởng Tằng không để cô nói thêm mà tiếp tục: "Nhưng về vấn đề hội trường nhỏ, cô đúng là đã xin phép, còn phấn giảng dạy cô đã sử dụng để làm gì đó, hình như là "bom phấn", đúng không?"
Lâm Kiều không thể phủ nhận điều này.
Hiệu trưởng Tằng thở dài: "Người trẻ tuổi muốn học sinh học hỏi nhiều hơn là điều tốt, nhưng cô cũng phải xem xét những khía cạnh khác. Không nói đến những vấn đề khác, chỉ riêng kinh phí, việc dùng quá nhiều phấn và hóa chất thí nghiệm đã rất dễ gây tranh cãi. Chưa kể tôi nghe nói thí nghiệm của cô còn có chút nguy hiểm."
Ông ta là người từng trải qua thời kỳ mọi việc nhỏ đều có thể bị phóng đại và biến thành sai lầm, nên tự nhiên mong muốn thế hệ trẻ thận trọng hơn trong hành động của mình.
"Vì đã có người phản ánh đến tôi, chứng tỏ các đồng chí khác đã có ý kiến rồi. Từ nay cô nên cẩn thận hơn."
Ý của ông ta là không khuyến khích cô tiếp tục cho học sinh làm thí nghiệm. Lâm Kiều vừa định nói thêm thì bên ngoài có tiếng bước chân gấp gáp, như có chuyện gì đó xảy ra.
Hiệu trưởng Tằng bước ra xem, thấy vài học sinh bên khối trung học cơ sở đang chạy về phía phòng y tế.
"Chẳng phải nói thí nghiệm này đơn giản lắm sao? Lớp 10 làm không sao, sao cô giáo Trịnh làm lại để vỡ cả đĩa nuôi cấy thế này?"
"c** nh* tiếng thôi, cẩn thận bị người ta nghe thấy."
"Nghe thì nghe, cô ấy làm vỡ, tự làm mình bị thương, còn không bằng học sinh nữa. Tôi cũng muốn xem thử thí nghiệm này thế nào mà..."
Mấy học sinh đang vội lấy hộp y tế, nhưng rõ ràng là cô giáo Trịnh quá vụng về, nhất là trong tình huống này.
Lâm Kiều thấy lòng chùng xuống, đúng như cô nghĩ, hiệu trưởng Tằng liếc nhìn cô: "Tôi đã nói thí nghiệm này rất nguy hiểm. Nếu cô đảm bảo rằng không xảy ra sự cố, cô có thể tự làm. Còn học sinh thì chỉ cần đứng nhìn là được rồi. Cô không tham gia thí nghiệm, chẳng phải vẫn học tốt đó sao?"
Cô đâu phải là chưa bao giờ tham gia thí nghiệm? Chính nhờ những thí nghiệm này mà cô mới yêu thích môn hóa.
Lâm Kiều rất muốn phản bác, nhưng đến mức này thì có nói gì cũng vô ích. Cô đành gật đầu rồi quay lại văn phòng.
Tổ trưởng Cao nhìn thấy nét mặt của cô, biết ngay là có chuyện chẳng lành: "Có chuyện gì xảy ra vậy?"
"Xin lỗi, có lẽ thí nghiệm của hai lớp em sẽ không thể thực hiện được nữa." Lâm Kiều kể lại mọi chuyện, "Không biết ai đã nhằm vào em, khiến lớp của thầy cũng bị liên lụy."
Nghe xong, tổ trưởng Cao nhíu mày, "Ai mà thiếu đạo đức đến vậy, thấy người khác tốt mà không chịu được à?"
Thấy Lâm Kiều ngồi đó không nói gì, trầm lặng hơn thường ngày, anh ta liền an ủi: "Không sao, chuyện này không phải lỗi của cô."
"Em biết." Lâm Kiều dĩ nhiên không tự trách mình vì việc này, cô chỉ có chút bực bội. Làm giáo viên thì phải mong cho học sinh tốt hơn chứ. Nếu có cạnh tranh thì nên công khai, chơi chiêu ngầm thế này thì có ý nghĩa gì? Hơn nữa, ngoài tổ trưởng Cao, ai là người cạnh tranh trực tiếp với cô? Ngay cả tổ trưởng Cao còn không nói gì, vậy đối phương lấy quyền gì mà làm thế?
Sau vụ này, lớp 10/1 và 10/2 rõ ràng rất thất vọng. Dù tổ trưởng Cao đã biểu diễn thí nghiệm trong giờ học, nhưng so với việc tự tay làm thì chẳng thể nào hứng thú bằng.
Rất nhanh, lớp 10/3 và 10/4 cũng biết chuyện. Khi Lâm Kiều bước vào lớp 10/4, cô thấy những "cây cải non" đầy sức sống của mình giờ đều ủ rũ. Cô dừng lại, đặt hộp phấn lên bàn, "Sao thế? Không muốn nhận thành quả thí nghiệm của mình à? Nếu không thì để cô đập chơi nhé."
"Ai nói là không muốn?" Dưới lớp bắt đầu có phản ứng, nhưng tinh thần vẫn chẳng cao lắm.
"Vậy thì để cô đọc tên, từng nhóm một lên nhận. Phải đập hết ngay tại đây, không được để sau giờ học."
"Vâng." Học sinh đồng thanh đáp, nhưng không mấy hứng thú. Quân tử là người thân với Lâm Kiều nhất, liền thẳng thắn hỏi: "Cô giáo Lâm, sau này thật sự không được tự tay làm thí nghiệm nữa ạ?"
Trước đây họ cũng không được làm thí nghiệm, nhưng lúc đó chưa từng thử qua nên không cảm thấy gì. Nhưng từ khi theo Lâm Kiều làm vài lần, họ mới nhận ra thí nghiệm thú vị đến thế nào. Giờ mà quay lại cách học chán ngắt như trước, họ thật sự không cam lòng.
Lâm Kiều ngẩng đầu, bắt gặp những ánh mắt đầy thất vọng nhưng cũng ẩn chứa hy vọng, lòng cô bất chợt cảm thấy xót xa. Ở thời đại cô từng sống với thông tin bùng nổ, trẻ em đã được tiếp xúc với nhiều thí nghiệm vui từ nhỏ, đến khi lên cấp hai, chúng đã không còn tò mò nữa. Nhưng những đứa trẻ trước mặt cô, vì nhiều lý do mà vẫn sống trong tình trạng thiếu thốn kiến thức. Chỉ cần truyền cho chúng một giọt nước trong biển cả kiến thức khô cạn ấy, cũng đủ để chúng vui sướng.
Lâm Kiều không nhận ra giọng mình đã trở nên dịu dàng hơn, "Ai nói sau này các em không được làm thí nghiệm nữa?"
Quân tử theo phản xạ nhìn sang Tề Hoài Văn, "Không phải thầy hiệu trưởng đã tìm gặp cô, bảo cô không được dẫn bọn em làm thí nghiệm nữa sao?"
Tề Hoài Văn không nói gì, đôi mắt đào hoa của cậu cũng nhìn về phía cô. Rõ ràng là cậu đã nghe ngóng được tin tức và kể lại cho các bạn.
"Nhà trường chỉ sợ các em gặp nguy hiểm thôi." Lâm Kiều không muốn kể cho các em nghe những chuyện lặt vặt của người lớn, "Nhưng nếu không được làm ở trường, thì các em vẫn có thể làm ở nhà. Có rất nhiều thí nghiệm nhỏ chúng ta có thể làm tại nhà. Nếu không được nữa, thì cô sẽ tự bỏ tiền túi ra, để các em làm thí nghiệm cho bằng được."
Nhìn vào những đôi mắt sáng rực lên như ngọn đèn, cô khẽ nhướng mày, "Chuyện này cô lo được, nhưng các em cũng phải đưa cô kết quả học tập tốt đấy nhé."
Sau khi hết giờ, Lâm Kiều liền đi tìm hiệu phó Tề, "Trường mình thật sự không có đủ kinh phí để cho học sinh làm thí nghiệm ạ?"
Cô nhìn quanh trường, thấy tòa nhà dạy học còn mới, bàn ghế cũng không cũ, so với trường trung học nông thôn mà cô từng học, trường này không có vẻ gì là thiếu tiền.
Hiệu phó Tề cũng không giấu diếm cô, "Thỉnh thoảng làm vài thí nghiệm nhỏ thì không sao, nhưng để xây dựng phòng thí nghiệm thì chưa đủ, còn phải chờ kinh phí nhà nước cấp."
Thấy Lâm Kiều không nói gì, giọng ông trở nên nhẹ nhàng hơn, "So với mấy năm trước, bây giờ đã tốt hơn nhiều rồi. Đừng vội, cứ từng bước mà tiến."
Những thầy cô đã trải qua mười năm gian khó đều có sự kiên nhẫn. Đối với hiệu phó Tề, việc học sinh chăm chỉ nghe giảng và giáo viên có thể giảng bài yên ổn đã là tốt nhất. Ông trấn an: "Coi yên tâm, đất nước cần nhân tài, chắc chắn sẽ quan tâm đến việc bồi dưỡng học sinh và đầu tư nhiều hơn vào giáo dục."
Lâm Kiều gật đầu. Tối đó, sau khi ăn xong, cô lên tầng viết bản kiến nghị. Người ta có thể phản ánh, lẽ nào cô lại không?
Cô quyết định viết thư gửi Bộ Giáo Dục, trình bày về tầm quan trọng của việc thực hành trong học tập và yêu cầu thành lập phòng thí nghiệm trong các trường trung học. Cô không cần phải tốn quá nhiều công sức, chỉ cần lấy bản thân mình và những học sinh của cô ra làm ví dụ, là đã có thể viết một bài văn đầy cảm xúc và hợp lý.
Cô viết liên tục đến khi cổ đã nhức mỏi mới nhận ra rằng cô đã thật sự đồng cảm với những học sinh này.
Kể từ khi xuyên không đến đây, dù luôn tỏ ra bình thường, nhưng trong lòng Lâm Kiều vẫn luôn nhớ rằng đây chỉ là một cuốn sách. Đây là lần đầu tiên cô thật sự cảm nhận sự đồng cảm như vậy.
Phải rồi...
Mỗi người ở đây đều sống động, có những cảm xúc hỉ nộ ái ố riêng, có những khát vọng riêng. Ngay cả những người không liên quan đến cốt truyện, làm sao họ chỉ là nhân vật trong một cuốn sách được?
Đang suy nghĩ mông lung, bỗng một bàn tay to lớn đặt lên sau cổ cô, nhẹ nhàng xoa bóp.
Người đàn ông không nói gì, lực tay cũng không mạnh, nhưng Lâm Kiều lập tức tỉnh táo trở lại. Cô quay đầu hỏi: "Nếu viết thư cho Bộ Giáo Dục, phải gửi đến địa chỉ nào nhỉ?"
Quý Đạc từ nãy giờ đã nhận ra Lâm Kiều hôm nay có gì đó không ổn. Dù cô vẫn giữ dáng vẻ tươi sáng như mọi khi, nhưng thỉnh thoảng lại ngẩn ngơ, rõ ràng là trong lòng có điều gì đó. Sau khi ăn xong, cô lên tầng viết lách, nên anh không làm phiền cô. Thấy cô ngừng lại xoa cổ, anh mới bước tới giúp cô một chút.
So với việc hỏi cô có chuyện gì xảy ra, điều mà Lâm Kiều muốn bây giờ rõ ràng là một giải pháp. Quý Đạc ngắn gọn đáp: "Đưa thư cho anh, anh sẽ gửi giúp em."
Đó chính là điều mà Lâm Kiều luôn thấy tin tưởng ở anh. Anh ít khi hỏi chi tiết vụn vặt, nhưng luôn đưa ra những giải pháp thẳng thắn và trực quan.
"Cứ đợi em chỉnh sửa lại chút đã." Lâm Kiều cảm thấy an tâm hơn, nhưng bàn tay anh có vẻ hơi nóng, xoa cổ hai cái mà không khác gì không xoa, cô liền kéo tay anh xuống, "Anh đã lên đến vị trí này, dù chưa viết tài liệu thì chắc cũng từng xem qua, phải không? Một lát nữa giúp em xem chỗ nào cần sửa nhé."
Nếu nói về viết thư kiến nghị, thì một người đến từ thế kỷ 21 như cô làm sao có thể so sánh với một quân nhân chính gốc như anh được?
Quý Đạc không rời đi, đặt tay lên lưng ghế của cô, vừa nhìn theo động tác lật tài liệu của cô, vừa lướt mắt qua nội dung.
Giữa nam nữ, nếu đã vượt qua ranh giới cuối cùng thì những tương tác cơ thể là có thể nhìn ra ngay. Ít nhất, nếu người khác làm hành động này, Lâm Kiều sẽ nghĩ đối phương cố ý tán tỉnh ái muội với cô. Nhưng khi Quý Đạc làm vậy, cô lại chỉ thấy bình thường, thậm chí còn chỉ ra vài chỗ cô không chắc chắn để nhờ anh xem giúp.
Lâm Kiều thật sự không giỏi về các tài liệu thời này, Quý Đạc chỉ ra vài điểm rồi kéo ghế lại gần, ngồi bên cạnh giúp cô viết.
Người ta thường nói "nét chữ thể hiện con người". Chữ của anh cứng cáp, phóng khoáng. So với sự chỉn chu nghiêm túc, nét chữ của anh lại toát lên sự mạnh mẽ đầy góc cạnh, có phần không hợp với vẻ ngoài lạnh lùng của anh.
Nhưng những điều không hợp với bề ngoài của anh, Lâm Kiều đã thấy nhiều trong mấy ngày qua, nên cô nhanh chóng bỏ qua nét chữ mà chú ý tới nội dung anh viết.
Lâm Kiều viết từ chính cảm xúc của bản thân, rất dễ tạo được sự đồng cảm từ người đọc. Quý Đạc lại bắt đầu từ tầm nhìn vĩ mô, vài câu đã nâng tầm suy nghĩ lên. Nhưng khi viết được nửa chừng, anh dừng bút: "Thôi, vẫn dùng bản gốc của em đi."
Lâm Kiều ngạc nhiên. Anh đã đóng nắp bút lại: "Đối với người lãnh đạo, cảm xúc chân thật đôi khi dễ lay động hơn những suy nghĩ cao siêu."
Lâm Kiều không hiểu sao anh lại rút ra kết luận này, nhưng ngẫm kỹ thì thấy cũng đúng.
"Vậy thì em không sửa nữa." Cô chép lại lá thư một lần nữa để chuẩn bị cho vào phong bì, Quý Đạc lại bảo: "Chép thêm một bản nữa, gửi vào hòm thư của lãnh đạo."
Hiện tại, vị lãnh đạo này rất chú trọng việc bồi dưỡng nhân tài, chính ông là người trực tiếp thúc đẩy việc khôi phục kỳ thi đại học. Viết cho Bộ Giáo Dục chưa chắc đã hiệu quả bằng viết trực tiếp cho ông.
Lâm Kiều nhanh chóng chép thêm một bản nữa, giao cho Quý Đạc. Cô xoa xoa cổ tay hơi đau, tò mò hỏi: "Anh không muốn biết chuyện gì đã xảy ra sao?"
"Anh đoán được đôi chút." Quý Đạc cất kỹ lá thư, xé bỏ những tờ giấy đã viết nháp.
Thói quen này rất cẩn thận, thường chỉ có những người làm công việc bảo mật mới có.
Người đàn ông này bình thường ít nói, người khác uống rượu thường nói nhiều hơn, còn anh lại càng ít lời, luôn giữ một sự kiềm chế và thận trọng nhất định.
Không rõ điều gì đã khiến anh hình thành những thói quen này, Lâm Kiều cũng không hỏi nhiều, chỉ kể đơn giản về những gì đã xảy ra ở trường.
"Hiệu trưởng của các em chắc là sợ bị phê bình." Quý Đạc hiếm khi đưa ra đánh giá, "Có những chuyện, chỉ những người đã trải qua mới thực sự hiểu được."
Đúng là vậy, Lâm Kiều không phải hiệu trưởng, không biết cảm giác của ông ta khi phải nuôi lợn ở nông trường, bị chất vấn liên tục rằng có nhận ra sai lầm chưa, là như thế nào. Mười năm không thấy ánh sáng phía trước, có người giữ được lòng dũng cảm, quay lại vẫn tràn đầy nhiệt huyết, nhưng cũng phải chấp nhận rằng có người sẽ yếu đuối đi.
*****
Sáng hôm sau, Quý Đạc mang hai lá thư của Lâm Kiều tới quân doanh.
Chưa vào đến văn phòng, từ xa đã thấy một bóng người tựa vào cửa, chiếc mũ xoay vòng trên ngón trỏ một cách nhàm chán, không phải Quý Trạch thì là ai.
Quý Đạc đã quen với tính lơ đễnh của anh ta, cũng không thèm nói nhiều: "Có việc gì?"
"Chú nhỏ đến rồi à?" Quý Trạch vội vàng chụp lấy mũ, đứng nghiêm chào theo kiểu quân đội: "Chào đoàn trưởng Quý!"
Thấy anh ta không nói thẳng mục đích, Quý Đạc vào văn phòng nhấc điện thoại gọi: "Xin hỏi địa chỉ của hòm thư Bộ Giáo Dục và lãnh đạo... Vâng, có hai lá thư cần gửi... Không cần đặc biệt... Được, tôi ghi lại..."
Quý Đạc nhanh chóng ghi lại hai địa chỉ, hai lá thư vẫn đặt trên bàn làm việc.
Quý Trạch tò mò liếc nhìn hai lá thư, chờ anh cúp máy rồi hỏi: "Hai lá thư này ai viết vậy? Không giống chữ của chú."
"Chữ thím nhỏ của cháu viết đấy." Quý Đạc điền địa chỉ nhanh gọn, lấy ra hai con tem từ ngăn kéo rồi dán lên.
Nghe đến tên Lâm Kiều, mặt Quý Trạch thoáng vẻ không thoải mái: "Cô ấy cũng giỏi ghê ha, chữ viết cũng đẹp."
Quý Đạc nhận ra, liền dừng tay nhìn anh ta: "Cô ấy không phải cô gái nhà quê thiếu hiểu biết như cháu nghĩ. Cô ấy tốt nghiệp trung học, hiện đang dạy hóa học tại trường quân đội. Cô ấy có quyền và tư cách nêu ý kiến về những vấn đề mà cô ấy nhìn thấy."
Lời này khiến Quý Trạch càng thêm không thoải mái. Thực ra anh ta không hiểu gì về Lâm Kiều, trước kia là không muốn, giờ là có chút trốn tránh.
Những gì cần nói lần trước đã nói rồi, Quý Đạc cũng không muốn mỗi lần gặp mặt lại phải dạy dỗ cháu mình, nên hỏi lại mục đích lần này anh ta đến.
Lần này, Quý Trạch không vòng vo nữa: "Hai tuần nữa là sinh nhật 60 của bà nội rồi. Cháu muốn hỏi chú định tặng gì, để cháu tránh tặng trùng."
"Bà nội không phải nói là không cần quà sao?" Quý Đạc ngước nhìn cháu trai lớn của mình.
Nhà họ Quý luôn sống giản dị, Từ Lệ cũng không thích phô trương. Mỗi lần sinh nhật, dù là ông cụ hay bà cụ, cả nhà cũng chỉ quây quần ăn bữa cơm.
Quý Trạch cũng biết điều này: "Không phải thứ gì có giá trị, cũng không phải mua. Nếu chú không tặng thì cháu tặng bừa thôi."
Nói xong, không chờ Quý Đạc hỏi thêm, anh ta đứng dậy: "Chú bận, cháu về trước đây."
Quý Đạc nhíu mày, không nói thêm gì: "Ra ngoài nhớ đóng cửa lại."
Nhưng sự xuất hiện của cháu trai cũng nhắc nhở anh. Trưa về nhà, anh nói với Lâm Kiều: "Tuần sau thứ sáu em tan làm sớm nhé, sinh nhật mẹ đấy."
"Tuần sau là sinh nhật mẹ à?" Lâm Kiều ngạc nhiên, "Sao anh không nói sớm?"
"Mẹ nói không cần tổ chức, về ăn bữa cơm là được."
"Mẹ nói không cần, nhưng anh thật sự không định tổ chức sao?" Lâm Kiều thấy cách nói này quá khô khan, "Anh cứ tặng nhiều đồ đi, mẹ có tức giận được không?"
Ông cụ Quý vốn không giỏi tặng quà, cũng không ai dạy Quý Đạc cách tặng. Anh cau mày ngồi xuống bàn bạc với Lâm Kiều: "Em bảo tặng gì?"
Xem ra anh không phải là không muốn tặng, mà là không biết tặng gì. Lâm Kiều mở tủ lạnh lấy một cây kem, nhưng chưa kịp bóc thì bị anh liếc một cái: "Bác sĩ dặn em hạn chế ăn đồ lạnh."
Có lẽ do đã quen ra lệnh, anh luôn dùng giọng chỉ huy khi nói.
Dạo này Lâm Kiều bị anh quản lý khá nhiều, dừng lại, rồi cũng đặt cây kem về chỗ cũ: "Tặng gì thì anh tự nghĩ, em có quà riêng của mình rồi."
Còn mười ngày nữa là xà phòng handmade của cô sẽ hoàn thành. Tối nay cô cũng sẽ làm xà phòng lỏng, đến sinh nhật Từ Lệ là có thể sử dụng.
*****
Ngày sinh nhật của Từ Lệ, Lâm Kiều xin nghỉ sớm hai tiết học buổi chiều. Khi cô đến nhà cũ thì gia đình Quý Quân đã ở đó, chỉ thiếu Quý Trạch. Từ Lệ mặc một chiếc áo đỏ ngắn tay rất tươi tắn.
Mọi thứ có lẽ là do Diệp Mẫn Thục mua, bà ta cứ liên tục khen đồ đẹp, nhưng rõ ràng không còn vẻ hào hứng như lần Quý Quân được thăng chức trước đây, trông không có tinh thần lắm.
Quý Quân ngồi bên cạnh trò chuyện với ông cụ, vẻ mặt ôn hoà luôn nở nụ cười.
Khi thấy Lâm Kiều và Quý Đạc đến, Từ Lệ lập tức cười tươi, "Tiểu Nghiên gửi cho hai đứa một bưu kiện, mẹ để trong phòng các con rồi, lúc về đừng quên lấy nhé."
Nếu Từ Lệ không nhắc, Lâm Kiều cũng quên mất Quý Nghiên từng nói sẽ gửi cho cô món quà.
Lâm Kiều khẽ "vâng" rồi đưa ra món quà mình đã chuẩn bị, "Chúc mừng sinh nhật mẹ, đây là món đồ con tự tay làm, mẹ dùng thử xem, chắc sẽ tốt hơn đồ mua ngoài."
Đó là những bánh xà phòng thủ công được bọc cẩn thận bằng giấy sáp, một hàng sáu cái, kèm theo một chai to xà phòng lỏng.
"Đây đều là con tự làm sao?" Từ Lệ ngạc nhiên vui mừng, còn thấy mới mẻ, nhưng khi thấy chai xà phòng lỏng, bà có chút thắc mắc, "Cái này là gì vậy?"
"Xà phòng lỏng ạ," Lâm Kiều trả lời.
Thấy Từ Lệ vẫn hơi khó hiểu, ngay cả Diệp Mẫn Thục cũng lộ vẻ nghi hoặc, cô chợt phản ứng lại.
Có lẽ thời điểm này vẫn chưa có xà phòng lỏng?
Lời tác giả:
Thấy có độc giả nói rằng đúng là hồi đó người ta hay tái sử dụng, nhưng nam chính không biết điều đó, vì anh không phải người h*m m**n, nên cũng chẳng hỏi...
Bình luận chương 30
Chia sẻ cảm nhận về chương 30 “Phản ánh”