Lớp học
Lão Lâm đi xuyên qua sảnh lớn căng-tin đến sau bếp.
Lát sau, ông cầm về một túi vải ném lên bàn, phát ra tiếng rơi nặng nề.
Đánh chén xong mấy bát cháo, đám bọn họ nhìn chòng chọc túi vải, tò mò quay sang Lão Lâm.
Lão Lâm: “Xòe tay.”
Mấy bàn tay nhỏ bé ngoan ngoãn xòe ra.
Lão Lâm mở túi, không nói gì, thò tay bốc một nắm gì đó ra thả vào lòng bàn tay đám nhỏ.
Hạt màu vàng tròn vo, hóa ra là đậu tương.
“Đếm xem.” Nói xong, Lão Lâm lại đi làm việc của mình.
Bốn người bốn nắm đậu tương, ngơ ngác nhìn nhau, không hiểu chuyện gì.
Nhưng sư phụ bảo đếm, vậy thì cứ đếm thôi, thế là Bùi Chi tiên phong ngồi đếm.
Lượt đầu số lượng rất ít, nhoắng một cái là đếm xong.
Cũng đúng lúc Lão Lâm lau bàn xong quay lại, còn cầm theo giẻ lau, hỏi: “Có thu hoạch gì không?”
“Cháu có 12 hạt đậu tương!” Lục Chí Hạo nói.
“Cháu có 9!” Đây là Hoa Quyển.
Lâm Triều Tịch vui vẻ: “Tớ nhiều hơn các cậu, tận 13!”
Bùi Chi không nói gì, cậu xếp đậu tương thành một hàng, ngẩng đầu nhìn Lão Lâm.
Lão Lâm cũng không nói gì, lại bốc cho mỗi người một nắm đậu, tiếp tục đi làm việc.
“Có thu hoạch gì không”, mỗi lần quay lại Lão Lâm đều hỏi câu này, nhưng không ai có đáp án chính xác.
Lục Chí Hạo cẩn thận từng tí một, xếp hàng thứ nhất 1 hạt, hàng thứ hai 2 hạt, cứ như vậy xếp hết chỗ đậu Lão Lâm đưa cho.
Bùi Chi gom lại chỗ đậu Lão Lâm đưa, mỗi hàng xếp 10 hạt, 10 hàng thành một nhóm.
Hoa Quyển đếm xong thì vô tư ném đậu tương vào bát cháo.
Cuối cùng cũng vét hết sạch túi đậu.
Lão Lâm cũng làm xong việc, ngồi lại chỗ cũ: “Đếm đậu tương dễ không?”
Gật đầu như giã tỏi.
“Bây giờ giả dụ mấy nhóc không biết phép cộng, nhưng tôi cần mấy nhóc nói ngay lập tức mỗi người có bao nhiêu hạt đậu thì sao?”
Lâm Triều Tịch cúi đầu, cô đang vô thức đếm tổng số đậu của mỗi lần thì nghe Lão Lâm nói vậy.
Thế là cô lại đếm vội mình có mấy hàng đậu tương. Cô xếp 10 hạt một hàng, tổng có 11 hàng, lẻ 3 hạt, tức có tổng 113 hạt.
“125.” Bùi Chi đã có kết quả.
Lâm Triều Tịch nhìn của Bùi Chi, cậu sớm đã xếp xong ngang 10 hạt dọc 10 hạt, đội hình tổng 100 hạt đậu tương, 2 hàng lẻ 5 hạt.
Lục Chí Hạo bối rối nhìn chỗ đậu tương xếp thành hình tam giác của mình, thực sự hết cách, 1, 2, 3, 4, 5 cứ như vậy thật thà đếm từng hàng một.
Hoa Quyển chống cằm, ngẩn người nhìn đống đậu bơi trong bát cháo.
“Chúc mừng mấy đứa đã tái hiện thành công quá trình ra hình thành sớm nhất của Toán học.” Lão Lâm cười: “Có phải là nên tự vỗ tay cho mình không nào?””
Chuyện cười của Lão Lâm thật nhạt nhẽo, cả lũ ngồi nhìn đội hình đậu tương của mình, cứng đờ không nói nên lời.
Mãi đến khi Hoa Quyển ợ một cái, mọi người mới hoàn hồn.
Lão Lâm hỏi: “Có vấn đề gì không?”
“Hả?” Lục Chí Hạo ngẩng đầu: “Chú vừa nói gì cơ?”
“Tôi nói sự ra đời sớm nhất của Toán học vô cùng vĩ đại và kì diệu, mấy đứa phối hợp chút coi, tự thưởng pháo tay cho mình mình xem nào?”
Cả lũ lại thừ người, bao gồm Bùi Chi.
“Nào, chúng ta tưởng tượng một chút, vào thời kì đầu của xã hội loài người, tức là lúc người ta còn mặc váy da hổ, à à à à à lúc còn nhảy múa quanh đống lửa ấy, lúc đương nhiên là chưa xuất hiện cộng trừ nhân chia, thậm chí những con số 123456789… còn chưa tồn tại.” Lão Lâm bắt chước người nguyên thủy vỗ ngực, chọc bọn trẻ cười cười khanh khách.
“Người nguyên thủy ngày ngày đều phải ra ngoài đi săn, không thì chỉ có cạp đất. Ban đầu, mọi người săn bắt rất bừa bãi, không cần biết mỗi ngày mình bắt được bao nhiêu động vật. Bỗng một hôm, Hoa Quyển nhận thấy cứ như vậy thì không ổn, cậu nghĩ mình phải ghi lại mỗi ngày săn được bao nhiêu thú hoang, ngộ nhỡ Lục Chí Hạo nhà bên ăn trộm mất thì sao?”
“Thế là, cậu bắt đầu khắc lên tường, mỗi một nét “丨” đại diện cho 1 con thú.”
Lão Lâm vừa nói vừa đặt một hạt đậu trước mặt Hoa Quyển, mô phỏng động tác khắc dấu“丨”, còn nhại giọng cậu lồ ng tiếng: “Hôm nay mình bắt được nhiều gà thế nhỉ.”
Ông lại đặt mấy viên nữa xuống, đại diện cho dấu gạch: “Ngày mai nhiều vịt thế nhỉ.”
Cứ vậy lặp lại mấy lần, đến khi không thể đếm nổi chỗ đậu trước mặt Hoa Quyển.
“Y dà, vấn đề xuất hiện rồi! Bỗng một hôm Hoa Quyển muốn biết rốt cuộc mình đã săn được bao nhiêu thú hoang, cậu về đến nhà, nhìn đống 丨丨丨丨丨… trên tường, gục ngã.”
Lão Lâm vừa nói vừa lắc bát đậu của Hoa Quyển kêu lạo xạo, tượng trưng cho những nét khắc lộn xộn trên tường nhà người nguyên thủy Hoa Quyển.
“Chú ấu trĩ thật đấy!” Hoa Quyển kháng nghị.
Đương nhiên ấu trĩ rồi, Lâm Triều Tịch nghĩ, đây là câu chuyện cô nghe từ hồi năm tuổi.
Lão Lâm đặt bát xuống, bỗng trở nên nghiêm túc: “Vấn đề của Hoa Quyển không chỉ là vấn đề của mỗi Hoa Quyển, nó đồng thời xuất hiện trong rất nhiều gia đình các bộ lạc khác. Người nguyên thủy thường gặp nhiều vấn đề liên quan đến tính toán trong cuộc sống hàng ngày, nhưng lại không sung sướng như mấy nhóc ngày nay, bọn họ thậm chí còn chẳng có sẵn bộ số đếm để dùng.” Lão Lâm xoa đầu Lục Chí Hạo: “Vậy nên, để giải quyết vấn đề “đếm không xuể”, “ghi không đúng” trong đời sống sinh hoạt sản xuất, bọn họ bắt đầu sáng tạo.”
Bàn tay Lão Lâm di chuyển về phía đội hình tam giác đậu tương trước mặt Lục Chí Hạo, trỏ từng hàng một, giọng điệu trang trọng: “Quá trình ra đời của con số đại khái là như vậy.” Lão Lâm nói: “Nếu mấy nhóc may mắn được chứng kiến những tảng đất sét từ thời Babylon cổ đại thì sẽ thấy người ta dùng một loạt bút có mặt cắt hình tam giác để khắc chữ, ngày nay chúng ta gọi nó là chữ viết hình nêm. Con người ở thời đại đó dùng một vết khắc, đại diện cho số “1” ngày nay ta đang dùng, hai vết khắc đại diện cho số “2”, cứ tiếp tục như vậy, nhưng đến “10”, họ lại dùng một kí hiệu đếm mới.”
Lão Lâm vẽ một hình “
Lát sau, ông cầm về một túi vải ném lên bàn, phát ra tiếng rơi nặng nề.
Đánh chén xong mấy bát cháo, đám bọn họ nhìn chòng chọc túi vải, tò mò quay sang Lão Lâm.
Lão Lâm: “Xòe tay.”
Mấy bàn tay nhỏ bé ngoan ngoãn xòe ra.
Lão Lâm mở túi, không nói gì, thò tay bốc một nắm gì đó ra thả vào lòng bàn tay đám nhỏ.
Hạt màu vàng tròn vo, hóa ra là đậu tương.
“Đếm xem.” Nói xong, Lão Lâm lại đi làm việc của mình.
Bốn người bốn nắm đậu tương, ngơ ngác nhìn nhau, không hiểu chuyện gì.
Nhưng sư phụ bảo đếm, vậy thì cứ đếm thôi, thế là Bùi Chi tiên phong ngồi đếm.
Lượt đầu số lượng rất ít, nhoắng một cái là đếm xong.
Cũng đúng lúc Lão Lâm lau bàn xong quay lại, còn cầm theo giẻ lau, hỏi: “Có thu hoạch gì không?”
“Cháu có 12 hạt đậu tương!” Lục Chí Hạo nói.
“Cháu có 9!” Đây là Hoa Quyển.
Lâm Triều Tịch vui vẻ: “Tớ nhiều hơn các cậu, tận 13!”
Bùi Chi không nói gì, cậu xếp đậu tương thành một hàng, ngẩng đầu nhìn Lão Lâm.
Lão Lâm cũng không nói gì, lại bốc cho mỗi người một nắm đậu, tiếp tục đi làm việc.
“Có thu hoạch gì không”, mỗi lần quay lại Lão Lâm đều hỏi câu này, nhưng không ai có đáp án chính xác.
Lục Chí Hạo cẩn thận từng tí một, xếp hàng thứ nhất 1 hạt, hàng thứ hai 2 hạt, cứ như vậy xếp hết chỗ đậu Lão Lâm đưa cho.
Bùi Chi gom lại chỗ đậu Lão Lâm đưa, mỗi hàng xếp 10 hạt, 10 hàng thành một nhóm.
Hoa Quyển đếm xong thì vô tư ném đậu tương vào bát cháo.
Cuối cùng cũng vét hết sạch túi đậu.
Lão Lâm cũng làm xong việc, ngồi lại chỗ cũ: “Đếm đậu tương dễ không?”
Gật đầu như giã tỏi.
“Bây giờ giả dụ mấy nhóc không biết phép cộng, nhưng tôi cần mấy nhóc nói ngay lập tức mỗi người có bao nhiêu hạt đậu thì sao?”
Lâm Triều Tịch cúi đầu, cô đang vô thức đếm tổng số đậu của mỗi lần thì nghe Lão Lâm nói vậy.
Thế là cô lại đếm vội mình có mấy hàng đậu tương. Cô xếp 10 hạt một hàng, tổng có 11 hàng, lẻ 3 hạt, tức có tổng 113 hạt.
“125.” Bùi Chi đã có kết quả.
Lâm Triều Tịch nhìn của Bùi Chi, cậu sớm đã xếp xong ngang 10 hạt dọc 10 hạt, đội hình tổng 100 hạt đậu tương, 2 hàng lẻ 5 hạt.
Lục Chí Hạo bối rối nhìn chỗ đậu tương xếp thành hình tam giác của mình, thực sự hết cách, 1, 2, 3, 4, 5 cứ như vậy thật thà đếm từng hàng một.
Hoa Quyển chống cằm, ngẩn người nhìn đống đậu bơi trong bát cháo.
“Chúc mừng mấy đứa đã tái hiện thành công quá trình ra hình thành sớm nhất của Toán học.” Lão Lâm cười: “Có phải là nên tự vỗ tay cho mình không nào?””
Chuyện cười của Lão Lâm thật nhạt nhẽo, cả lũ ngồi nhìn đội hình đậu tương của mình, cứng đờ không nói nên lời.
Mãi đến khi Hoa Quyển ợ một cái, mọi người mới hoàn hồn.
Lão Lâm hỏi: “Có vấn đề gì không?”
“Hả?” Lục Chí Hạo ngẩng đầu: “Chú vừa nói gì cơ?”
“Tôi nói sự ra đời sớm nhất của Toán học vô cùng vĩ đại và kì diệu, mấy đứa phối hợp chút coi, tự thưởng pháo tay cho mình mình xem nào?”
Cả lũ lại thừ người, bao gồm Bùi Chi.
“Nào, chúng ta tưởng tượng một chút, vào thời kì đầu của xã hội loài người, tức là lúc người ta còn mặc váy da hổ, à à à à à lúc còn nhảy múa quanh đống lửa ấy, lúc đương nhiên là chưa xuất hiện cộng trừ nhân chia, thậm chí những con số 123456789… còn chưa tồn tại.” Lão Lâm bắt chước người nguyên thủy vỗ ngực, chọc bọn trẻ cười cười khanh khách.
“Người nguyên thủy ngày ngày đều phải ra ngoài đi săn, không thì chỉ có cạp đất. Ban đầu, mọi người săn bắt rất bừa bãi, không cần biết mỗi ngày mình bắt được bao nhiêu động vật. Bỗng một hôm, Hoa Quyển nhận thấy cứ như vậy thì không ổn, cậu nghĩ mình phải ghi lại mỗi ngày săn được bao nhiêu thú hoang, ngộ nhỡ Lục Chí Hạo nhà bên ăn trộm mất thì sao?”
“Thế là, cậu bắt đầu khắc lên tường, mỗi một nét “丨” đại diện cho 1 con thú.”
Lão Lâm vừa nói vừa đặt một hạt đậu trước mặt Hoa Quyển, mô phỏng động tác khắc dấu“丨”, còn nhại giọng cậu lồ ng tiếng: “Hôm nay mình bắt được nhiều gà thế nhỉ.”
Ông lại đặt mấy viên nữa xuống, đại diện cho dấu gạch: “Ngày mai nhiều vịt thế nhỉ.”
Cứ vậy lặp lại mấy lần, đến khi không thể đếm nổi chỗ đậu trước mặt Hoa Quyển.
“Y dà, vấn đề xuất hiện rồi! Bỗng một hôm Hoa Quyển muốn biết rốt cuộc mình đã săn được bao nhiêu thú hoang, cậu về đến nhà, nhìn đống 丨丨丨丨丨… trên tường, gục ngã.”
Lão Lâm vừa nói vừa lắc bát đậu của Hoa Quyển kêu lạo xạo, tượng trưng cho những nét khắc lộn xộn trên tường nhà người nguyên thủy Hoa Quyển.
“Chú ấu trĩ thật đấy!” Hoa Quyển kháng nghị.
Đương nhiên ấu trĩ rồi, Lâm Triều Tịch nghĩ, đây là câu chuyện cô nghe từ hồi năm tuổi.
Lão Lâm đặt bát xuống, bỗng trở nên nghiêm túc: “Vấn đề của Hoa Quyển không chỉ là vấn đề của mỗi Hoa Quyển, nó đồng thời xuất hiện trong rất nhiều gia đình các bộ lạc khác. Người nguyên thủy thường gặp nhiều vấn đề liên quan đến tính toán trong cuộc sống hàng ngày, nhưng lại không sung sướng như mấy nhóc ngày nay, bọn họ thậm chí còn chẳng có sẵn bộ số đếm để dùng.” Lão Lâm xoa đầu Lục Chí Hạo: “Vậy nên, để giải quyết vấn đề “đếm không xuể”, “ghi không đúng” trong đời sống sinh hoạt sản xuất, bọn họ bắt đầu sáng tạo.”
Bàn tay Lão Lâm di chuyển về phía đội hình tam giác đậu tương trước mặt Lục Chí Hạo, trỏ từng hàng một, giọng điệu trang trọng: “Quá trình ra đời của con số đại khái là như vậy.” Lão Lâm nói: “Nếu mấy nhóc may mắn được chứng kiến những tảng đất sét từ thời Babylon cổ đại thì sẽ thấy người ta dùng một loạt bút có mặt cắt hình tam giác để khắc chữ, ngày nay chúng ta gọi nó là chữ viết hình nêm. Con người ở thời đại đó dùng một vết khắc, đại diện cho số “1” ngày nay ta đang dùng, hai vết khắc đại diện cho số “2”, cứ tiếp tục như vậy, nhưng đến “10”, họ lại dùng một kí hiệu đếm mới.”
Lão Lâm vẽ một hình “
Bình luận chương 47
Chia sẻ cảm nhận về chương 47 “Lớp học”