433: Ngộ

Mãn Bảo lại hỏi: "Đây là bài thứ nhất, vậy bài thứ hai là gì?"
Bạch Thiện Bảo và Bạch nhị lang liếc nhau, cùng lắc đầu.
Mãn Bảo và Bạch Thiện Bảo đưa mắt nhìn ra ngoài, thấy ánh mặt trời vẫn rạng rỡ, nhưng không còn cảm giác chói gắt nữa, liền biết sắp đến chạng vạng rồi, nói không chừng chỉ lát nữa thôi là mặt trời sẽ xuống núi.
Vì thế Bạch Thiện Bảo nói: "Chúng ta đi hỏi tiên sinh đi."
Bạch nhị lang không vui, "Không được đi, không phải ngày mai là đi học rồi sao?"
Mãn Bảo lại nói: "Vẫn nên đi hỏi đi, lát nữa chúng ta còn phải về để tính sổ chia tiền nữa."
Hai chọi một, Bạch nhị lang không thể không khuất phục.
Trang tiên sinh đang ở nhà họ Bạch sát vách uống trà với Bạch lão gia, chuẩn bị cùng ăn cơm tối.
Nhìn thấy ba đứa trẻ ôm sổ sách đến đây, Trang tiên sinh và Bạch lão gia nhìn nhau, đều khẽ mỉm cười.
Ba người vừa thấy nụ cười trên mặt họ thì không khỏi trề môi, Bạch nhị lang không nhịn được oán giận, "Cha, sao cha có thể không tuân thủ chữ tín như thế?"
Bạch lão gia cười nói: "Cái này gọi là trên thương trường chỉ nói chuyện làm ăn, các con vì muốn kéo ta mà mua đứt lúa mạch trong thôn, chẳng lẽ như vậy là giảng đạo nghĩa sao?"

Bạch nhị lang nghẹn lời, quay đầu nhìn hai đồng bọn nhỏ, thấy bọn họ không đáp lại, bèn cũng mím môi không nói nữa.
Bạch lão gia liền dạy ba đứa trẻ: "Thương nhân trục lợi, nếu sau này các con không muốn bị thiệt, thì phải liệt kê thật nhiều điều khoản trên công văn, để người ta không tìm ra được lỗ hổng mà lợi dụng, lần nay ta đã thả cho các con rồi đấy, chỉ đong bằng đấu một nửa, nếu không các con không chỉ mất từng đấy tiền thôi đâu."
Trang tiên sinh đặt chén trà xuống, cười nói, "Đề bài thứ nhất ta giao các con đã trả lời, bài thứ hai chính là sửa công văn, bài thứ ba ư.."
Trang tiên sinh ngẫm nghĩ một lúc rồi nhìn về phía Bạch lão gia, cười nói: "Bạch lão gia, ta có thể mượn quý bảo địa dạy cho ba đứa trẻ một khóa không?"
Bạch lão gia đang muốn đứng dậy rời đi, nhưng bỗng nghĩ tới gì đó nên lại ngồi xuống, cười nói: "Tiên sinh cứ coi như tôi không ở đây, cứ tự nhiên dạy đi ạ."
Hắn cũng muốn xem bình thường Trang tiên sinh dạy ba đứa trẻ như thế nào.
Trang tiên sinh trầm ngâm một lát, gật đầu đồng ý, sau đó bảo ba đứa trẻ tìm chỗ ngồi xuống.
Bạch Thiện Bảo không muốn đi tìm ghế dựa, dứt khoát tìm một gốc cây rồi ngồi ngay xuống mặt cỏ.
Nhìn ba đứa trẻ dựa gần mấy bông hoa của hắn, Bạch lão gia sợ run.
"Thứ như công văn này, không phải chỉ trong một chốc là có thể viết được áo trời không kẽ hở*, bài tập này các con có thể làm từ từ." Trang tiên sinh nói: "Chờ các con lớn hơn chút nữa, có thể biết được càng nhiều điều, thì còn phải học luật pháp của triều ta, đến lúc ấy công văn các con viết không chỉ phải có hiệu lực mà còn phải phù hợp với pháp luật."
* Áo trời không kẽ hở: Thiên y vô phùng: Ban đầu là chỉ quần áo của tiên nữ mặc không hề có khe hở.


Sau này người ta dùng để chỉ những kế hoạch, những tác phẩm thơ văn, vv cực kì nghiêm ngặt, không hề có bất kì sai sót thiếu sót nào cả.

(Nguồn: Chuandaura.org)
Ba đứa trẻ tỏ vẻ đã hiểu.
Trang tiên sinh đứng dậy, một tay chắp ở sau lưng, đi qua đi lại trước mặt ba đứa trẻ, suy tư một lúc rồi nói: "Lúc nãy Bạch lão gia nói thương thân trục lợi, câu này không sai, nhưng chưa nói hết.

Trên đời này không chỉ có thương nhân mới trục lợi, mà sĩ, nông, công, thậm chí cả nô bên dưới hay hoàng tộc bên trên đều sẽ trục lợi, cho nên trục lợi cũng không phải việc gì đáng xấu hổ."
Ba đứa trẻ nghe với vẻ mặt nghiêm túc, Bạch Thiện Bảo và Mãn Bảo ngẫm nghĩ rồi còn gật đầu theo, mà Bạch lão gia ngồi bên cạnh bàn đá lại sợ đến ngây cả người, suýt thì quăng chén trà trong tay ra ngoài.
Này, cách nói này..
"Nhưng, dù là trục lợi, thì cũng có cái nên làm, có cái không nên làm.." Trang tiên sinh chuyển từ ngữ: "Vi sư không biết tương lai các con sẽ làm gì để sống, có làm thương nhân hay không, đề thứ ba ta giao cho các con là đề bài phải làm càng lâu hơn, lâu hơn thời gian làm đề thứ hai rất nhiều, có lẽ đề này các con phải làm cả một đời."

Mãn Bảo có chút thấp thỏm, "Tiên sinh, vậy lần này bọn con làm sai ạ?"
Trang tiên sinh trầm mặc trong chốc lát rồi mới lắc đầu, nói: "Các con không làm sai, nhưng tiên sinh cũng không thể nói là các con đã làm đúng.

Chuyện trên đời này không phải do một mình vi sư phán định, các con đều rất thông minh, đặc biệt là trong chuyện lần này, các con còn thông minh hơn ta nghĩ rất nhiều."
Trang tiên sinh nhìn sang Bạch nhị lang, nói: "Ngay cả Bạch Thành, lần này con cũng vượt ngoài dự đoán của vi sư."
Bạch nhị lang lại không thấy vui, cậu nhìn trái ngó phải, trong lòng cũng thấy hơi thấp thỏm, thật sự là không khí lúc này khá kì lạ.
Trang tiên sinh cúi đầu nhìn ba người đệ tử, nói: "Cho nên các con phải nghiêm túc đọc sách, đọc nhiều sách, suy ngẫm nhiều hơn, có lẽ tương lai các con có thể trả lời được câu hỏi mà đến hôm nay tiên sinh còn chưa giải đáp được."
"Chúng ta đọc sách, không chỉ là để học tập năng lực của các bậc tiên hiền, mà còn là để học cách làm người của tiên hiền, nhân, nghĩa, lễ, trí, tín, chỉ là đạo lý làm người của Nho gia mà thôi, mà sau Nho gia còn có Đạo gia, Pháp gia, Binh gia, Mặc gia.."
Bạch Thiện Bảo hỏi, "Tiên sinh thích đạo lý làm người của nhà nào hơn ạ?"
Trang tiên sinh khẽ mỉm cười, nói: "Trong điển tịch của các nhà, Nho gia là nhà ta đọc nhiều nhất, cũng lý giải sâu nhất, nhưng ta càng thích cách xử sự của Đạo gia hơn, khi ở chung với mọi người, ta lại thiên về Pháp gia, mà sau khi xuống nông thôn dạy học, ta lại thích đọc Mặc gia, con nói xem, ta thích nhà nào hơn?"
Bạch Thiện Bảo nghĩ, sao mà cậu biết được, cậu cũng chẳng phải con giun trong bụng tiên sinh.
Trang tiên sinh vừa thấy nét mặt của cậu thì hiểu rõ, cười ha hả nói: "Cho dù con là con giun trong bụng tiên sinh thì con cũng không biết, bởi vì chính tiên sinh cũng không biết, nhưng vì sao phải cố chấp biết chứ?"
"Đúng vậy, sao phải cố chấp biết làm gì?" Mãn Bảo cũng bất giác hỏi lại, sách trong Bách Khoa Quán cũng không chia của nhà này nhà kia, sách bên trong rất toàn diện, không cái gì không có, Khoa Khoa cũng chưa từng nói rằng người đọc sách nhà này thì không thể đọc sách nhà kia, chỉ cần trả nổi tích phân thì bé có thể đọc thoải mái.

Đồng thời, đám người tiến sĩ D mà bé kết giao cũng sẽ không hỏi, bạn thích đạo lý của nhà nào hơn?
Mãn Bảo nhíu mày hỏi, "Làm người, còn không phải là làm người mà mình muốn trở thành sao ạ? Hà tất phải làm theo học thuyết nhà ai? Nho gia xướng hiếu, chẳng lẽ người của Đạo gia không thể hiếu thuận cha mẹ sao? Người không thích cả Nho gia lẫn Đạo gia chẳng lẽ sẽ không thể hiếu thuận cha mẹ ạ?"
Bởi vì Mãn Bảo vẫn còn nhỏ, cho nên bé còn không biết sắp xếp suy nghĩ trong lòng thành những lời chau chuốt, chỉ có thể sử dụng từ ngữ ngây ngô đơn giản nhất: "Con cảm thấy mấy thứ này trên đời vốn đã có, cái gọi là học thuyết làm người chẳng qua chỉ là những đúc kết mà nhóm tiên hiền quy nạp ra mà thôi, trước khi Khổng phu tử nói về nhân nghĩa lễ trí tín, chẳng lẽ người trong thế gian này bất nhân bất nghĩa bất lễ bất trí bất tín sao?"
Trang tiên sinh bị hỏi đến nghẹn họng, trong nhất thời ông thấy hơi hoảng hốt, lảo đảo suýt thì ngã ra đất.
Làm Mãn Bảo Bạch Thiện Bảo và nhị lang sợ tới mức vội vàng quỳ xuống đất đỡ lấy ông, Trang tiên sinh túm chặt lấy tay Mãn Bảo, đôi mắt sáng lấp lánh, trong miệng lẩm nhẩm, "Đúng vậy, đúng vậy, sao ta lại hồ đồ như vậy, không, không đúng, là đa số người trên đời này đều hồ đồ..

Ha ha ha ha, hơn thua Nho Đạo Phật Pháp cái gì chứ, hóa ra chúng ta đều hồ đồ.."
Mãn Bảo chẳng hiểu gì, nhìn về phía Bạch Thiện Bảo.
Bạch Thiện Bảo mơ hồ hiểu ra gì đấy, nhưng cũng không phải quá hiểu.
Lời Mãn Bảo nói cậu nghe hiểu, lời tiên sinh nói lúc trước cậu cũng hiểu, nhưng lời nói bây giờ của tiên sinh cậu lại không hiểu.
Bạch lão gia cũng không hiểu, chẳng qua cái này không ảnh hưởng đến việc hắn giúp ba đứa trẻ đỡ Trang tiên sinh lên..