Câu tiễn
“Tôi sẽ giúp đỡ người.” Tôi nhẹ giọng nói với y.
Cảnh Thành muốn thuận lợi lên làm Hoàng đế Đại Cảnh, tôi chính là phải giúp y.
Từ năm lên tám tuổi, tôi biết ngay, Thái tử điện hạ Cảnh Thành của tôi, tâm và toàn thân y đều muốn chính là vị trí trên điện Kim Loan đó.
Khi đó, Kim thượng chọn đại tài tử Tô Tử Hằng làm Thái phó của Thái tử, dạy Thái tử học. Tô tiên sinh đã hơn năm mươi tuổi, phụng chiếu tới dạy Thái tử, hết sức nghiêm túc, mỗi ngày cần cù chăm chỉ.
Có một ngày, Tô tiên sinh nói đến Việt vương Câu Tiễn, nói chuyện nằm gai nếm mật. Tôi ở một bên cũng nghe đến nhập thần. Hôm đó thân thể Thái tử lại không tốt, nghiêng qua trên giường, cặp mắt lại sáng ngời khác thường, nói: “Tiên sinh, Câu Tiễn so với Hán Vũ đế thì như thế nào?”
Tô Tử Hằng nói: “Mạnh hơn Hán Vũ đế!”
Cảnh Thành lại hỏi: “So với Đường Thái Tông thì sao?”
Tô Tử Hằng nói: “Mạnh hơn Đường Thái Tông.”
Cảnh Thành nói: “Câu Tiễn chỉ là vua của nước Việt nho nhỏ, nổi danh nhất là sự tích nằm gai nếm mật, vì sao tiên sinh nói ông ta mạnh hơn Hán Vũ Đường Tông?”
Tô Tử Hằng nói: “Hán Vũ đế và Đường Thái Tông có thành tựu về văn hóa, giáo dục, võ công, lưu danh thiên cổ. Nhưng thần nói Câu Tiễn mạnh hơn hai người, chỉ vì sự hiển hách cả đời là ở một chữ nhịn. Thân là đế vương, hiệu lệnh thiên hạ, dễ dàng dương oai với nước ngoài, nhưng với chữ ‘nhịn’ thì lại khó làm được đến khác thường. Thiên chi kiêu tử (1), trên vặn người, có một ngày lại cần chịu nhục, khuất cư ở nhân gian, khắc chế oán giận ngập mình, đè nén tức giận đang hừng hực trong lòng, giống như là để khoét thịt trong lòng. Kẻ địch mạnh nhất, không phải người khác, không phải kẻ đối địch, mà là chính mình. Người thường thực hiện chữ nhịn đã vô cùng không dễ, Câu Tiễn là vua của một nước, lại có thể thực hiện chữ nhịn, có thể nói đại trượng phu, có thể nói là một đời Lệnh chủ.”
(1) Thiên kiêu chi tử: con của trời.
Cảnh Thành yên lặng một lát, đột nhiên nói: “Tiên sinh coi ta với Câu Tiễn thì như thế nào?”
Tô Tử Hằng quỳ xuống nói: “Điện hạ!”
Cảnh Thành khẽ mỉm cười, trên mặt có chút đỏ ửng, nói: “Mặc dù Câu Tiễn chịu nhục vô cùng không dễ dàng, nhưng thân thể kiện toàn, so với người bệnh nhiều năm như ta đây, sợ rằng thắng cũng không ít đi.”
Tô Tử Hằng dập đầu một cái, cất cao giọng nói: “Mặc dù điện hạ còn nhỏ, nhưng thông minh hơn người, sau này lớn lên, nếu có thể thừa kế sự nghiệp thống nhất đất nước, tất sẽ thành một đời Lệnh chủ.”
Ông dừng lại, ngẩng dầu nhìn Cảnh Thành một chút, lại cúi đầu nói: “Điện hạ, kể từ khi cựu thần nhậm chức Thái phó của điện hạ tới nay, biết rõ điện hạ cầu ham học hỏi không dễ. Cựu thần nghiêm khắc, quy định mỗi ngày điện hạ cần dậy từ sáng sớm đi học. Mặc dù điện hạ mang bệnh, mỗi ngày vẫn không hề lười biếng, trời đông giá rét hay ngày hè oi bức, chăm học khổ luyện, chưa hề gián đoạn. Mỗi lần cựu thần nhìn tới đều cảm khái không thôi. Tuy cựu thần là thầy của điện hạ nhưng vẫn hết sức khâm phục điện hạ. Mặc dù điện hạ yếu ớt, nhưng không thể đánh mất ý nguyện dâng trào. Mặc dù cựu thần tuổi đã già, cũng sẽ thần phục điện hạ, muôn lần chết không chối từ.”
Nói xong, hắn dập một đầu nặng nề trên đất.
Tôi nhìn ngắm Cảnh Thành, y nhìn thẳng Tô Tử Hằng trên đất, không nói được lời nào.
Hồi lâu, rốt cuộc Cảnh Thành thở dài, nhẹ nói: “Nha đầu, mau đỡ tiên sinh dậy.”
Tôi đỡ Tô Tử Hằng dậy. Lão tiên sinh hết sức kích động, toàn thân khẽ run.
Cảnh Thành cười cười nói: “Tô tiên sinh mới nói, Câu Tiễn mạnh hơn một chữ ‘nhịn’, học trò lại cho rằng, Câu Tiễn còn mạnh hơn vì một chữ ‘tín’.
Cảnh Thành nhìn ra ngoài cửu sổ: “Nước Việt chiến bại, nước Ngô tàn sát người bừa bãi, không có mấy người trong thiên hạ tin tưởng Câu Tiễn lại có thể ngóc đầu trở lại. Nhưng Câu Tiễn mặc cho người trong thiên hạ không tin ông, ông vẫn tin tưởng bản thân. Lúc này mới có ‘nhịn’, mới có nằm gai nếm mật, mới có chuyển bại thành thắng.
Tô Tử Hằng tránh thoát tay tôi đang dìu ông, đột nhiên lần nữa quỳ xuống đấy, nói: “Điện hạ hiển nhiên chính là một đời Lệnh chủ của Đại Cảnh ta, là phúc của Đại Cảnh ta.”
Cảnh Thành buồn bã cười một tiếng, quay đầu lại nói: “Tại sao tiên sinh lại quỳ xuống, sư phụ của Thái tử Đại Cảnh ta, luôn quỳ như vậy là không tốt.”
Hắn thở dài nói tiếp: “Hôm nay sư phụ dạy bảo, học trò cả đời khắc ghi. Câu nói thần phục vừa rồi của sư phụ. Học trò cũng xin sư phụ nhớ.
Tô Tử Hằng nặng nề dập đầu ba cái, quỳ trên mặt đất, nhỏ giọng khóc.
Một năm kia, Thái tử Cảnh Thành vừa mới mười tuổi.
Thái phó Tô Tử Hằng trung tâm với Cảnh Thành, dạy Thái tử gần bốn năm. Thánh thượng vô cùng khen ngợi Tô Tử Hằng, nói may mà được dạy, Thái tử tiến bộ vượt bậc.
Mùa đông năm thứ tư, Tô tiên sinh nói mẫu thân lão hơn tám mươi tuổi ở quê bệnh nặng, cần trở về thăm, thánh thượng ân chuẩn. Cảnh Thành và tôi lưu luyến không rời cáo biết Tô tiên sinh ở bên ngoài cửa cung.
Cảnh Thành nói: “Tô tiên sinh, ngày sau trở về thỉnh tiếp tục dạy Cảnh Thành.”
Tô tiên sinh nặng nề gật đầu.
Trời chiều trước cửa cung, lệ rơi từ biệt.
Nhưng Tô tiên sinh cũng không trở lại nữa. Nghe nói trên đường Tô tiên sinh hồi hương đột nhiên sinh bệnh nặng, bệnh không dậy nổi, còn chưa trở về đến quê của ông đã qua đời.
Tin tức truyền đến, Cảnh Thành trầm mặc không dứt.
Đêm hôm đó, Cảnh Thành hỏi tôi “sử ký” ở nơi nào. Tôi đi tìm đưa cho y. Y lật sách xem hồi lâu, rút ra một quyển, lật tới một tờ, học hồi lâu sau đó xé một tờ xuống, đặt đến bên ánh nến, đốt thành tro bụi.
Tờ đó là “Việt vương Câu Tiễn thế gia”.
Cảnh Thành muốn thuận lợi lên làm Hoàng đế Đại Cảnh, tôi chính là phải giúp y.
Từ năm lên tám tuổi, tôi biết ngay, Thái tử điện hạ Cảnh Thành của tôi, tâm và toàn thân y đều muốn chính là vị trí trên điện Kim Loan đó.
Khi đó, Kim thượng chọn đại tài tử Tô Tử Hằng làm Thái phó của Thái tử, dạy Thái tử học. Tô tiên sinh đã hơn năm mươi tuổi, phụng chiếu tới dạy Thái tử, hết sức nghiêm túc, mỗi ngày cần cù chăm chỉ.
Có một ngày, Tô tiên sinh nói đến Việt vương Câu Tiễn, nói chuyện nằm gai nếm mật. Tôi ở một bên cũng nghe đến nhập thần. Hôm đó thân thể Thái tử lại không tốt, nghiêng qua trên giường, cặp mắt lại sáng ngời khác thường, nói: “Tiên sinh, Câu Tiễn so với Hán Vũ đế thì như thế nào?”
Tô Tử Hằng nói: “Mạnh hơn Hán Vũ đế!”
Cảnh Thành lại hỏi: “So với Đường Thái Tông thì sao?”
Tô Tử Hằng nói: “Mạnh hơn Đường Thái Tông.”
Cảnh Thành nói: “Câu Tiễn chỉ là vua của nước Việt nho nhỏ, nổi danh nhất là sự tích nằm gai nếm mật, vì sao tiên sinh nói ông ta mạnh hơn Hán Vũ Đường Tông?”
Tô Tử Hằng nói: “Hán Vũ đế và Đường Thái Tông có thành tựu về văn hóa, giáo dục, võ công, lưu danh thiên cổ. Nhưng thần nói Câu Tiễn mạnh hơn hai người, chỉ vì sự hiển hách cả đời là ở một chữ nhịn. Thân là đế vương, hiệu lệnh thiên hạ, dễ dàng dương oai với nước ngoài, nhưng với chữ ‘nhịn’ thì lại khó làm được đến khác thường. Thiên chi kiêu tử (1), trên vặn người, có một ngày lại cần chịu nhục, khuất cư ở nhân gian, khắc chế oán giận ngập mình, đè nén tức giận đang hừng hực trong lòng, giống như là để khoét thịt trong lòng. Kẻ địch mạnh nhất, không phải người khác, không phải kẻ đối địch, mà là chính mình. Người thường thực hiện chữ nhịn đã vô cùng không dễ, Câu Tiễn là vua của một nước, lại có thể thực hiện chữ nhịn, có thể nói đại trượng phu, có thể nói là một đời Lệnh chủ.”
(1) Thiên kiêu chi tử: con của trời.
Cảnh Thành yên lặng một lát, đột nhiên nói: “Tiên sinh coi ta với Câu Tiễn thì như thế nào?”
Tô Tử Hằng quỳ xuống nói: “Điện hạ!”
Cảnh Thành khẽ mỉm cười, trên mặt có chút đỏ ửng, nói: “Mặc dù Câu Tiễn chịu nhục vô cùng không dễ dàng, nhưng thân thể kiện toàn, so với người bệnh nhiều năm như ta đây, sợ rằng thắng cũng không ít đi.”
Tô Tử Hằng dập đầu một cái, cất cao giọng nói: “Mặc dù điện hạ còn nhỏ, nhưng thông minh hơn người, sau này lớn lên, nếu có thể thừa kế sự nghiệp thống nhất đất nước, tất sẽ thành một đời Lệnh chủ.”
Ông dừng lại, ngẩng dầu nhìn Cảnh Thành một chút, lại cúi đầu nói: “Điện hạ, kể từ khi cựu thần nhậm chức Thái phó của điện hạ tới nay, biết rõ điện hạ cầu ham học hỏi không dễ. Cựu thần nghiêm khắc, quy định mỗi ngày điện hạ cần dậy từ sáng sớm đi học. Mặc dù điện hạ mang bệnh, mỗi ngày vẫn không hề lười biếng, trời đông giá rét hay ngày hè oi bức, chăm học khổ luyện, chưa hề gián đoạn. Mỗi lần cựu thần nhìn tới đều cảm khái không thôi. Tuy cựu thần là thầy của điện hạ nhưng vẫn hết sức khâm phục điện hạ. Mặc dù điện hạ yếu ớt, nhưng không thể đánh mất ý nguyện dâng trào. Mặc dù cựu thần tuổi đã già, cũng sẽ thần phục điện hạ, muôn lần chết không chối từ.”
Nói xong, hắn dập một đầu nặng nề trên đất.
Tôi nhìn ngắm Cảnh Thành, y nhìn thẳng Tô Tử Hằng trên đất, không nói được lời nào.
Hồi lâu, rốt cuộc Cảnh Thành thở dài, nhẹ nói: “Nha đầu, mau đỡ tiên sinh dậy.”
Tôi đỡ Tô Tử Hằng dậy. Lão tiên sinh hết sức kích động, toàn thân khẽ run.
Cảnh Thành cười cười nói: “Tô tiên sinh mới nói, Câu Tiễn mạnh hơn một chữ ‘nhịn’, học trò lại cho rằng, Câu Tiễn còn mạnh hơn vì một chữ ‘tín’.
Cảnh Thành nhìn ra ngoài cửu sổ: “Nước Việt chiến bại, nước Ngô tàn sát người bừa bãi, không có mấy người trong thiên hạ tin tưởng Câu Tiễn lại có thể ngóc đầu trở lại. Nhưng Câu Tiễn mặc cho người trong thiên hạ không tin ông, ông vẫn tin tưởng bản thân. Lúc này mới có ‘nhịn’, mới có nằm gai nếm mật, mới có chuyển bại thành thắng.
Tô Tử Hằng tránh thoát tay tôi đang dìu ông, đột nhiên lần nữa quỳ xuống đấy, nói: “Điện hạ hiển nhiên chính là một đời Lệnh chủ của Đại Cảnh ta, là phúc của Đại Cảnh ta.”
Cảnh Thành buồn bã cười một tiếng, quay đầu lại nói: “Tại sao tiên sinh lại quỳ xuống, sư phụ của Thái tử Đại Cảnh ta, luôn quỳ như vậy là không tốt.”
Hắn thở dài nói tiếp: “Hôm nay sư phụ dạy bảo, học trò cả đời khắc ghi. Câu nói thần phục vừa rồi của sư phụ. Học trò cũng xin sư phụ nhớ.
Tô Tử Hằng nặng nề dập đầu ba cái, quỳ trên mặt đất, nhỏ giọng khóc.
Một năm kia, Thái tử Cảnh Thành vừa mới mười tuổi.
Thái phó Tô Tử Hằng trung tâm với Cảnh Thành, dạy Thái tử gần bốn năm. Thánh thượng vô cùng khen ngợi Tô Tử Hằng, nói may mà được dạy, Thái tử tiến bộ vượt bậc.
Mùa đông năm thứ tư, Tô tiên sinh nói mẫu thân lão hơn tám mươi tuổi ở quê bệnh nặng, cần trở về thăm, thánh thượng ân chuẩn. Cảnh Thành và tôi lưu luyến không rời cáo biết Tô tiên sinh ở bên ngoài cửa cung.
Cảnh Thành nói: “Tô tiên sinh, ngày sau trở về thỉnh tiếp tục dạy Cảnh Thành.”
Tô tiên sinh nặng nề gật đầu.
Trời chiều trước cửa cung, lệ rơi từ biệt.
Nhưng Tô tiên sinh cũng không trở lại nữa. Nghe nói trên đường Tô tiên sinh hồi hương đột nhiên sinh bệnh nặng, bệnh không dậy nổi, còn chưa trở về đến quê của ông đã qua đời.
Tin tức truyền đến, Cảnh Thành trầm mặc không dứt.
Đêm hôm đó, Cảnh Thành hỏi tôi “sử ký” ở nơi nào. Tôi đi tìm đưa cho y. Y lật sách xem hồi lâu, rút ra một quyển, lật tới một tờ, học hồi lâu sau đó xé một tờ xuống, đặt đến bên ánh nến, đốt thành tro bụi.
Tờ đó là “Việt vương Câu Tiễn thế gia”.
Bình luận chương 16
Chia sẻ cảm nhận về chương 16 “Câu tiễn”