Chương 107

Một luồng sáng chói lòa xoay tròn trong phòng chờ sân bay, mọi người và mọi âm thanh xung quanh như bị đóng băng. Khi ánh sáng tan đi, một cô gái tựa như vừa bước ra từ bức họa cổ, ôm cây vĩ cầm ngã ngồi trên nền gạch lạnh.

Như thể ai đó vừa búng tay trong không trung, thế giới lại vận hành trở lại, đám đông khẽ xao động, âm thanh bỗng ùa về, thoát khỏi chiếc lồng chân không. Bên tai Charoline vang lên thứ ngôn ngữ thân thuộc mà cô đã lâu không nghe thấy, giọng nữ ấm áp trong loa phát thanh nhắc nhở hành khách chuẩn bị lên chuyến bay, đi về miền đất họ hằng mơ ước.

Ở thời đại này, mọi thứ đều tiện lợi. Muốn nghe giọng ai chỉ cần một cuộc gọi, muốn gặp ai chỉ việc lên máy bay là có thể đến bất cứ nơi đâu trên thế giới.

Thế nhưng, nếu người cô muốn nghe, người cô muốn gặp lại ở cách cô cả một thế kỷ xa xăm thì cô phải làm sao để tìm thấy anh, để đến được bên anh?

"Dinh dong—"

Âm thanh vang lên từ phía sau khiến cô nàng nghệ sĩ vĩ cầm đang khóc sụt sùi giật mình. Cô quay lại, ngạc nhiên thấy trên ghế là điện thoại và vé máy bay của mình.

Charoline vội vàng chụp lấy. Chiếc điện thoại vốn đã hết pin bỗng bật sáng, kèm theo âm báo tin nhắn. Cô mở ra theo phản xạ, là Aurora nhắn tin, bảo rằng cô ấy đã sang Ba Lan để nghỉ ngơi.

Mũi Charoline cay xè. Cô bỗng muốn nói chuyện với ai đó, muốn trút hết nỗi lòng, nên không chút do dự mà bấm gọi. Nhưng đầu dây bên kia chỉ vang lên giọng trả lời máy lạnh lẽo: "Số máy quý khách vừa gọi hiện không liên lạc được."

Ngón tay cô lướt nhẹ, ngắt cuộc gọi. Màn hình lóe lên, và cô thấy bức ảnh nền quen thuộc.

Trong căn phòng mờ tối, ánh nến hắt lên gương mặt của một chàng trai trẻ, người nghệ sĩ dương cầm tuấn tú đang say mê lướt tay trên phím đàn, mái tóc vàng rũ xuống, khóe môi khẽ cong. Nụ cười ấy dừng lại trên màn hình nhỏ, tỏa ra thứ khí chất quyến rũ đến mê hoặc, như đang mỉm cười với riêng cô.

Charoline khẽ chạm tay lên gương mặt anh qua lớp kính, nước mắt rơi lã chã. Cô cúi nhìn chiếc nhẫn xanh lục dịu dàng trên ngón tay giữa, sắc ngọc tựa như đôi mắt của người ấy khi dịu dàng nhìn cô. Cô khẽ hôn lên viên ngọc, rồi ôm chặt lấy điện thoại và cây vĩ cầm, nức nở bật khóc.

Trong cơn mơ hồ, dường như cô thoáng thấy điều gì đó ẩn trong những hoa văn chạm khắc ở đầu vĩ cầm — một điều đã vượt qua trăm năm tháng để gửi tới cô.

Für Meine Liebe — Dành cho người anh yêu.

Charoline không còn kìm nổi cảm xúc mà bật khóc thành tiếng.

Franz, dù giữa anh và em là khoảng cách của một thế kỷ rưỡi, em vẫn chỉ thuộc về anh.

Trái tim em chỉ biết yêu mình anh thôi.

*

Đêm đó, Liszt lại ngồi một mình bên cây đàn. Mãi đến khi bình minh rọi qua khung cửa, anh mới khẽ động đậy.

Anh kẹp bản nhạc vào cuốn sổ nhỏ trên bàn, cuốn sổ dán chi chít những mẩu tin cũ, rồi mở ngăn kéo định cất đi. Nhưng trong đó, anh lại phát hiện thêm một bản nhạc khác.

Đúng là nét chữ của anh được viết từ rất lâu trước đây. Chỉ có một đoạn nhạc ngắn, nhưng giai điệu lại sáng rực đầy sức sống.

Trước mắt Liszt như thoáng qua cảnh tượng những tờ bản thảo tung bay, như tuyết rơi đầy căn phòng nhỏ. Anh đưa mắt nhìn về chiếc sofa cũ kỹ, nơi Charoline từng tỉ mỉ chăm chút, và cũng là nơi họ lần đầu ở bên nhau gần đến thế.

Mọi góc trong căn nhà này đều in bóng dáng của cô. Cô thích hoài niệm, thích một nơi là chẳng nỡ rời đi. Có lẽ anh đã yêu cô từ rất sớm, bằng không sao lại cam tâm cùng cô sống ở đây suốt mười năm trời.

Lần đầu tiên Liszt thật sự cảm nhận sâu sắc thế nào là cô đơn. Anh cất bản nhạc vào sổ, mang theo nó bước ra khỏi nhà.

Anh không thể ở lại nơi quen thuộc đến mức trở nên xa lạ ấy nữa. Không có cô, anh sẽ phát điên mất.

Charoline sẽ không muốn thấy anh tiều tụy như vậy. Anh từng hứa với cô sẽ chăm sóc "Franz của cô" thật tốt — và anh không thể thất hứa. Đó là món nợ anh mang, là lời hứa anh phải sống để giữ. Anh sẽ vì cô mà trở thành một nhạc sĩ bất tử.

Thượng đế đã mang đi nàng thơ âm nhạc của anh, vậy anh sẽ đi khắp nơi, trên mọi miền đất, để tìm lại em.

Em là âm nhạc của anh, là hơi thở của anh, là tiếng vọng trên phím đàn của anh.

Charoline, anh sẽ dùng nửa đời còn lại để trở thành người nghệ sĩ mà em hằng mong thấy — Liszt mà em yêu.

Xin em thương xót kẻ yêu em, sớm quay về bên Franz một lần nữa.

*

Chopin nằm trên giường bệnh, lồng ngực như muốn nổ tung vì những cơn ho. Sau cơn co thắt đến nghẹt thở, anh yếu ớt hít được một hơi, lần đầu cảm nhận rõ rệt cảm giác được sống.

Người nghệ sĩ dương cầm tài hoa từng rực rỡ nay đã bị bệnh tật bào mòn. Sau chuyến đi Anh, anh quay về nơi từng khơi dậy giấc mơ của mình.

Paris... ôi Paris, thành phố mộng mơ.

Chỉ là, giấc mộng ấy nay đã gần chạm tới hồi kết.

Anh thấy may mắn vì khi sức khỏe còn đủ, anh đã dùng buổi biểu diễn cuối cùng để nói lời tạm biệt với thành phố yêu dấu này.

Anh biết thời gian của mình chẳng còn bao lâu, nhưng trong cơn yếu ớt, đầu óc lại sáng suốt đến lạ.

Anh nhớ lại thuở mới đến Paris, tình cờ gặp một cô gái ba lần, cùng với cô, luôn có chàng nghệ sĩ dương cầm trẻ tuổi rực rỡ ấy. Khi đó, những ngày tháng thật nhẹ nhàng, vui vẻ như cánh chim giữa trời.

Lorraine... Emilia của anh.

Xin em tha thứ cho anh, vì đã im lặng trước lịch sử, chưa từng nhắc đến em; và cũng xin tha thứ cho sự ích kỷ của anh khi giữ lấy thứ vốn không thuộc về mình.

Trong đầu anh hiện lên nụ cười rạng rỡ của người nghệ sĩ dương cầm xứ Hungary — người từng là bạn thân nhất của anh. Từ sau buổi chia tay không vui năm ấy, Liszt như hóa điên, anh bắt đầu chuỗi lưu diễn khắp châu Âu bằng một hình thức chưa từng có: độc tấu.

Dường như anh muốn đẩy nghệ thuật dương cầm đến tận cùng, biến nó thành lý tưởng cả đời. Chopin từng khẽ khuyên bạn, hy vọng Liszt dùng tài năng để sáng tác, đừng chỉ là người biểu diễn. Nhưng lời ấy có lẽ sớm muộn cũng lọt đến tai Liszt — người lúc ấy đã quyết liệt theo đuổi con đường riêng.

Cùng với danh tiếng và hào quang, đằng sau hai chữ "Lisztomania" — Cơn cuồng Liszt — hẳn cũng có nỗi cô đơn mà chẳng mấy ai biết...

Ví như người phụ nữ đã sinh cho anh ba đứa con — và một tình yêu đã hóa thành vĩnh cửu.

Chopin hiếm khi bật cười, nhưng lần này, anh thật sự cười rồi. Là một người trầm lặng, anh đã nhìn đủ cái trò hề trớ trêu của số phận — như thể đứng ngoài nhìn một phiên bản khác của chính mình đang lặp lại cuộc đời một cách tồi tệ và nực cười.

Tin tức cuối cùng anh nghe về người bạn đến từ Hungary là tại buổi biểu diễn chia tay, Liszt được một công chúa Nga ban thưởng hậu hĩnh, rồi mời anh đến Weimar làm nhạc trưởng cung đình. Từ đó, Liszt bắt đầu con đường tìm kiếm âm nhạc thuộc về chính mình.

Chỉ tiếc là, Franz à, có lẽ tôi không còn cơ hội được nghe thứ âm nhạc thật sự của anh nữa rồi.

Chúa đang gọi tôi về. Đừng lo, tôi sẽ trả lại tất cả những gì thuộc về anh, và gửi kèm theo đó — món quà cuối cùng của tôi.

Hơi thở của Chopin trở nên dồn dập, anh gọi chị gái Ludwika, nhờ chị mang ra chiếc hộp gỗ nhỏ vẫn luôn cất kỹ.

Lâu lắm rồi anh chưa mở nó. Khi gỡ lớp giấy gói bản thảo của Paganini, bên trên cùng là một bức vẽ cô gái chơi vĩ cầm, khuôn mặt mơ hồ, nét cười dịu dàng như sương sớm.

Nhịp thở anh dần ổn định, và trong khoảnh khắc đó, Chopin như trở về con hẻm nhỏ năm nào — nơi anh tựa vào vai cô, được cô khẽ khàng dìu lấy, giúp anh hít thở dễ dàng hơn.

Anh dịu dàng vuốt qua bức họa, đặt nó lên nắp hộp rồi kiểm tra từng món đồ bên trong. Cuối cùng, anh rút cây bút trắng đeo trước ngực, cùng bản nhạc anh viết sau lần thứ hai gặp cô, đặt vào hộp, đóng lại và trao cho Franchomme, người bạn thân nhất, rồi dặn rằng: "Sau khi tôi qua đời, hãy giao chiếc hộp này cho Liszt."

Giọng anh yếu dần: "Chết trẻ thật là hạnh phúc... giá mà em còn có thể gặp lại cô ấy một lần nữa...

Trái đất khiến em nghẹt thở, hãy hứa với em, hãy mổ tim của em ra trước khi chôn cất, để em không phải bị chôn sống...

Chị ơi, trái tim em thuộc về Ba Lan."

Rạng sáng ngày 17 tháng 10 năm 1849, người thi sĩ dương cầm gác bút, dừng lại mọi khúc nhạc của đời mình.

*

Một tuần sau, Liszt mới trở về Paris. Khi nhận tin bạn qua đời, anh đang chỉ huy dàn nhạc. Anh không biết mình đã điều khiển cây gậy chỉ huy ra sao, chỉ đến khi mọi việc kết thúc, anh mới đứng trước bia mộ khắc tên người Ba Lan ấy.

Anh chẳng rõ mình đã đứng đó bao lâu, đến khi kiệt sức mà ngồi phịch xuống bậc đá, lưng tựa vào tấm bia lạnh buốt. Anh mở chiếc hộp gỗ trong tay...

"Đồ lừa gạt... Fryderyk, anh đúng là đồ lừa gạt — anh chưa bao giờ quên cô ấy cả!"

Bức họa của người con gái trong ký ức đã nói lên tất cả. Anh lật ra từng món, từng dấu vết, rồi cuối cùng, bằng trí óc sáng suốt và trái tim đau đớn, Liszt xâu chuỗi được toàn bộ sự thật.

Tình yêu giữa anh và cô đã bị ngăn cách bởi một thế kỷ rưỡi.

"Fryderyk... thế giới này không còn Charoline, cũng không còn anh. Vậy tôi lấy đâu ra can đảm... để tiếp tục sống?"

Cơn mưa muộn đan mọi thứ vào hơi lạnh tê dại, che đi những giọt nước mắt của thiên tài dương cầm vừa bị kéo xuống khỏi bệ thờ, cùng trái tim đang vỡ vụn của anh.

"Quên cô ấy đi, rồi anh sẽ được giải thoát."

Một giọng nói vang vọng trong đầu Liszt, lãnh đạm và quyến rũ.

"Không. Ngài đã mang đi người tôi yêu, còn muốn lấy luôn ký ức của tôi sao? Cứ đến mà lấy, linh hồn của tôi ở đây!"

Trong nghĩa trang tĩnh mịch, Liszt ôm chặt chiếc hộp gỗ, ngẩng đầu nhìn trời, giận dữ hét vào cơn mưa xối xả.

"Cứng đầu..."

Sau một tia sét, anh thấy mình như bị tách khỏi thân xác, nhìn thấy chính mình, nhưng bị một bàn tay vô hình điều khiển suốt phần đời còn lại.

Anh thấy bản thân sống ở Altenburg, cùng người khác ở chung nhà;

Thấy mình khoác áo tu sĩ, bước vào tôn giáo;

Thấy mình bị dư luận bàn tán vì một cuộc hôn nhân dang dở;

Thấy mình dạy nhạc, truyền đạt tất cả không giữ lại gì;

Thấy mình được tôn vinh, đeo vòng nguyệt quế vĩnh hằng...

Một đời rực rỡ mà phi lý. Ngoại trừ vài ký ức khiến anh còn cảm nhận được nhịp tim mình — một nữ nghệ sĩ vĩ cầm mang phong thái của Charoline, bản 'Hungarian Dance' của Brahms, bức Bình minh của Monet, bản concerto của Tchaikovsky mà người ta cho rằng không thể diễn tấu, và những giai điệu chỉ tồn tại trong trí nhớ anh, đồng điệu với trái tim anh — ngoài những điều ấy, mọi "sắp đặt" khác, anh đều không chấp nhận.

"Chết... hay là quên đi?"

Giọng nói ấy hỏi lại lần cuối. Liszt khẽ cười, nụ cười của người đã hiểu rõ tất cả.

Anh chọn cái chết.

Rơi xuống nhanh như chớp, đến khi anh lại làm chủ cơ thể, thì mình đã là một ông lão nằm chờ giây phút lâm chung.

Giọng nói kia hoang mang hỏi anh lý do.

"Nếu từng yêu như tôi, hẳn cũng sẽ biết rằng tình yêu chỉ có một dáng hình — và cái tên duy nhất của nó là Charoline.

Cô ấy là sinh mệnh của tôi. Sao tôi có thể hối hận về quãng đời ngọt ngào, rực rỡ và hạnh phúc nhất ấy?

Tôi chỉ tiếc... chỉ tiếc rằng trước khi nhắm mắt, tôi vẫn chưa thể gặp lại cô ấy."

Giọng nói ấy im bặt. Trên tay Liszt, một chiếc hộp dần hiện ra. Mọi thứ quanh anh trở nên tĩnh lặng.

Anh mở hộp, lấy ra bức họa của cô gái đặt lên ngực, ngay nơi trái tim đang yếu ớt dồn dập.

"Được chết trẻ... thật là một điều hạnh phúc."

Anh khẽ thở dài, như thể trở lại ngôi làng nhỏ dưới chân dãy Alps ở Thụy Sĩ, nơi những dây hoa rủ xuống như thác, và cô gái ấy đang đọc cho anh nghe bài thơ xưa:

Dẫu môi đỏ răng ngà chẳng thoát khỏi lưỡi liềm vô thường,

Tình yêu chẳng bao giờ là chú hề bị thời gian trêu ngươi.

Năm tháng có thể biến dời, tình yêu vẫn mải trường tồn,

Vững chãi muôn đời cho đến tận ngày tận thế.

Nếu ai nói lời tôi là phóng đại,

Thì xin hãy tin, thi ca chưa từng tồn tại, và nhân loại chưa từng biết yêu.

Tình yêu ơi, khi anh bước vào thiên đường, liệu có được gặp lại em một lần nữa không?

Già nua như anh, chỉ cần được thấy em dù ở nơi xa, anh cũng mãn nguyện rồi.

Liszt nhắm mắt.

Anh không còn nghe thấy tiếng khóc thương, không còn cảm nhận những bó hoa đặt lên ngực mình.

Chiếc hộp trong tay anh tan ra thành bụi vàng, hai bản nhạc hóa thành hai luồng sáng phủ lên người anh.

Ngày 31 tháng 7 năm 1886, bậc thầy dương cầm rực rỡ nhất thế kỷ XIX lặng lẽ ra đi tại Bayreuth, nước Đức — hòa mình vào chính giai điệu mà anh suốt đời theo đuổi.

*

Và rồi, hơn một trăm năm sau, một chàng trai tóc vàng nằm trên giường bỗng mở mắt. Trong đôi mắt xanh lục ấy ánh lên làn sóng dịu dàng như ánh hồ thu — lấp lánh, sâu thẳm, và quen thuộc đến đau lòng.

[HOÀN CHÍNH VĂN]