Lê Trấp Tiểu Lệ : Chương 2: Hằng ngưỡng mộ gió trăng
Editor: Sel
Trong hai năm qua, tình hình chính trị càng lúc càng rối ren, ngày nay không biết ngày mai sẽ ra sao. Bên bờ sông Tô Châu ở Thượng Hải lại là nơi ăn chơi xa hoa, ngày đêm vui vẻ không ngừng. Các quý bà, phu nhân thích tụ tập ở những nơi náo nhiệt, chỉ cần nhắm mắt mở mắt là một ngày trôi qua với bài bạc, mạt chược. Thiệp mời cũng đã đến Thẩm phủ, vì công việc của Thẩm Mậu mà Mạn Từ không tiện từ chối, nên ban đầu cô ấy đã đi vài lần, nhưng thật sự là không hề thích thú.
Nhìn thấy vẻ mặt u sầu của cô ấy, tôi nghĩ cô ấy đã thua bài, liền an ủi: “Không sao đâu, xã giao là chuyện bình thường, vài ngày nữa mấy bà phu nhân kia sẽ mượn danh chồng để tặng lại Thẩm Mậu món quà đáp lễ.”
Cô hầu đứng bên cạnh lại cười trêu: “Dũ thiếu gia không nên xem thường phu nhân nhà ta.”
Mạn Từ sờ vào cổ tay trống rỗng của mình, thở dài: “Tôi vô tình thắng liên tiếp nhiều quá, sợ làm chủ nhà không vui, đành phải tặng chiếc vòng này để làm dịu lòng họ.”
Chiếc vòng ngọc tím này là quà tặng của Thẩm Mậu từ nhiều năm trước, Mạn Từ luôn yêu thích nó, không dễ gì mà đem tặng người khác. Có lẽ vì bà chủ nhà đã để mắt đến nó, nên cô ấy không tiện từ chối.
Tôi cười nói: “Không sao, đợi chồng cô về, ắt sẽ có cách lấy lại cho cô thôi.”
Lông mày của Mạn Từ khẽ run, đôi mắt cô ấy thoáng đỏ. Tôi chưa từng lấy vợ, chỉ biết chút ít về tình yêu qua sách vở, chưa từng nghĩ rằng nỗi nhớ thương lại đau đớn đến thế. Mạn Từ vốn kiên cường, nhưng chưa bao giờ tỏ ra suy sụp như vậy.
Tôi theo phản xạ quay đầu đi, sợ cô ấy hỏi về ngày trở về của Thẩm Mậu. Việc Thẩm Mậu làm rất bí mật, một phần vì gia thế phức tạp của Mạn Từ, sau khi cân nhắc, anh đã giấu cô ấy một số chuyện. Tôi cũng không tiện tiết lộ, nhưng mỗi khi che giấu, tôi đều không thể chịu được ánh mắt dò hỏi của Mạn Từ.
Nhưng trái với dự đoán của tôi, Mạn Từ chỉ khẽ nói: “Anh Dũ, mấy hôm trước tôi nhận được thư nhà… Cha tôi vẫn chưa nguôi giận, nhưng mẹ tôi bệnh nặng, nằm trên giường mong gặp tôi lần cuối nên đã âm thầm nhờ người hầu gửi tin. Tôi… có lẽ phải về Kim Lăng một chuyến.”
Sinh tử là chuyện lớn, tôi không có lý do gì để ngăn cản cô ấy, nhưng nghĩ đến lời dặn dò của Thẩm Mậu trước khi đi, tôi không khỏi lo lắng. Sau một lúc do dự, tôi hỏi: “Cô đã viết thư nói chuyện này với Thẩm Mậu chưa?”
Mạn Từ khẽ gật đầu.
Đã như vậy rồi thì tôi cũng an lòng, việc gấp nên tối hôm đó tôi giúp cô ấy thu xếp hành lý, sáng sớm hôm sau Mạn Từ liền lên tàu về quê.
–
Tại nhà ga.
Mạn Từ mặc chiếc sườn xám màu xanh lam nhạt, thêu hoa văn mây bạc, trông càng thanh tao hơn trước. Nhưng không hiểu sao, trong ánh mắt cô ấy lại có chút buồn bã.
Tôi chẳng biết nói gì hơn ngoài những lời an ủi sáo rỗng: “Người tốt ắt sẽ có quý nhân phù trợ, cô cứ yên tâm, phu nhân sẽ không sao đâu.”
Mạn Từ như lạc vào cõi hư vô, không nói năng gì, ngay cả lông mi cũng chẳng động đậy. Tôi thấy lạ, khẽ vỗ vai cô ấy, Mạn Từ như người trong mộng chợt tỉnh, trong mắt thoáng chút áy náy rồi bất ngờ hỏi: “Anh Dũ, Thẩm Mậu… khi nào về?”
Giọng cô ấy mờ mịt lại nhẹ nhàng, không giống như đang hỏi mà như chất chứa sự mệt mỏi và tiếc nuối.
Tôi đoán rằng tình hình mẹ cô ấy ở nhà không khả quan, năm xưa vì Thẩm Mậu mà rời quê, nay gặp lại lại là sinh ly tử biệt, với sự thay đổi này, Mạn Từ chắc hẳn rất mệt mỏi. Nếu Thẩm Mậu ở bên cạnh, ít ra cô ấy còn có người chia sẻ nỗi buồn, nhưng mà…
Mạn Từ một mình lên tàu, tiếng còi vang lên.
“Mạn Từ, bảo trọng.”
Tôi đứng trên sân ga vẫy tay chào cô ấy, đôi mắt vốn trong sáng của cô ấy lúc này tối sầm lại. Mạn Từ mấp máy môi như muốn nói gì đó, nhưng nhà ga quá ồn ào, tôi không nghe rõ, cố gắng đọc khẩu hình của cô ấy—
“Anh Dũ, không cần…”
Không cần tiễn?
Tôi gãi đầu, không để tâm lắm.
Sau đó tôi bận rộn lo việc công ty cho Thẩm Mậu, hơn nửa tháng không nhận được tin tức gì từ Mạn Từ, ngược lại tôi gặp được Thẩm Mậu trước.
Anh gầy đi nhiều, mắt thâm quầng, không biết đã bao lâu không ngủ được, người đầy bụi bặm vội vã đến: “Anh Dũ, Mạn Từ đâu? Tôi đã tìm em ấy khắp nơi mà không thấy.”
Nửa đêm anh về đến nhà, tôi nghe người hầu báo tin mới vội vàng tỉnh dậy, khoác thêm áo chạy ra đón, còn ngái ngủ nói: “Mạn Từ về nhà rồi mà, chẳng phải cô ấy đã viết thư nói với cậu sao?”
Thẩm Mậu sững lại, mày khẽ nhíu.
Tôi vẫy tay nói: “Có lẽ vì cậu đi lại bí mật quá nên bỏ lỡ bức thư đó.”
Trần Kỷ chắc chắn nói: “Không thể nào. Công tử để lại vài địa chỉ, cứ bảy ngày tôi lại cử người đến lấy thư, trước đây phu nhân gửi hàng chục lá thư mà không bỏ sót lá nào, không thể trùng hợp đến mức bỏ lỡ lá này được.”
Thẩm Mậu nghiêm giọng hỏi: “Em ấy rời đi khi nào?”
Nghe xong lời của Trần Kỷ, tôi bỗng thấy lạnh sống lưng, lại thấy Thẩm Mậu nghiêm túc như vậy, lập tức tỉnh ngủ: “Hơn nửa tháng trước.”
Thẩm Mậu thu hẹp đồng tử, quay sang nói gấp: “Trần Kỷ, lái xe! Đi Kim Lăng! Càng nhanh càng tốt!”
Trần Kỷ đứng đó, thần sắc cũng căng thẳng: “Thiếu gia, trưa mai chúng ta còn phải lên đường—”
“Không thể lo nhiều như vậy.” Thẩm Mậu cau mày, như có chút kìm nén: “Tôi đã xử lý xong mọi việc, nếu không ổn, chỉ sợ lòng người dao động.”
Dưới bầu trời đêm tối đen như mực, đây là lần đầu tiên tôi thấy anh nhụt chí, vẻ quyết đoán ngày thường bị bao phủ bởi một lớp mơ hồ và bối rối. Anh nghẹn ngào nói: “Con đường cách mạng còn dài, tôi đã dốc hết sức lực mà chẳng có kết quả, tôi chỉ mong… Mạn Từ bình an.”
Tôi lo lắng nên theo Thẩm Mậu cùng lên xe đi Kim Lăng. Nhưng trời nóng, lại nhiều muỗi, đường xóc, tôi khó mà ngủ được. Còn Thẩm Mậu, anh nhắm mắt, hơi thở đều đều, vẻ căng thẳng chỉ được thả lỏng khi anh chìm vào giấc ngủ.
Nhớ lại việc anh đột ngột về nhà và những biểu hiện của anh, tôi ngẫm nghĩ một lúc rồi khẽ hỏi Trần Kỷ: “Chẳng lẽ có chuyện gì xảy ra ở Thượng Hải?”
Trần Kỷ mím môi đáp: “Bọn hèn nhát đó lấy cớ ‘phản Thanh’ mà làm cách mạng, thiếu gia đã khó khăn lắm mới sắp xếp xong vũ khí cho họ, vậy mà đến phút cuối, bọn chúng lại không chịu làm!”
Tôi rùng mình: “Đây không phải chuyện đùa, sao lại phản bội được?!”
Trần Kỷ nghiến răng chửi: “Thiếu gia không có lỗi, bọn chúng chỉ bới móc xuất thân của phu nhân! Nói thiếu gia là con rể của Tổng đốc Lưỡng Giang, là gián điệp không thể tin được! Số vũ khí đó vẫn để ở Thượng Hải, ai cũng biết bọn chúng tham sống sợ chết, tìm một cái cớ để giải tán mà thôi.”
Quả nhiên… điều lo sợ nhất đã xảy ra.
“Một đám người ô hợp khó có thể làm nên chuyện, thiếu gia đã lạnh lùng với họ mấy ngày, nhân dịp nghỉ ngơi này vội vã về nhà… vốn định mang đến cho phu nhân một niềm vui bất ngờ, tiếc thay… nếu phu nhân còn ở đây, không biết cô ấy sẽ vui đến mức nào.”
Câu nói cuối cùng của Trần Kỷ khiến tôi lo lắng, tôi lắc đầu, cố gắng gạt bỏ những suy nghĩ rối ren trong đầu, nhưng càng cố gạt đi, lòng tôi càng rối bời, cả trái tim như bị siết chặt, đau đớn không nguôi.
Thời tiết ở Kim Lăng không tốt, chỉ trong chốc lát buổi trưa mà trời đã chuyển từ nắng sang mây đen, rồi bỗng nhiên mưa như trút nước.
Phủ Tổng đốc Lưỡng Giang dễ tìm, nhưng vì Thẩm Mậu có thân phận đặc biệt, Trần Kỷ tìm một góc phố gần đó đỗ xe, cầm ô che mưa rồi mở cửa xe cho Thẩm Mậu.
Thẩm Mậu căn dặn: “Hai người ở đây đợi tôi.”
Trần Kỷ lo lắng muốn đi theo.
Nhưng Thẩm Mậu đẩy ô của cậu ra: “Dù sao đây cũng là chuyện gia đình của tôi.”
Những hạt mưa to tạt vào mắt, khiến người ta không thể mở mắt ra được, trong tiếng mưa lớn, dường như có thể nghe thấy tiếng kèn xôna vang vọng, không biết đó là niềm vui lớn hay nỗi buồn lớn?
Tôi nhìn theo bóng dáng của Thẩm Mậu biến mất trong màn mưa, trên phố có một quầy báo, người không nhiều lắm, tôi và Trần Kỷ quyết định nhanh chóng che ô đến đó trú mưa.
Người chủ quầy mặc áo dài, nằm trên ghế mây, mắt hơi nhắm lại, quan sát dòng người đi qua đi lại tránh mưa, tôi bắt chuyện: “Thật đáng thương cho đám cưới này, lại chọn đúng ngày mưa, mưa thế này thật không đúng lúc chút nào.”
Chủ quầy hơi nghiêng đầu: “Đám cưới nào cơ?”
Tôi hất đầu về phía bên trái: “Chẳng phải nghe thấy tiếng kèn xôna đó sao.”
Chủ quầy kéo dài giọng “ồ” một tiếng, rồi lắc đầu, cười nói: “Không phải, không phải.”
“Phố này à, chỉ có Phủ Thống đốc Lưỡng Giang mới có đủ khả năng thuê dàn nhạc như thế này. Nghe nói trong phủ vừa có tang? Ôi trời ơi, thật là đen đủi, đây đã là tang lễ thứ hai trong tháng này, mất vợ mất con gái, thật đáng thương cho Tổng đốc đại nhân, một đêm bạc đầu…”
“Cậu trai trẻ, ôi trời! Sao mặt cậu lại tái mét thế kia!”
Mặc cho chủ quầy ngồi bật dậy lay lay tôi, tôi chỉ đứng đó chết lặng, không thể nói nên lời, đôi chân như bị đổ chì, nặng nề và đau đớn. Trần Kỷ cầm lên tờ Tân Hoa Nhật Báo mới nhất, vội vàng lướt qua, khi đưa cho tôi, cánh tay cậu run rẩy không ngừng.
Tôi không biết mình đã đón lấy tờ báo trong trạng thái tâm trạng ra sao, chỉ thấy gương mặt căng cứng, từ từ cúi xuống, tiêu đề in đen trắng dưới phần đầu trang đập vào mắt, tôi đọc lướt qua từng câu chữ, cuối cùng khi thấy chữ ký “Nam Tuyết” ở cuối bài viết, nước mắt tôi trào ra.
Trần Kỷ quay đầu đi, phẫn nộ nói: “Biên tập viên của tờ báo này là lũ vô dụng sao?! Ngay cả người đã khuất cũng không thoát khỏi những lời giễu cợt! Tôi phải đi báo cho thiếu gia, để những kẻ đó phải nếm mùi đau khổ!”
“Trần Kỷ.” Tôi run rẩy ngăn cậu lại, “Cậu không hiểu đâu…”
Nam Tuyết là bút danh của Mạn Từ.
“Bài báo này là chính cô ấy đã viết.”
–
Khi tôi và Trần Kỷ đến nhà họ Tô, cả sân phủ trắng khăn tang, bên trong đầy người mặc đồ đen quỳ xuống. Trong linh đường, Thẩm Mậu đang ngất đi bên cột, bên trái là một người đàn ông trung niên mặc trang phục thầy thuốc, đang châm cứu vào huyệt hổ khẩu của anh. Tô lão gia mặc bộ thường phục màu sẫm, bên ngoài khoác áo vải thô trắng, ánh mắt vốn sắc bén như chim ưng nay đã đục ngầu, yếu ớt, mái tóc bạc trắng, lưng còng, khuôn mặt lạnh lùng, giọng nói khàn khàn: “Mau đưa hắn ta đi.”
Dù gì tôi và Mạn Từ cũng quen biết nhau, muốn thắp cho cô ấy một nén nhang, Tô lão gia không từ chối, xem như là cho phép. Khói nhang tàn rơi nửa chừng, đúng lúc đó, Thẩm Mậu bỗng giật mình tỉnh dậy, trong chốc lát mắt anh đỏ hoe, muốn gượng dậy, nhưng sau cú sốc này, tinh thần và thể xác của anh đều kiệt quệ, không còn chút sức lực nào. Thẩm thiếu gia từng vang danh khắp Thượng Hải, giờ đây lại quỳ xuống trước mặt Tô lão gia, Thẩm Mậu nước mắt giàn giụa, vừa là sự hối hận vô bờ bến, vừa là nỗi đau khó tả: “Tô đại nhân, Mậu biết mình không còn mặt mũi nào, nhưng Mạn Từ là người mà tôi đã định làm vợ suốt đời này. Dù sinh tử chia lìa, tôi cũng mong có thể gặp lại em ấy ở cõi trời. Xin ông cho phép tôi mang linh cữu của Mạn Từ về quê nhà Tấn Thành của họ Thẩm, để sau này tôi có thể yên nghỉ cùng em ấy trong một ngôi mộ chung.”
Khi Thẩm Mậu ngất đi, Tô lão gia đối xử với tôi và Trần Kỷ cũng coi như có chút lễ nghi, nhưng lúc này nghe thấy lời của Thẩm Mậu, ông bỗng nhiên nổi giận, mặt đỏ tía tai, giận dữ nói: “Ngươi còn dám nói ra những lời này! Năm xưa… nếu không phải vì Mạn Từ quyết tâm lấy ngươi, lão phu sao phải đau đớn từ bỏ con gái mình? Ta đã giao nó cho ngươi, tại sao ngươi không bảo vệ nó cho tốt? Giờ thì Mạn Từ…”
Tô lão gia nén nghẹn ngào, cố gắng nói hết câu: “Mạn Từ cuối cùng cũng trở về nhà, lão phu sẽ không bao giờ giao nó cho ngươi nữa.”
Giữa cơn giông bão, tiếng sấm rền vang, xen lẫn tiếng đánh đuổi, xô đẩy của gia đinh, khung cảnh trở nên hỗn loạn. Thẩm Mậu dù bị đánh đập nhưng vẫn cố bám chặt vào linh cữu, đôi môi anh tái nhợt, run rẩy, cuối cùng chỉ yếu ớt lặp đi lặp lại: “Cho tôi gặp em ấy lần nữa, chỉ một lần, lần cuối cùng…”
Thẩm Mậu sốt cao không dứt, bất tỉnh ngay tại chỗ, Tô lão gia tức giận, lạnh lùng đuổi cả chúng tôi ra khỏi phủ. Kim Lăng đã trở thành mảnh đất đau thương, tôi và Trần Kỷ suy nghĩ nhiều lần, sợ rằng Thẩm Mậu tỉnh lại sẽ làm điều dại dột nên đêm đó liền lái xe đưa anh trở về Thượng Hải. Thẩm Mậu nằm liệt giường rất lâu, bác sĩ Tây y đã dùng thuốc mạnh, ba ngày sau mới hạ sốt, nhưng anh vẫn mơ hồ, không tỉnh táo. Đôi khi, anh hé mắt mơ màng, vừa cười vừa khóc, gọi tên “Mạn Từ.” rồi lần mò trong ngực như đang tìm kiếm gì đó.
Trần Kỷ hiểu rõ, tìm trong bộ quần áo đã thay ra, rồi đưa cho anh chiếc khăn tay. Góc khăn có thêu chữ “Nam Tuyết,” nét chữ mềm mại như xưa, nhưng lúc này rơi vào mắt tôi lại như những mũi kim đâm đau đớn. Thẩm Mậu nắm chặt chiếc khăn, sau đó nỗ lực cựa mình, nhẹ nhàng áp má vào tấm lụa, rồi quay lưng lại. Đêm đó, khi Trần Kỷ sắp xếp lại giường chiếu cho anh, đã thay ra chiếc gối ướt đẫm một bên.
Tôi biết Thẩm Mậu đã tỉnh lại, nhưng anh vẫn nằm lì trên giường, chẳng nói chẳng rằng, cũng không chịu ăn uống. Trần Kỷ lo rằng dấu hiệu này có thể dẫn đến ý định tự sát nên mong tôi có thể nói chuyện rồi khuyên nhủ Thẩm Mậu. Bây giờ Thẩm Mậu gầy gò, khuôn mặt từng mạnh mẽ cũng trở nên hốc hác, một ngày nọ, tôi không đưa thức anh như bình thường, thay vào đó lại là một tờ báo.
Thẩm Mậu không có phản ứng gì.
Tôi chỉ vào hai chữ “Nam Tuyết” trên tờ báo, quả thật đôi vốn đang chìm sâu trong nỗi buồn kia đã chuyển động một chút. Anh cố gắng ngồi dậy, giọng nói yếu ớt, chậm rãi đọc từng chữ một.
Tôi nhìn thấy sự ngạc nhiên không thể tin nổi cùng nỗi hận sâu thẳm trong đôi mắt Trần Mậu, bình tĩnh thở dài: “Mậu, tôi đã từng nói với cậu là việc ở bên nhau vô cùng khó khăn, kết cục như ngày hôm nay là không thể tránh khỏi. Nay Mạn Từ đã đưa ra quyết định, con đường phía trước dù có vì cô ấy đi nữa, cậu cũng phải tiếp tục đi.”
“Không thể nào, không thể nào…” Thẩm Mậu lẩm bẩm, mắt anh đỏ hoe, miệng cười nhưng nước mắt lại rơi: “Em ấy tự sát? Là vì tôi, vì ba em ấy. Trên thế gian này sao lại có người ngốc như vậy, dám lợi dụng cả tính mạng của bản thân, Dũ Chi, cậu nói xem lúc em ấy viết điếu văn này có tâm trạng thế nào? Em ấy muốn cho người trong thiên hạ biết rằng mình đã chết, để người đời nghi ngờ là do tay chân của chính quyền Thanh, em ấy muốn giúp tôi tập hợp lòng dân, để ba em ấy có lý do từ chức về quê… Em ấy tốt như vậy, tốt như vậy…”
“Tại sao lại là em ấy chứ? Tôi thà người chết là tôi, tôi thà để em ấy mãi mãi làm tiểu thư của Tô gia ở Kim Lăng… chứ không phải là vợ của Thẩm Mậu này…”
Giọng của Thẩm Mậu ngày càng yếu đi, anh nắm chặt tay tôi, khàn giọng nói: “Người khác đọc bài này chỉ nghĩ Mạn Từ là đứa con gái bất hiếu, cãi lời ba mẹ để chạy theo tôi, không ngờ lâu ngày tình mỏng, cuối cùng đơn độc trở về quê, chết không được tử tế…. Tôi không sợ người đời phỉ nhổ, nhưng Mạn Từ không phải người như vậy. Sao em ấy lại nghĩ cho tôi đến nỗi không cần danh dự và mạng sống chứ? Cả đời này Mậu đều có lỗi, biết bao giờ mới đợi được ngày bù đắp?”
Người hối hận nào chỉ có mình Thẩm Mậu? Nếu lúc đó tôi nhận ra điều không đúng, kịp thời ngăn không để cô ấy về Kim Lăng, có lẽ cô ấy sẽ chẳng tìm được cơ hội tự sát. Đột nhiên tôi nhớ lại những lời lẽ mơ hồ của Mạn Từ khi tạm biệt tại sân ga, lúc đó cô ấy đã nói rằng: “Không cần tự trách.”
Nhưng nếu cô ấy đã chuẩn bị tất cả từ sớm, tại sao lại không để lại lời nào cho Thẩm Mậu? Dù chỉ là một bức thư để an ủi, cũng coi như tìm được chỗ dựa tinh thần cho anh, còn hơn là bây giờ trong tình trạng lơ mơ như thế này. Tôi đã tìm đến người hầu thân cận của Mạn Từ, ban đầu cô hầu rất cứng, nhưng sau nhiều lần khuyên răn mềm mỏng có, cứng rắn có, cuối cùng cô ấy mới rơi nước mắt, nghẹn ngào nói: “Tiểu thư đâu có muốn rời xa thiếu gia đến vậy, tiểu thư nói số phận trêu người, nếu không thể bên nhau, sao còn để lại dấu vết khiến thiếu gia lúc nào cũng phải nhớ thương, khó lòng từ bỏ đoạn tình cảm này.”
Gió xuân lướt qua rèm, Mạn Từ lẳng lặng ngồi bên cửa sổ, nhấp một ngụm trà, thở dài: “Mậu là một nhân tài hiếm có, dù sinh ly tử biệt đầy đau thương, nhưng thời gian trôi qua, anh ấy sẽ dần hiểu. Anh ấy sẽ hiểu rằng tôi sẽ mãi đồng hành cùng anh ấy trên con đường cách mạng.”
Sau khi Mạn Từ qua đời không lâu, trong nhà bất ngờ gửi cho tôi một bức thư, nói đã sắp xếp cho tôi một cuộc hôn nhân, bảo tôi nhanh chóng về nhà kết hôn. Những năm qua sức khỏe của cha mẹ tôi không tốt, muốn tôi thành gia lập thất mới yên tâm. Tôi lo lắng cho Thẩm Mậu, định kéo dài thời gian đến khi tinh thần anh ổn hơn rồi mới lên đường, nhưng sau khi đọc tờ báo kia, dường như anh đã trở thành người khác, không buồn không vui, ăn uống đúng giờ, xử lý công việc… Mọi thứ giống như lần đầu tiên tôi đến Thượng Hải tìm anh.
Trước khi chia tay, Thẩm Mậu gửi tôi một khoản tiền lớn, tôi muốn từ chối nhưng anh vẫn kiên quyết: “Xem như là tiền mừng cưới cho cậu.”
Tôi lập tức xua tay: “Nhưng nhiều quá rồi.”
Thẩm Mậu im lặng một lúc rồi nói: “Phần còn dư hãy xây giúp tôi một ngôi mộ ở Tấn Thành.”
“Chờ khi xong việc.” Anh cười nhẹ, trong ánh mắt sâu thẳm có chút hy vọng: “Tôi sẽ đưa Mạn Từ trở về.”
Mạn Từ đã được chôn cất tại mộ tổ của Tô gia tại Kim Lăng. Tôi không biết Thẩm Mậu lại nói mê sảng gì nữa, sợ làm anh đau lòng thêm nên chỉ mím môi vỗ nhẹ vai anh: “Tôi đi đây.”
Khi gặp lại Thẩm Mậu đã là năm năm sau, ở quê nhà Tấn thành. Cha tôi nói anh đã mua một căn nhà nhỏ ở con phố cũ phía nam thành phố. Tôi ngay lập tức đến tìm anh.
Trong năm năm qua, triều Thanh đã bị lật đổ, mặc dù biến cố khi Viên Thế Khải lên nắm quyền nhưng giữa các bão tố, cách mạng Trung Hoa cuối cùng đã thiết lập được một nền dân chủ sơ khai.
Thẩm Mậu mặc áo bông vải thô, khác xa với hình ảnh thiếu gia mặc áo choàng gió lừng lẫy trên thương trường, nhưng khí chất của anh trở nên trầm lắng hơn. Khi thấy tôi, anh mỉm cười nhẹ, vội vàng tiếp đón, rót cho tôi chén trà, kéo tôi ngồi xuống: “Dũ Chi, cậu xem giúp tôi.”
Anh lấy từ tay áo ra một chồng bản thảo, tôi nhận ra chữ của anh, nhưng phong cách viết thì thanh tao, từ ngữ ấm áp toát lên sự kiên cường, cảm giác quen thuộc, là bài viết của Mạn Từ!
Tôi ngạc nhiên nhìn Thẩm Mậu, anh hiểu ý cười nói: “Những năm qua, khi rảnh rỗi tôi thường sắp xếp lại những bản viết tay của Mạn Từ, muốn xuất bản dưới tên ‘Nam Tuyết’. Tôi không giỏi việc biên soạn, đã cố gắng hết sức rồi, cậu xem có cần chỉnh sửa chỗ nào nữa không?”
Nghe Thẩm Mậu nói vậy, tôi càng nghiêm túc hơn. Sau khi đọc sơ qua, tôi nói: “Cậu đừng vội, tôi mang bản thảo này về xem kỹ hơn được không?”
Thẩm Mậu gật đầu, trong lúc lơ đãng nhìn qua, tôi thấy một góc của chiếc khăn tay quen thuộc lộ ra khỏi áo anh, qua nhiều năm vẫn còn đó, chỉ có màu sắc hơi phai đi.
Ngày xuất bản sách, Thẩm Mậu đặc biệt mang đến vai chai rượu ngon để cảm ơn tôi. Hôm ấy tuyết rơi lớn, anh còn phải về nhà, không tiện ở lại lâu nên từ chối dùng bữa trưa.
Tôi nhận rượu, cố tình phàn nàn: “Sao lại keo kiệt thế, không tặng cho tôi một quyển sách của Mạn Từ à?”
Anh sửng sốt rồi cười mắng: “May mà cậu nhắc đấy, tôi suýt quên mất.” Sao đó anh lấy từ trong áo ra quyển sách quý giá, tuyết phủ bên ngoài nhưng trang sách bên trong vẫn khô ráo ấm áp.
Tôi tiễn anh đi dưới tuyết, dấu chân anh trên nền tuyết tạo thành những vết sâu vết nông.
Không biết có cơn gió từ đâu thổi mở trang sách, dòng chữ hiện ra rõ ràng:
“Nơi đây hồn hồn bất kham, nàng vì một xuyên phong nguyệt.”*
(“Nơi đây hồn hồn bất kham”: Đây có thể được dịch là “nơi đây hỗn độn không thể chịu đựng nổi”, có nghĩa là môi trường hoặc hoàn cảnh hiện tại rất hỗn loạn, khó khăn hoặc không thể chấp nhận.
“Nàng vì một xuyên phong nguyệt”: Câu này có thể được dịch là “nàng vì một khung cảnh phong nguyệt”, trong đó “xuyên phong nguyệt” (川风月) có nghĩa là “cảnh đẹp của gió và trăng” – thường dùng để miêu tả một cảnh tượng đẹp đẽ, thanh bình, hoặc tình yêu lãng mạn.
Cả câu kết hợp lại có thể được hiểu là: Trong khi nơi đây đang rất hỗn loạn, nàng vẫn giữ một tâm hồn thanh tịnh, dành cả tâm trí cho những cảnh sắc đẹp đẽ của gió và trăng.)
–
Tác giả có lời muốn nói:
Câu chuyện đầu tiên kết thúc tại đây!
Bài viết ngắn này được kể từ góc nhìn của “tôi” – Dũ Chi, về tình cảm giữa Thẩm Mậu và Tô Mạn Từ. Sau khi Mạn Từ qua đời, điều làm Thẩm Mậu đau lòng không chỉ là cuộc chia ly sinh tử mà còn là tình yêu của họ không được công nhận. Kết thúc câu chuyện, Thẩm Mậu xuất bản các tác phẩm của Mạn Từ, không chỉ hoàn thành di nguyện của cô ấy mà còn cho thế giới thấy được tình yêu thuần khiết này.
Trong hai năm qua, tình hình chính trị càng lúc càng rối ren, ngày nay không biết ngày mai sẽ ra sao. Bên bờ sông Tô Châu ở Thượng Hải lại là nơi ăn chơi xa hoa, ngày đêm vui vẻ không ngừng. Các quý bà, phu nhân thích tụ tập ở những nơi náo nhiệt, chỉ cần nhắm mắt mở mắt là một ngày trôi qua với bài bạc, mạt chược. Thiệp mời cũng đã đến Thẩm phủ, vì công việc của Thẩm Mậu mà Mạn Từ không tiện từ chối, nên ban đầu cô ấy đã đi vài lần, nhưng thật sự là không hề thích thú.
Nhìn thấy vẻ mặt u sầu của cô ấy, tôi nghĩ cô ấy đã thua bài, liền an ủi: “Không sao đâu, xã giao là chuyện bình thường, vài ngày nữa mấy bà phu nhân kia sẽ mượn danh chồng để tặng lại Thẩm Mậu món quà đáp lễ.”
Cô hầu đứng bên cạnh lại cười trêu: “Dũ thiếu gia không nên xem thường phu nhân nhà ta.”
Mạn Từ sờ vào cổ tay trống rỗng của mình, thở dài: “Tôi vô tình thắng liên tiếp nhiều quá, sợ làm chủ nhà không vui, đành phải tặng chiếc vòng này để làm dịu lòng họ.”
Chiếc vòng ngọc tím này là quà tặng của Thẩm Mậu từ nhiều năm trước, Mạn Từ luôn yêu thích nó, không dễ gì mà đem tặng người khác. Có lẽ vì bà chủ nhà đã để mắt đến nó, nên cô ấy không tiện từ chối.
Tôi cười nói: “Không sao, đợi chồng cô về, ắt sẽ có cách lấy lại cho cô thôi.”
Lông mày của Mạn Từ khẽ run, đôi mắt cô ấy thoáng đỏ. Tôi chưa từng lấy vợ, chỉ biết chút ít về tình yêu qua sách vở, chưa từng nghĩ rằng nỗi nhớ thương lại đau đớn đến thế. Mạn Từ vốn kiên cường, nhưng chưa bao giờ tỏ ra suy sụp như vậy.
Tôi theo phản xạ quay đầu đi, sợ cô ấy hỏi về ngày trở về của Thẩm Mậu. Việc Thẩm Mậu làm rất bí mật, một phần vì gia thế phức tạp của Mạn Từ, sau khi cân nhắc, anh đã giấu cô ấy một số chuyện. Tôi cũng không tiện tiết lộ, nhưng mỗi khi che giấu, tôi đều không thể chịu được ánh mắt dò hỏi của Mạn Từ.
Nhưng trái với dự đoán của tôi, Mạn Từ chỉ khẽ nói: “Anh Dũ, mấy hôm trước tôi nhận được thư nhà… Cha tôi vẫn chưa nguôi giận, nhưng mẹ tôi bệnh nặng, nằm trên giường mong gặp tôi lần cuối nên đã âm thầm nhờ người hầu gửi tin. Tôi… có lẽ phải về Kim Lăng một chuyến.”
Sinh tử là chuyện lớn, tôi không có lý do gì để ngăn cản cô ấy, nhưng nghĩ đến lời dặn dò của Thẩm Mậu trước khi đi, tôi không khỏi lo lắng. Sau một lúc do dự, tôi hỏi: “Cô đã viết thư nói chuyện này với Thẩm Mậu chưa?”
Mạn Từ khẽ gật đầu.
Đã như vậy rồi thì tôi cũng an lòng, việc gấp nên tối hôm đó tôi giúp cô ấy thu xếp hành lý, sáng sớm hôm sau Mạn Từ liền lên tàu về quê.
–
Tại nhà ga.
Mạn Từ mặc chiếc sườn xám màu xanh lam nhạt, thêu hoa văn mây bạc, trông càng thanh tao hơn trước. Nhưng không hiểu sao, trong ánh mắt cô ấy lại có chút buồn bã.
Tôi chẳng biết nói gì hơn ngoài những lời an ủi sáo rỗng: “Người tốt ắt sẽ có quý nhân phù trợ, cô cứ yên tâm, phu nhân sẽ không sao đâu.”
Mạn Từ như lạc vào cõi hư vô, không nói năng gì, ngay cả lông mi cũng chẳng động đậy. Tôi thấy lạ, khẽ vỗ vai cô ấy, Mạn Từ như người trong mộng chợt tỉnh, trong mắt thoáng chút áy náy rồi bất ngờ hỏi: “Anh Dũ, Thẩm Mậu… khi nào về?”
Giọng cô ấy mờ mịt lại nhẹ nhàng, không giống như đang hỏi mà như chất chứa sự mệt mỏi và tiếc nuối.
Tôi đoán rằng tình hình mẹ cô ấy ở nhà không khả quan, năm xưa vì Thẩm Mậu mà rời quê, nay gặp lại lại là sinh ly tử biệt, với sự thay đổi này, Mạn Từ chắc hẳn rất mệt mỏi. Nếu Thẩm Mậu ở bên cạnh, ít ra cô ấy còn có người chia sẻ nỗi buồn, nhưng mà…
Mạn Từ một mình lên tàu, tiếng còi vang lên.
“Mạn Từ, bảo trọng.”
Tôi đứng trên sân ga vẫy tay chào cô ấy, đôi mắt vốn trong sáng của cô ấy lúc này tối sầm lại. Mạn Từ mấp máy môi như muốn nói gì đó, nhưng nhà ga quá ồn ào, tôi không nghe rõ, cố gắng đọc khẩu hình của cô ấy—
“Anh Dũ, không cần…”
Không cần tiễn?
Tôi gãi đầu, không để tâm lắm.
Sau đó tôi bận rộn lo việc công ty cho Thẩm Mậu, hơn nửa tháng không nhận được tin tức gì từ Mạn Từ, ngược lại tôi gặp được Thẩm Mậu trước.
Anh gầy đi nhiều, mắt thâm quầng, không biết đã bao lâu không ngủ được, người đầy bụi bặm vội vã đến: “Anh Dũ, Mạn Từ đâu? Tôi đã tìm em ấy khắp nơi mà không thấy.”
Nửa đêm anh về đến nhà, tôi nghe người hầu báo tin mới vội vàng tỉnh dậy, khoác thêm áo chạy ra đón, còn ngái ngủ nói: “Mạn Từ về nhà rồi mà, chẳng phải cô ấy đã viết thư nói với cậu sao?”
Thẩm Mậu sững lại, mày khẽ nhíu.
Tôi vẫy tay nói: “Có lẽ vì cậu đi lại bí mật quá nên bỏ lỡ bức thư đó.”
Trần Kỷ chắc chắn nói: “Không thể nào. Công tử để lại vài địa chỉ, cứ bảy ngày tôi lại cử người đến lấy thư, trước đây phu nhân gửi hàng chục lá thư mà không bỏ sót lá nào, không thể trùng hợp đến mức bỏ lỡ lá này được.”
Thẩm Mậu nghiêm giọng hỏi: “Em ấy rời đi khi nào?”
Nghe xong lời của Trần Kỷ, tôi bỗng thấy lạnh sống lưng, lại thấy Thẩm Mậu nghiêm túc như vậy, lập tức tỉnh ngủ: “Hơn nửa tháng trước.”
Thẩm Mậu thu hẹp đồng tử, quay sang nói gấp: “Trần Kỷ, lái xe! Đi Kim Lăng! Càng nhanh càng tốt!”
Trần Kỷ đứng đó, thần sắc cũng căng thẳng: “Thiếu gia, trưa mai chúng ta còn phải lên đường—”
“Không thể lo nhiều như vậy.” Thẩm Mậu cau mày, như có chút kìm nén: “Tôi đã xử lý xong mọi việc, nếu không ổn, chỉ sợ lòng người dao động.”
Dưới bầu trời đêm tối đen như mực, đây là lần đầu tiên tôi thấy anh nhụt chí, vẻ quyết đoán ngày thường bị bao phủ bởi một lớp mơ hồ và bối rối. Anh nghẹn ngào nói: “Con đường cách mạng còn dài, tôi đã dốc hết sức lực mà chẳng có kết quả, tôi chỉ mong… Mạn Từ bình an.”
Tôi lo lắng nên theo Thẩm Mậu cùng lên xe đi Kim Lăng. Nhưng trời nóng, lại nhiều muỗi, đường xóc, tôi khó mà ngủ được. Còn Thẩm Mậu, anh nhắm mắt, hơi thở đều đều, vẻ căng thẳng chỉ được thả lỏng khi anh chìm vào giấc ngủ.
Nhớ lại việc anh đột ngột về nhà và những biểu hiện của anh, tôi ngẫm nghĩ một lúc rồi khẽ hỏi Trần Kỷ: “Chẳng lẽ có chuyện gì xảy ra ở Thượng Hải?”
Trần Kỷ mím môi đáp: “Bọn hèn nhát đó lấy cớ ‘phản Thanh’ mà làm cách mạng, thiếu gia đã khó khăn lắm mới sắp xếp xong vũ khí cho họ, vậy mà đến phút cuối, bọn chúng lại không chịu làm!”
Tôi rùng mình: “Đây không phải chuyện đùa, sao lại phản bội được?!”
Trần Kỷ nghiến răng chửi: “Thiếu gia không có lỗi, bọn chúng chỉ bới móc xuất thân của phu nhân! Nói thiếu gia là con rể của Tổng đốc Lưỡng Giang, là gián điệp không thể tin được! Số vũ khí đó vẫn để ở Thượng Hải, ai cũng biết bọn chúng tham sống sợ chết, tìm một cái cớ để giải tán mà thôi.”
Quả nhiên… điều lo sợ nhất đã xảy ra.
“Một đám người ô hợp khó có thể làm nên chuyện, thiếu gia đã lạnh lùng với họ mấy ngày, nhân dịp nghỉ ngơi này vội vã về nhà… vốn định mang đến cho phu nhân một niềm vui bất ngờ, tiếc thay… nếu phu nhân còn ở đây, không biết cô ấy sẽ vui đến mức nào.”
Câu nói cuối cùng của Trần Kỷ khiến tôi lo lắng, tôi lắc đầu, cố gắng gạt bỏ những suy nghĩ rối ren trong đầu, nhưng càng cố gạt đi, lòng tôi càng rối bời, cả trái tim như bị siết chặt, đau đớn không nguôi.
Thời tiết ở Kim Lăng không tốt, chỉ trong chốc lát buổi trưa mà trời đã chuyển từ nắng sang mây đen, rồi bỗng nhiên mưa như trút nước.
Phủ Tổng đốc Lưỡng Giang dễ tìm, nhưng vì Thẩm Mậu có thân phận đặc biệt, Trần Kỷ tìm một góc phố gần đó đỗ xe, cầm ô che mưa rồi mở cửa xe cho Thẩm Mậu.
Thẩm Mậu căn dặn: “Hai người ở đây đợi tôi.”
Trần Kỷ lo lắng muốn đi theo.
Nhưng Thẩm Mậu đẩy ô của cậu ra: “Dù sao đây cũng là chuyện gia đình của tôi.”
Những hạt mưa to tạt vào mắt, khiến người ta không thể mở mắt ra được, trong tiếng mưa lớn, dường như có thể nghe thấy tiếng kèn xôna vang vọng, không biết đó là niềm vui lớn hay nỗi buồn lớn?
Tôi nhìn theo bóng dáng của Thẩm Mậu biến mất trong màn mưa, trên phố có một quầy báo, người không nhiều lắm, tôi và Trần Kỷ quyết định nhanh chóng che ô đến đó trú mưa.
Người chủ quầy mặc áo dài, nằm trên ghế mây, mắt hơi nhắm lại, quan sát dòng người đi qua đi lại tránh mưa, tôi bắt chuyện: “Thật đáng thương cho đám cưới này, lại chọn đúng ngày mưa, mưa thế này thật không đúng lúc chút nào.”
Chủ quầy hơi nghiêng đầu: “Đám cưới nào cơ?”
Tôi hất đầu về phía bên trái: “Chẳng phải nghe thấy tiếng kèn xôna đó sao.”
Chủ quầy kéo dài giọng “ồ” một tiếng, rồi lắc đầu, cười nói: “Không phải, không phải.”
“Phố này à, chỉ có Phủ Thống đốc Lưỡng Giang mới có đủ khả năng thuê dàn nhạc như thế này. Nghe nói trong phủ vừa có tang? Ôi trời ơi, thật là đen đủi, đây đã là tang lễ thứ hai trong tháng này, mất vợ mất con gái, thật đáng thương cho Tổng đốc đại nhân, một đêm bạc đầu…”
“Cậu trai trẻ, ôi trời! Sao mặt cậu lại tái mét thế kia!”
Mặc cho chủ quầy ngồi bật dậy lay lay tôi, tôi chỉ đứng đó chết lặng, không thể nói nên lời, đôi chân như bị đổ chì, nặng nề và đau đớn. Trần Kỷ cầm lên tờ Tân Hoa Nhật Báo mới nhất, vội vàng lướt qua, khi đưa cho tôi, cánh tay cậu run rẩy không ngừng.
Tôi không biết mình đã đón lấy tờ báo trong trạng thái tâm trạng ra sao, chỉ thấy gương mặt căng cứng, từ từ cúi xuống, tiêu đề in đen trắng dưới phần đầu trang đập vào mắt, tôi đọc lướt qua từng câu chữ, cuối cùng khi thấy chữ ký “Nam Tuyết” ở cuối bài viết, nước mắt tôi trào ra.
Trần Kỷ quay đầu đi, phẫn nộ nói: “Biên tập viên của tờ báo này là lũ vô dụng sao?! Ngay cả người đã khuất cũng không thoát khỏi những lời giễu cợt! Tôi phải đi báo cho thiếu gia, để những kẻ đó phải nếm mùi đau khổ!”
“Trần Kỷ.” Tôi run rẩy ngăn cậu lại, “Cậu không hiểu đâu…”
Nam Tuyết là bút danh của Mạn Từ.
“Bài báo này là chính cô ấy đã viết.”
–
Khi tôi và Trần Kỷ đến nhà họ Tô, cả sân phủ trắng khăn tang, bên trong đầy người mặc đồ đen quỳ xuống. Trong linh đường, Thẩm Mậu đang ngất đi bên cột, bên trái là một người đàn ông trung niên mặc trang phục thầy thuốc, đang châm cứu vào huyệt hổ khẩu của anh. Tô lão gia mặc bộ thường phục màu sẫm, bên ngoài khoác áo vải thô trắng, ánh mắt vốn sắc bén như chim ưng nay đã đục ngầu, yếu ớt, mái tóc bạc trắng, lưng còng, khuôn mặt lạnh lùng, giọng nói khàn khàn: “Mau đưa hắn ta đi.”
Dù gì tôi và Mạn Từ cũng quen biết nhau, muốn thắp cho cô ấy một nén nhang, Tô lão gia không từ chối, xem như là cho phép. Khói nhang tàn rơi nửa chừng, đúng lúc đó, Thẩm Mậu bỗng giật mình tỉnh dậy, trong chốc lát mắt anh đỏ hoe, muốn gượng dậy, nhưng sau cú sốc này, tinh thần và thể xác của anh đều kiệt quệ, không còn chút sức lực nào. Thẩm thiếu gia từng vang danh khắp Thượng Hải, giờ đây lại quỳ xuống trước mặt Tô lão gia, Thẩm Mậu nước mắt giàn giụa, vừa là sự hối hận vô bờ bến, vừa là nỗi đau khó tả: “Tô đại nhân, Mậu biết mình không còn mặt mũi nào, nhưng Mạn Từ là người mà tôi đã định làm vợ suốt đời này. Dù sinh tử chia lìa, tôi cũng mong có thể gặp lại em ấy ở cõi trời. Xin ông cho phép tôi mang linh cữu của Mạn Từ về quê nhà Tấn Thành của họ Thẩm, để sau này tôi có thể yên nghỉ cùng em ấy trong một ngôi mộ chung.”
Khi Thẩm Mậu ngất đi, Tô lão gia đối xử với tôi và Trần Kỷ cũng coi như có chút lễ nghi, nhưng lúc này nghe thấy lời của Thẩm Mậu, ông bỗng nhiên nổi giận, mặt đỏ tía tai, giận dữ nói: “Ngươi còn dám nói ra những lời này! Năm xưa… nếu không phải vì Mạn Từ quyết tâm lấy ngươi, lão phu sao phải đau đớn từ bỏ con gái mình? Ta đã giao nó cho ngươi, tại sao ngươi không bảo vệ nó cho tốt? Giờ thì Mạn Từ…”
Tô lão gia nén nghẹn ngào, cố gắng nói hết câu: “Mạn Từ cuối cùng cũng trở về nhà, lão phu sẽ không bao giờ giao nó cho ngươi nữa.”
Giữa cơn giông bão, tiếng sấm rền vang, xen lẫn tiếng đánh đuổi, xô đẩy của gia đinh, khung cảnh trở nên hỗn loạn. Thẩm Mậu dù bị đánh đập nhưng vẫn cố bám chặt vào linh cữu, đôi môi anh tái nhợt, run rẩy, cuối cùng chỉ yếu ớt lặp đi lặp lại: “Cho tôi gặp em ấy lần nữa, chỉ một lần, lần cuối cùng…”
Thẩm Mậu sốt cao không dứt, bất tỉnh ngay tại chỗ, Tô lão gia tức giận, lạnh lùng đuổi cả chúng tôi ra khỏi phủ. Kim Lăng đã trở thành mảnh đất đau thương, tôi và Trần Kỷ suy nghĩ nhiều lần, sợ rằng Thẩm Mậu tỉnh lại sẽ làm điều dại dột nên đêm đó liền lái xe đưa anh trở về Thượng Hải. Thẩm Mậu nằm liệt giường rất lâu, bác sĩ Tây y đã dùng thuốc mạnh, ba ngày sau mới hạ sốt, nhưng anh vẫn mơ hồ, không tỉnh táo. Đôi khi, anh hé mắt mơ màng, vừa cười vừa khóc, gọi tên “Mạn Từ.” rồi lần mò trong ngực như đang tìm kiếm gì đó.
Trần Kỷ hiểu rõ, tìm trong bộ quần áo đã thay ra, rồi đưa cho anh chiếc khăn tay. Góc khăn có thêu chữ “Nam Tuyết,” nét chữ mềm mại như xưa, nhưng lúc này rơi vào mắt tôi lại như những mũi kim đâm đau đớn. Thẩm Mậu nắm chặt chiếc khăn, sau đó nỗ lực cựa mình, nhẹ nhàng áp má vào tấm lụa, rồi quay lưng lại. Đêm đó, khi Trần Kỷ sắp xếp lại giường chiếu cho anh, đã thay ra chiếc gối ướt đẫm một bên.
Tôi biết Thẩm Mậu đã tỉnh lại, nhưng anh vẫn nằm lì trên giường, chẳng nói chẳng rằng, cũng không chịu ăn uống. Trần Kỷ lo rằng dấu hiệu này có thể dẫn đến ý định tự sát nên mong tôi có thể nói chuyện rồi khuyên nhủ Thẩm Mậu. Bây giờ Thẩm Mậu gầy gò, khuôn mặt từng mạnh mẽ cũng trở nên hốc hác, một ngày nọ, tôi không đưa thức anh như bình thường, thay vào đó lại là một tờ báo.
Thẩm Mậu không có phản ứng gì.
Tôi chỉ vào hai chữ “Nam Tuyết” trên tờ báo, quả thật đôi vốn đang chìm sâu trong nỗi buồn kia đã chuyển động một chút. Anh cố gắng ngồi dậy, giọng nói yếu ớt, chậm rãi đọc từng chữ một.
Tôi nhìn thấy sự ngạc nhiên không thể tin nổi cùng nỗi hận sâu thẳm trong đôi mắt Trần Mậu, bình tĩnh thở dài: “Mậu, tôi đã từng nói với cậu là việc ở bên nhau vô cùng khó khăn, kết cục như ngày hôm nay là không thể tránh khỏi. Nay Mạn Từ đã đưa ra quyết định, con đường phía trước dù có vì cô ấy đi nữa, cậu cũng phải tiếp tục đi.”
“Không thể nào, không thể nào…” Thẩm Mậu lẩm bẩm, mắt anh đỏ hoe, miệng cười nhưng nước mắt lại rơi: “Em ấy tự sát? Là vì tôi, vì ba em ấy. Trên thế gian này sao lại có người ngốc như vậy, dám lợi dụng cả tính mạng của bản thân, Dũ Chi, cậu nói xem lúc em ấy viết điếu văn này có tâm trạng thế nào? Em ấy muốn cho người trong thiên hạ biết rằng mình đã chết, để người đời nghi ngờ là do tay chân của chính quyền Thanh, em ấy muốn giúp tôi tập hợp lòng dân, để ba em ấy có lý do từ chức về quê… Em ấy tốt như vậy, tốt như vậy…”
“Tại sao lại là em ấy chứ? Tôi thà người chết là tôi, tôi thà để em ấy mãi mãi làm tiểu thư của Tô gia ở Kim Lăng… chứ không phải là vợ của Thẩm Mậu này…”
Giọng của Thẩm Mậu ngày càng yếu đi, anh nắm chặt tay tôi, khàn giọng nói: “Người khác đọc bài này chỉ nghĩ Mạn Từ là đứa con gái bất hiếu, cãi lời ba mẹ để chạy theo tôi, không ngờ lâu ngày tình mỏng, cuối cùng đơn độc trở về quê, chết không được tử tế…. Tôi không sợ người đời phỉ nhổ, nhưng Mạn Từ không phải người như vậy. Sao em ấy lại nghĩ cho tôi đến nỗi không cần danh dự và mạng sống chứ? Cả đời này Mậu đều có lỗi, biết bao giờ mới đợi được ngày bù đắp?”
Người hối hận nào chỉ có mình Thẩm Mậu? Nếu lúc đó tôi nhận ra điều không đúng, kịp thời ngăn không để cô ấy về Kim Lăng, có lẽ cô ấy sẽ chẳng tìm được cơ hội tự sát. Đột nhiên tôi nhớ lại những lời lẽ mơ hồ của Mạn Từ khi tạm biệt tại sân ga, lúc đó cô ấy đã nói rằng: “Không cần tự trách.”
Nhưng nếu cô ấy đã chuẩn bị tất cả từ sớm, tại sao lại không để lại lời nào cho Thẩm Mậu? Dù chỉ là một bức thư để an ủi, cũng coi như tìm được chỗ dựa tinh thần cho anh, còn hơn là bây giờ trong tình trạng lơ mơ như thế này. Tôi đã tìm đến người hầu thân cận của Mạn Từ, ban đầu cô hầu rất cứng, nhưng sau nhiều lần khuyên răn mềm mỏng có, cứng rắn có, cuối cùng cô ấy mới rơi nước mắt, nghẹn ngào nói: “Tiểu thư đâu có muốn rời xa thiếu gia đến vậy, tiểu thư nói số phận trêu người, nếu không thể bên nhau, sao còn để lại dấu vết khiến thiếu gia lúc nào cũng phải nhớ thương, khó lòng từ bỏ đoạn tình cảm này.”
Gió xuân lướt qua rèm, Mạn Từ lẳng lặng ngồi bên cửa sổ, nhấp một ngụm trà, thở dài: “Mậu là một nhân tài hiếm có, dù sinh ly tử biệt đầy đau thương, nhưng thời gian trôi qua, anh ấy sẽ dần hiểu. Anh ấy sẽ hiểu rằng tôi sẽ mãi đồng hành cùng anh ấy trên con đường cách mạng.”
Sau khi Mạn Từ qua đời không lâu, trong nhà bất ngờ gửi cho tôi một bức thư, nói đã sắp xếp cho tôi một cuộc hôn nhân, bảo tôi nhanh chóng về nhà kết hôn. Những năm qua sức khỏe của cha mẹ tôi không tốt, muốn tôi thành gia lập thất mới yên tâm. Tôi lo lắng cho Thẩm Mậu, định kéo dài thời gian đến khi tinh thần anh ổn hơn rồi mới lên đường, nhưng sau khi đọc tờ báo kia, dường như anh đã trở thành người khác, không buồn không vui, ăn uống đúng giờ, xử lý công việc… Mọi thứ giống như lần đầu tiên tôi đến Thượng Hải tìm anh.
Trước khi chia tay, Thẩm Mậu gửi tôi một khoản tiền lớn, tôi muốn từ chối nhưng anh vẫn kiên quyết: “Xem như là tiền mừng cưới cho cậu.”
Tôi lập tức xua tay: “Nhưng nhiều quá rồi.”
Thẩm Mậu im lặng một lúc rồi nói: “Phần còn dư hãy xây giúp tôi một ngôi mộ ở Tấn Thành.”
“Chờ khi xong việc.” Anh cười nhẹ, trong ánh mắt sâu thẳm có chút hy vọng: “Tôi sẽ đưa Mạn Từ trở về.”
Mạn Từ đã được chôn cất tại mộ tổ của Tô gia tại Kim Lăng. Tôi không biết Thẩm Mậu lại nói mê sảng gì nữa, sợ làm anh đau lòng thêm nên chỉ mím môi vỗ nhẹ vai anh: “Tôi đi đây.”
Khi gặp lại Thẩm Mậu đã là năm năm sau, ở quê nhà Tấn thành. Cha tôi nói anh đã mua một căn nhà nhỏ ở con phố cũ phía nam thành phố. Tôi ngay lập tức đến tìm anh.
Trong năm năm qua, triều Thanh đã bị lật đổ, mặc dù biến cố khi Viên Thế Khải lên nắm quyền nhưng giữa các bão tố, cách mạng Trung Hoa cuối cùng đã thiết lập được một nền dân chủ sơ khai.
Thẩm Mậu mặc áo bông vải thô, khác xa với hình ảnh thiếu gia mặc áo choàng gió lừng lẫy trên thương trường, nhưng khí chất của anh trở nên trầm lắng hơn. Khi thấy tôi, anh mỉm cười nhẹ, vội vàng tiếp đón, rót cho tôi chén trà, kéo tôi ngồi xuống: “Dũ Chi, cậu xem giúp tôi.”
Anh lấy từ tay áo ra một chồng bản thảo, tôi nhận ra chữ của anh, nhưng phong cách viết thì thanh tao, từ ngữ ấm áp toát lên sự kiên cường, cảm giác quen thuộc, là bài viết của Mạn Từ!
Tôi ngạc nhiên nhìn Thẩm Mậu, anh hiểu ý cười nói: “Những năm qua, khi rảnh rỗi tôi thường sắp xếp lại những bản viết tay của Mạn Từ, muốn xuất bản dưới tên ‘Nam Tuyết’. Tôi không giỏi việc biên soạn, đã cố gắng hết sức rồi, cậu xem có cần chỉnh sửa chỗ nào nữa không?”
Nghe Thẩm Mậu nói vậy, tôi càng nghiêm túc hơn. Sau khi đọc sơ qua, tôi nói: “Cậu đừng vội, tôi mang bản thảo này về xem kỹ hơn được không?”
Thẩm Mậu gật đầu, trong lúc lơ đãng nhìn qua, tôi thấy một góc của chiếc khăn tay quen thuộc lộ ra khỏi áo anh, qua nhiều năm vẫn còn đó, chỉ có màu sắc hơi phai đi.
Ngày xuất bản sách, Thẩm Mậu đặc biệt mang đến vai chai rượu ngon để cảm ơn tôi. Hôm ấy tuyết rơi lớn, anh còn phải về nhà, không tiện ở lại lâu nên từ chối dùng bữa trưa.
Tôi nhận rượu, cố tình phàn nàn: “Sao lại keo kiệt thế, không tặng cho tôi một quyển sách của Mạn Từ à?”
Anh sửng sốt rồi cười mắng: “May mà cậu nhắc đấy, tôi suýt quên mất.” Sao đó anh lấy từ trong áo ra quyển sách quý giá, tuyết phủ bên ngoài nhưng trang sách bên trong vẫn khô ráo ấm áp.
Tôi tiễn anh đi dưới tuyết, dấu chân anh trên nền tuyết tạo thành những vết sâu vết nông.
Không biết có cơn gió từ đâu thổi mở trang sách, dòng chữ hiện ra rõ ràng:
“Nơi đây hồn hồn bất kham, nàng vì một xuyên phong nguyệt.”*
(“Nơi đây hồn hồn bất kham”: Đây có thể được dịch là “nơi đây hỗn độn không thể chịu đựng nổi”, có nghĩa là môi trường hoặc hoàn cảnh hiện tại rất hỗn loạn, khó khăn hoặc không thể chấp nhận.
“Nàng vì một xuyên phong nguyệt”: Câu này có thể được dịch là “nàng vì một khung cảnh phong nguyệt”, trong đó “xuyên phong nguyệt” (川风月) có nghĩa là “cảnh đẹp của gió và trăng” – thường dùng để miêu tả một cảnh tượng đẹp đẽ, thanh bình, hoặc tình yêu lãng mạn.
Cả câu kết hợp lại có thể được hiểu là: Trong khi nơi đây đang rất hỗn loạn, nàng vẫn giữ một tâm hồn thanh tịnh, dành cả tâm trí cho những cảnh sắc đẹp đẽ của gió và trăng.)
–
Tác giả có lời muốn nói:
Câu chuyện đầu tiên kết thúc tại đây!
Bài viết ngắn này được kể từ góc nhìn của “tôi” – Dũ Chi, về tình cảm giữa Thẩm Mậu và Tô Mạn Từ. Sau khi Mạn Từ qua đời, điều làm Thẩm Mậu đau lòng không chỉ là cuộc chia ly sinh tử mà còn là tình yêu của họ không được công nhận. Kết thúc câu chuyện, Thẩm Mậu xuất bản các tác phẩm của Mạn Từ, không chỉ hoàn thành di nguyện của cô ấy mà còn cho thế giới thấy được tình yêu thuần khiết này.
Bình luận chương 2
Chia sẻ cảm nhận về chương 2 “Lê Trấp Tiểu Lệ : Chương 2: Hằng ngưỡng mộ gió trăng”