Xuân gieo một hạt thóc

Editor: Đào Tử

_______________________________

Một ngày trước tiết Thu phân, hạt kê chín rộ.

Quận Hà Doãn, thành Phù Cô.

Bên trong quan thự trị sở, người đến người đi vội vã hối hả, còn có tiểu quan lại ôm chồng thẻ tre cao bằng nửa người vừa đi vừa ồn ào.

"Nhường đường, nhường đường —— Ai giúp ta một tay với..." Tiểu quan lại cảm thấy thẻ tre trên cùng sắp trượt xuống, vội vàng cầu cứu, đồng liêu đi ngang qua đưa tay giúp đỡ một phen mới tránh được tai họa, hắn thở phào nhẹ nhõm, nếu đống này đổ xuống không biết phải dọn dẹp đến bao giờ, vừa định ngẩng đầu cảm tạ thì nhìn rõ diện mạo người tới, vội vàng chắp tay hành lễ, "Xin chào Cố Đốc bưu."

_Đốc bưu: Chức quan chuyên việc xét các tội lỗi của các quan dưới quyền mình.

_Quan thự: Tương đương văn phòng hành chính thời hiện đại, thấy lạ nhưng là thự trong dinh thự thôi

Cố Trì vừa đi công tác trở về, một thân phong trần.

Anh ta liếc mắt nhìn chồng thẻ tre khổng lồ này.

Hỏi: "Sao quan thự vẫn còn bận rộn thế này?"

Trước khi anh ta đi công tác chẳng phải đã khá nhàn rỗi rồi sao?

Tiểu quan lại lau mồ hôi, sắc mặt tuy mệt mỏi nhưng phần nhiều hơn là vui mừng, hắn kích động nói: "Hương lại báo cáo kê chín sớm hơn nửa tháng so với mọi năm, các huyện các hương trong quận đều bắt đầu bận rộn rồi..." Đây là vụ thu hoạch mùa thu đầu tiên sau khi Thẩm quân nhậm chức ở Hà Doãn!

_Hương: Tương đương với đơn vị cấp xã thời hiện đại

Tất cả mọi người đều theo kinh nghiệm thu hoạch mùa thu của những năm trước, dự định nửa tháng nữa mới bắt đầu thực sự bận rộn, ai ngờ năm nay kê chín sớm, nhà nhà đều thiếu người. Quan thự vốn nhàn hạ lại bận rộn túi bụi trở lại.

Cố Trì: "..."

Hình như anh ta đã đoán được lý do chim xanh hỏa tốc triệu hồi.

Hóa ra là bắt anh ta về hỗ trợ mùa vụ.

Thẩm Đường bày tỏ chẳng phải là vì tuân theo nguyên tắc "một việc không làm phiền hai chủ" sao, ai bảo ruộng đất ở Phù Cô cho đến các nơi khác trong địa phận Hà Doãn đều do Cố Trì phụ trách đo đạc thống kê chứ? Bao nhiêu mẫu ruộng tốt ruộng xấu, mỗi mẫu sản lượng đại khái ra sao anh ta đều rõ như lòng bàn tay.

Lúc này không bắt anh ta làm tráng đinh thì bắt lúc nào?

Cố Trì nghe được tiếng lòng của Thẩm Đường suýt nữa thì tức cười.

Anh ta bị chủ công ném cho chức quan Đốc bưu quận Hà Doãn, cầm tiền ít làm việc khổ, điều kiện đi công tác một lời khó nói hết.

Ngày tháng khổ sở khiến anh ta thường xuyên muốn đổi Đạo văn sĩ với Kỳ Thiện. Tuần tra hương huyện, giám sát quan lại, thẩm tra tội chứng hình ngục, kiểm tra phi pháp, còn phải để mắt đến thuế má các nơi... Đi thì gánh nặng, nằm thì không chăn, đường tốt thì cưỡi ngựa, ngồi xe bò xe lừa, đường xấu chỉ có hai chân, đi đến đâu hay đến đó, chăn màn tạm bợ cho qua...

Kết quả thì sao?

Chủ công nhà mình không thông cảm cho sự vất vả của anh ta, còn chê anh ta làm việc quá ít, cứ thế triệu hồi anh ta đang đi công tác trở về.

Chỉ cần là việc con người có thể làm, cô không làm việc nào cả.

Đối mặt với khuôn mặt đen sì của Cố Trì, Thẩm Đường chỉ biết cười hì hì, định làm lơ cho qua, nhưng Cố Trì căn bản không ăn chiêu này của cô.

Thẩm Đường thầm bĩu môi, lấy tình cảm lay động, dùng lý lẽ thuyết phục —— Thu hoạch mùa thu là một trong những việc lớn quan trọng nhất của một quận huyện, Cố Trì thân là cánh tay đắc lực của mình sao có thể vắng mặt được? Tế lễ mùa thu, Cố Trì không có mặt thì không ra thể thống gì.

Sắc mặt Cố Trì lúc này mới dịu xuống.

Thẩm Đường thầm khen ngợi bản thân trong lòng.

Người tài thì lắm việc, Thẩm Đường vung tay chỉ huy, đem chồng này, chồng này, chồng này, còn cả chồng kia nữa... tất cả đều ném cho Cố Trì giải quyết. Cố Trì đành cam chịu sai người bê một cái bàn đến cùng làm việc. Kỳ thực Thẩm Đường không triệu hồi gấp, nửa tháng nữa Cố Trì cũng sẽ quay về —— cũng chính là thời điểm kê chín bình thường, giúp Thẩm Đường cùng chủ trì tế lễ mùa thu.

Có điều năm nay chín sớm khiến anh ta trở tay không kịp.

Làm xáo trộn toàn bộ kế hoạch ban đầu của anh ta.

Theo quan thự trị sở một lần nữa yên tĩnh trở lại, thỉnh thoảng có thể nghe thấy tiếng động nhỏ va chạm hoặc đóng mở thẻ tre, một mạch bận rộn đến khi mặt trời ngả về tây, chim mỏi về rừng, Cố Trì mới dừng bút, đưa tay xoa bóp bờ vai cứng đờ.

Ngoảnh đầu lại, anh ta thấy chủ công chẳng biết từ lúc nào đã gục xuống bàn ngủ thiếp đi.

Cố Trì cẩn thận đứng dậy.

Sợ gây ra tiếng động lớn làm Thẩm Đường giật mình.

Có điều, dù anh ta có cẩn thận đến đâu, Thẩm Đường vẫn bị tiếng vạt áo cọ xát với bàn làm tỉnh giấc, cô chống trán, cố gắng ngồi dậy. Đôi mắt mơ màng nhìn ra ngoài cửa sổ, vừa ngáp vừa duỗi lưng nói: "Ôi, giờ này rồi sao? Sao ta lại ngủ quên mất..."

Cố Trì thở dài: "Là chủ công quá mệt mỏi rồi."

Thẩm Đường: "Ngày mùa thu hoạch quan trọng, không thể chậm trễ."

Hà Doãn là một vùng đất nghèo khó, đâu đâu cũng thiếu người, Thẩm Đường lại còn xử lý triệt để mấy tên cường hào, người có thể đảm nhận chức quan hương huyện lại càng ít ỏi hơn. Bất đắc dĩ, cô chỉ có thể đề bạt một số tiểu quan lại tạm thời, triệu tập các vị thôn chính trong thôn thay thế.

Đồng thời tranh thủ thời gian huấn luyện cương vị cho mọi người.

Bọn người Kỳ Thiện đều một mình đảm nhiệm nhiều chức vụ.

Công việc xử lý tuy không khó nhưng lại quá vụn vặt, cần tốn không ít thời gian, ngay cả Thẩm Đường thân là quận thủ còn phải kiêm nhiệm chức Thiếu phủ sử quản lý thu chi tài sản riêng, thỉnh thoảng muốn ra ngoài hóng gió một chút, lại kiêm nhiệm chức Du khiếu đi bắt trộm cướp.

Lúc Thẩm Đường mới nhậm chức ở Hà Doãn, khắp nơi đều có án mạng, cướp của, cướp sắc, việc bắt tội phạm rất tốn thời gian, Thẩm Đường không đủ nhân lực, đôi khi còn phải nhờ bọn người Cộng Thúc Võ giúp đỡ, tóm lại —— chưa làm chết thì phải làm tới chết.

Dạo gần đây thì ngày nào cũng thức trắng đêm.

Cô ngáp dài đứng dậy, gọi Cố Trì cùng đến nhà ăn của quan thự dùng bữa. Ừm, cô đã lập một nhà ăn ở quan thự, quan lại bận rộn công việc có thể đến đây dùng bữa miễn phí. Vừa có thể tiết kiệm thời gian về nhà ăn cơm, lại vừa có thể tiết kiệm được một khoản chi tiêu.

Đối với quan lại, điều thứ hai tương đương với việc tăng lương gián tiếp, cơm canh ở nhà ăn quan thự lại còn đủ no, đối với Thẩm Đường, điều thứ nhất là quan trọng nhất, tăng thời gian làm việc của mọi người _(:з)∠)_

"Haiz, sau này phải nghĩ cách tinh chế muối ăn..."

Tay nghề của đầu bếp nhà ăn rất khá, nhưng khó đỡ nổi chất lượng muối ăn kém.

Món ăn làm ra có vị đắng chát, mà muối ăn lại là gia vị thiết yếu của cuộc sống.

Mỗi lúc như vậy lại càng nhớ đến tay nghề của Chử Vô Hối.

Cố Trì giữ quy tắc ăn không nói, ăn sạch sẽ không chừa một hạt cơm trong bát, lúc này mới lau miệng cười nói: "Nếu chủ công đã muốn, sao không nhờ Vô Hối làm một phần?"

Thân phận của Chử Diệu hơi đặc biệt hơn so với những người khác.

Thẩm Đường uống cạn chút nước cháo cuối cùng.

Cô nói: "Dạo này ngài ấy dồn hết tâm trí vào việc ngưng tụ văn tâm cho Lệnh Đức, ta không muốn ngài ấy vì thế mà phân tâm."

Cố Trì nhẩm tính thời gian.

Anh ta biết rõ việc Lâm Phong ngưng tụ văn tâm rất quan trọng: "Haiz, nếu vậy thì việc tế lễ mùa thu lại rơi vào đầu Trì à?"

Thẩm Đường cười nói: "Biết lắm khổ nhiều mà."

Cố Trì: "..."

Việc mở rộng chiêu mộ, thế nào cũng phải làm.

Anh ta tiện tay đem bộ bát đũa chủ công đã dùng đến chỗ thu hồi, vừa quay lại đã thấy một tiểu quan lại đứng bên cạnh Thẩm Đường đang thì thầm điều gì đó. Thẩm Đường kiên nhẫn lắng nghe, thỉnh thoảng còn gật đầu.

Một lát sau tiểu quan lại lui xuống.

Chân hắn bị thọt, đi khập khiễng.

Cố Trì hỏi: "Người này ta chưa từng gặp, mới đến sao?"

Anh ta không nhớ quan thự có tiểu quan lại nào bị tật ở chân.

Thẩm Đường: "Ừm, mới đến cách đây không lâu."

Cố Trì cũng không hỏi nhiều.

Một là anh ta tin tưởng vào nhãn quan của chủ công nhà mình, hai là anh ta cũng tin tưởng vào Đạo văn sĩ của bản thân, nếu người này có vấn đề, tiếp xúc một thời gian nhất định sẽ khiến hắn lộ nguyên hình. Thẩm Đường biết anh ta đang nghĩ gì, cười nói: "Huynh chớ nghĩ nhiều."

Cố Trì lại không tán thành.

Theo anh ta, làm việc ở quan thự trị sở, năng lực cá nhân là thứ yếu, tính phục tùng, trung thành và kín miệng mới là quan trọng nhất.

Gặp phải loại người có nhiều ý tưởng nhưng đầu óc lại hạn hẹp sẽ hỏng việc. Nếu lòng trung thành không đủ, ai biết được khi nào sẽ bị thế lực khác mua chuộc? Tin tức Hà Doãn được mùa kê vàng không thể giấu được bên ngoài. Chỉ sợ có kẻ nhân lúc mùa thu hoạch này giở trò.

Thẩm Đường cười nói: "Vọng Triều yên tâm, người này cũng đã được kiểm tra kỹ lưỡng rồi, có thể dùng được. Một lưu dân đáng thương tha hương cầu thực, khi rời quê hương mang theo một túi mạch, đói sắp chết cũng không nỡ ăn... Vừa hay nhắc nhở ta một chuyện."

"Chuyện gì?"

"Kê vàng một năm một vụ, sản lượng cũng không cao, chi bằng tìm vài loại một năm hai vụ luân canh. Đâu ai biết sau này sẽ thế nào, nếu dân chúng không có đủ lương thực dự trữ trong nhà, một khi gặp phải thiên tai mất mùa, Hà Doãn chúng ta dày công kinh doanh bấy lâu sẽ bị hủy hoại."

Thẩm Đường liền nhắm đến lúa mì.

Lúa, kê, ngô, mạch, đậu, đây là ngũ cốc.

Kê vàng nằm trong "kê", là cây lương thực chính hiện nay ở đại lục Tây Bắc. Còn lúa mì (tiểu mạch) là một trong ngũ cốc lại không được coi trọng.

Không phải là không muốn trồng quy mô lớn, mà là thứ này hơi khó trồng, không hợp thổ nhưỡng!

Lúa mì thích hợp trồng ở những vùng mùa đông lạnh ẩm, mùa hè nóng khô, nhưng đại lục Tây Bắc Hà Doãn tọa lạc lại có môi trường trồng trọt khác. Gieo trồng vào mùa xuân, cây con mọc lên rất cần nước mưa, nhưng mùa xuân ở đây lại khô cạn ít mưa, việc tưới tiêu trở thành vấn đề.

Vì vậy, quy mô trồng lúa mì không lớn.

Cây lương thực chính ở Hà Doãn, thậm chí là đại lục Tây Bắc vẫn là kê vàng, lúa mì chỉ là em út, căn bản không thể lay chuyển được địa vị của nó, nếu có thể giải quyết được vấn đề cung cấp nước vào mùa xuân, có lẽ có thể tiến hành trồng trọt quy mô lớn, đem định hướng trồng trọt, thay thế kê vàng trở thành lương thực chính.

Một năm hai vụ chính là một cám dỗ cực lớn.

Sau này lại cải tiến cối xay đá.

Nói đến cái này, Thẩm Đường lại cảm thấy hơi bực mình.

Nếu không phải chính quyền quốc gia thay đổi liên tục, dân chúng căn bản không có bao nhiêu thời gian để an cư lạc nghiệp, có lẽ nông nghiệp đã có thể phát triển nhanh hơn một chút. Không đến nỗi cái cày gỗ dùng để cày ruộng vẫn còn thô kệch, khó quay đầu, hiệu quả canh tác cực thấp.

Cố Trì nói: "Vậy phải đi tìm giống lúa mì tốt."

Lúa mì ít được trồng, nhưng không có nghĩa là không có.

Thẩm Đường nói: "Trước đó ta đã nhờ Từ Văn Chú đi tìm rồi, lần sau hắn đến, chắc sẽ có tin tốt."

Nói về quan hệ và phương pháp, quận thủ Hà Doãn Thẩm Đường đây còn kém xa gia chủ Từ gia Từ Giải. Vì Thẩm Đường có ơn với Thiên Hải, cộng thêm cái gã Ngô Hiền này lương tâm bừng tỉnh, những khó khăn của Thẩm Đường, chỉ cần không quá đáng, Thiên Hải đều sẽ đáp ứng.

Dĩ nhiên, không phải người ta làm không công.

Vẫn phải lấy giá hữu nghị _(:з)∠)_

Vì khối lượng công việc mùa thu tăng đột biến, mọi người trong quan thự buổi tối còn phải thắp đèn làm thêm một hai canh giờ, Thẩm Đường ăn uống no nê, dưỡng tinh thần cho tốt rồi tiếp tục làm việc. Lần này không phải xử lý chính vụ, mà là đi xem công xưởng, nói chính xác là xem xét nền móng cho giấc mộng của cô!

Năm ngoái, Thẩm Đường còn luôn miệng nói muốn làm nghề phụ.

Dù sao cô yêu bút vẽ vô cùng sâu đậm.

Nhưng khó khăn trước mắt cô quá nhiều, ví dụ như kỹ thuật in ấn còn thô sơ, sao chép phải dựa vào chép tay; hiệu suất làm giấy thấp, giấy có thể dùng để viết vẽ thì ít mà lại khó bảo quản. Thẩm Đường phải giải quyết triệt để những vấn đề này, sau đó giảm giá thành xuống, thứ dân cũng mua được giấy, bọn họ mới có thể đến thưởng thức tranh của cô. Có người mua, nghề phụ của Thẩm Đường mới có thể kiếm ra tiền.

Nhưng mà, người béo không phải ăn một ngụm là xong.

Tương tự ——

Vấn đề cũng cần phải từ từ giải quyết từng cái một.

Thẩm Đường trước tiên nhắm vào "giấy".

Gỗ, trúc, lau sậy cho đến rơm rạ, thân lúa đều có thể làm nguyên liệu sản xuất giấy, mùa xuân năm nay, Thẩm Đường đã cho người đi đốn hạ, thu thập trúc non. Đồng thời cũng thu gom những nguyên liệu khác, thử xem loại nào thích hợp hơn.

Toàn bộ quy trình phức tạp rườm rà, chẳng hạn như ngâm nước cho hết màu xanh, đập vỡ rửa sạch, sau đó lại nấu, rửa, hấp nấu lần hai, loại bỏ nước bẩn rồi lên men bằng nước, dùng cối đá giã nguyên liệu, đãi rửa nhiều lần rồi đánh thành bột giấy, cuối cùng mới dùng sàng vớt giấy phơi khô.

Tóm lại toàn bộ quy trình chỉ vài câu.

Chặt vỏ cây, loại bỏ màu xanh, ngâm tro, đun bằng lửa, rửa bằng nước, vớt bằng sàng, phết bằng chổi. Thẩm Đường chỉ biết đại khái quy trình, nghĩ cách làm ra bột giấy rồi vớt giấy phơi khô. Các loại quy trình cụ thể chỉ có thể dựa vào thợ thủ công tự mình mày mò, từng chút một nắm vững.

Các nguyên liệu khác cũng dùng phương pháp tương tự để xử lý, làm ra bột giấy, sau đó quy trình cũng gần giống nhau.

Khóe miệng Cố Trì giật giật.

Nói: "Chủ công quả thật là nghị lực kinh người."

Mấy bức bí hí đồ sống động như thật năm ngoái là do Kỳ Nguyên Lương vẽ, trình độ vẽ thật sự của chủ công như thế nào, anh ta không biết, nhưng nhìn từ biểu cảm của Kỳ Thiện, dường như cũng tương tự như giọng hát của cô. Chủ công lấy đâu ra tự tin, có thể dựa vào họa kỹ để kiếm cơm?

"Haha, không dám nhận lời khen của Vọng Triều." Thẩm Đường đương nhiên cho rằng Cố Trì đang khen mình, vì vậy khiêm tốn vài câu, sau đó lại hào hứng nói: "Đợi khi nào tập tranh của ta xuất bản, ta sẽ tặng huynh một bản miễn phí!"

Cố Trì mặt không đổi sắc.

Tranh của chủ công thì lấy để làm gì?

Như lời của người nào đó, dùng để trừ tà à?

Hay là dùng để chiêu tà?

Cố Trì lặng lẽ nuốt lời nói vào trong.

Không nỡ lòng đả kích chủ công nhà mình, đợi đến khi tập tranh của cô ra mắt mà không ai hỏi han, cô sẽ biết hiện thực tàn khốc.

Ngày hôm sau, tiết Thu phân.

Bội thu, đại cát.

Có bài học từ việc tế lễ xuân canh, Thẩm Đường cất tờ giấy nhỏ đã viết xong bên mình, sợ lại xảy ra bất trắc——Tố Thương và chín đứa con của nó có Kỳ Thiện làm chỗ dựa vững chắc, mèo dựa thế người, ngày thường ra ra vào vào trong quan thự, "hoành hành bá đạo", quả nhiên từ một miêu bá tiến hóa thành tập đoàn bạo lực mười miêu bá. Thẩm Đường cũng không dám đắc tội những tiểu tổ tông này.

Đắc tội với chúng, ai sẽ bắt chuột đây?

Con chó ngốc nhà Chử Diệu chắc chắn là kẻ buồn bực nhất, ngày nào cũng bị mười con mèo hợp sức bắt nạt. Băng đảng miêu bá dù vui hay buồn đều đi khiêu khích, bắt nạt nó, thậm chí còn chơi chiến thuật phối hợp đan xen Kỳ Thiện dày công huấn luyện. Nếu con chó ngốc gọi thêm đồng bọn, chúng còn "Vây điểm đánh viện", khiến con chó kia bị bắt nạt đến mức nhảy lên nhảy xuống, kêu ăng ẳng không ngừng.

_ Vây điểm đánh viện: Một đơn vị quân sự sẽ tấn công vào một cứ điểm quân sự, nhằm gây áp lực buộc quân đối phương đưa quân chi viện. Lực lượng chi viện đến ứng cứu sẽ bị đón đánh bởi một lực lượng của quân tấn công đã chờ sẵn. Tâm điểm tấn công không phải là lực lượng đối phương đang phòng thủ tại cứ điểm mà là lực lượng đến chi viện.

Khoảng thời gian đó, sắc mặt Chử Diệu đen sì.

Thẩm Đường cảm thấy nếu như dưới trướng mình có phân chia phe phái, e rằng cũng là phe mèo và phe chó có mối thù không đội trời chung.

_(:з)∠)_

Có kinh nghiệm rồi, lần này Thẩm Đường ung dung hơn nhiều.

Cô tập hợp mọi người trước giờ lành.

Tương tự như quy trình tế lễ xuân canh, Thẩm Đường phải đọc lời khấn, tế trời đất, cảm tạ ân điển thần xuân ban tặng trong một năm, sau đó mới xuống ruộng cắt một bó kê. Cô làm xong những việc này, dân chúng xung quanh mới có thể bắt đầu thu hoạch mùa thu chính thức.

Thông thường việc thu hoạch kéo dài khoảng nửa tháng.

Xét đến việc mỗi nhà đều thiếu nhân lực, Thẩm Đường còn cho người đi bắt đám người Triệu Phụng đang đi sửa đường không biết sửa đến đâu rồi về, coi như là tráng đinh có sẵn, không dùng thì thật đáng tiếc.

Hà Doãn năm nay được mùa bội thu không thể tách rời khỏi sự vất vả của bọn họ, bọn họ cũng nên đến cùng hưởng thụ thành quả này.

Cô chỉnh lại y phục: "Thần xuân trên cao, hạ quan quận thủ Hà Doãn Thẩm Ấu Lê, dẫn đầu các tiểu quan dưới quyền..."

________________________

Đào: Cái chương này giỡn mặt dí tui, 粟米 là túc mễ thuộc họ kê, mà từ điển Hán Việt thì bảo nó là thóc gạo, tra ảnh mạng ra cây ngô, tiểu mễ thì là chữ "kê" luôn thì edit kiểu gì ahhhhh, tra wikipedia thì "kê vàng được trồng lâu đời nhất trong các loài kê, được trồng ở Trung Quốc từ thiên niên kỷ 6 trước Công nguyên" nên lấy nó làm tên luôn, chứ khum thích đặt túc mễ rồi khúc sau vẫn ghi kê nó quê quê, à mùa vụ cây kê cổ đại khác với mình nha, kiểu chưa cải tiến đồ đâu nên 1 vụ thôi