Lão tiên sinh ngồi mà luận đạo
Khi lão tú tài rời khỏi tranh cuộn núi sông, thấy Thôi Đông Sơn vẫn nằm dưới đất giả chết, liền hừ lạnh nói:
- Còn ra thể thống gì.
Ánh mắt Thôi Đông Sơn đờ đẫn nhìn lên màn trời:
- Sống không có một chút hi vọng nào, chết đi cho xong.
Lão tú tài đi qua đá một cái:
- Bớt ra vẻ đáng thương ở đây đi. Không muốn biết vì sao Tiểu Tề chỉ muốn cảnh giới của ngươi rơi xuống, chứ không muốn trừ khử cho xong?
Ánh mắt Thôi Đông Sơn ngơ ngẩn, lẩm bẩm nói:
- Lúc trước ông bị đuổi ra khỏi Văn miếu, Tề Tĩnh Xuân chẳng những không bị ông liên lụy, ngược lại cảnh giới tiếp tục tăng tiến, vốn đã nói rõ rất nhiều vấn đề. Tề Tĩnh Xuân hắn đã sớm có tư cách tự lập môn phái, tách rời với hệ phái của Văn Thánh ông. Cho nên hắn cảm thấy không có tư cách giết ta, hi vọng sau này để ông tới thanh lý môn hộ.
Lão tú tài tức giận vì hắn không có chí khí, lại đá một cái:
- Lấy bụng tiểu nhân đo lòng quân tử, chính là chỉ loại người như ngươi! Ta đếm ba tiếng, nếu ngươi còn không chịu dậy, vậy cứ nằm ở đó chờ chết, đừng hi vọng xa vời về đại đạo nữa! Ba! Hai! Hai! Hai...
Thôi Đông Sơn kiên quyết không dậy, khiến lão tú tài lúng túng, đành phải xoay người nháy mắt với Trần Bình An, để hắn giúp giải vây.
Trần Bình An gật đầu, cầm lấy kiếm gỗ hòe trong tay Lý Bảo Bình, bước nhanh tới trước, đi đến bên cạnh Thôi Đông Sơn. Gương mặt của hắn không cảm xúc, thốt ra chữ “một”, sau đó đâm kiếm xuống cổ thiếu niên áo trắng.
Thế lớn lực trầm, mũi kiếm chuẩn xác. Có thể ngay cả Trần Bình An cũng không phát giác được, sau khi lĩnh hội được ý cảnh tâm ổn trong tranh cuộn, hai tay cuối cùng đã theo kịp suy nghĩ. Cho nên một kiếm này đâm xuống không hề dao động, ngược lại càng sắc bén tàn nhẫn, sát ý trùng trùng, khiến cho Thôi Đông Sơn hoảng loạn vội vàng bò dậy.
Trần Bình An thu kiếm, gật đầu với lão tú tài, giống như muốn nói: “Lão tiên sinh, việc khẩn cấp của ngài đã giải quyết rồi.”
Lão tú tài thở dài, nhìn về Trần Bình An và cô gái cao lớn cách đó không xa:
- Tìm một chỗ nói chuyện.
Lại quay đầu trừng mắt nói với Thôi Đông Sơn:
- Đi theo! Liên quan đến thời cơ đại đạo của ngươi. Nếu ngươi còn làm bộ làm tịch, cứ dứt khoát để Trần Bình An một kiếm chém chết cho rồi.
Nhóm người đi vào viện. Lão tú tài nhìn quanh, liếc nhìn “màn trời nhỏ” do lá sen trắng như tuyết kia tạo nên, ngón tay bấm quyết, do dự một lúc:
- Tìm một gian phòng đi vào nói chuyện. Trần Bình An, có chỗ nào thích hợp không? Chỉ cần nói chuyện là được, có ghế dài ghế dựa hay không cũng không quan trọng.
Trần Bình An liếc nhìn phòng chính của Lâm Thủ Nhất, thấy bên trong đã tắt đèn. Có thể do Lâm Thủ Nhất tu hành trong đình nghỉ mát quá lâu, kiệt sức nên đã nghỉ ngơi rồi. Hắn đành phải bỏ qua gian phòng lớn nhất này, gật đầu nói với ông lão:
- Đến phòng của tôi cũng được, chỉ có một đứa trẻ tên là Lý Hòe đang ngủ, đánh thức hắn cũng không sao. Lâm Thủ Nhất là người tu hành, chắc là có rất nhiều chuyện cần phải chú ý, chúng ta không nên quấy rầy.
Cô gái cao lớn ngồi trên ghế đá trong sân, cười nói:
- Các ngươi cứ nói chuyện, ta không thích nghe những chuyện đó.
Cuối cùng lão tú tài, Trần Bình An, Thôi Đông Sơn và Lý Bảo Bình ngồi chung quanh bàn. Lý Hòe nằm ngủ trên giường, cho dù tướng ngủ không tốt, đầu gục xuống ngoài mép giường, nhưng vẫn có thể ngủ rất say.
Trần Bình An quen thuộc giúp hắn sửa lại tư thế, tay chân đều nhét vào chăn, nhẹ nhàng nhét góc chăn để hơi nóng bên trong không bay mất, cuối cùng Lý Hòe giống như một chiếc bánh chưng bị gói.
Làm xong những chuyện như hiển nhiên này, Trần Bình An mới ngồi lại ghế. Lý Bảo Bình nhỏ giọng hỏi:
- Tiểu sư thúc, có phải mỗi đêm anh cũng giúp em nhét góc chăn không?
Trần Bình An cười nói:
- Em không cần, tướng ngủ của em tốt hơn Lý Hòe nhiều, nằm xuống là ngủ, sau đó đánh một giấc đến khi trời sáng.
Lý Bảo Bình thở vắn than dài, dùng nắm tay nện vào lòng bàn tay, tiếc nuối nói:
- Sớm biết thì từ nhỏ nên ngủ không đúng tư thế rồi. Đều trách đại ca của em, lừa em rằng ngủ đúng tư thế sẽ gặp được mộng đẹp.
Trần Bình An cười nói:
- Sau này về đến quê nhà, anh phải cảm ơn đại ca em.
Trên đường đi, người thân mà Lý Bảo Bình nhắc đến nhiều nhất chính là đại ca của mình, cho nên Trần Bình An có ấn tượng rất tốt với người đọc sách thích trốn trong thư phòng này.
Lão tú tài nhìn về Lý Bảo Bình, cười hỏi:
- Đại ca ngươi có phải là Lý Hi Thánh ở đường Phúc Lộc không?
Lý Bảo Bình gật đầu, nghi hoặc hỏi:
- Sao vậy?
Lão tú tài cười ha hả nói:
- Cái tên này hơi to tát.
Thôi Đông Sơn nghe vậy không kìm được trợn trắng mắt.
Lý Bảo Bình tỏ ra lo lắng:
- Tên ý nghĩa quá lớn, có phải sẽ không tốt?
Lão tú tài càng vui vẻ, lắc đầu nói:
- Lấy tên lớn, chỉ cần áp chế được thì sẽ tốt.
Lý Bảo Bình là một tiểu cô nương rất thích để tâm vào chuyện vụn vặt:
- Lão tiên sinh, làm sao mới xem là áp chế được?
Thôi Đông Sơn lại trợn trắng mắt: “Xong rồi, lần này gãi đúng chỗ ngứa, lão già thích lên mặt dạy đời chắc chắn sắp bắt đầu truyền đạo giải thích rồi.”
Quả nhiên lão tú tài nhìn xung quanh một vòng, không thấy có thức ăn điểm tâm để nhắm rượu trò chuyện, tỏ ra nuối tiếc, chậm rãi nói:
- Bản tính thiện lương, học vấn rất lớn, đạo đức rất cao, đi vạn dặm đường, đều áp chế được.
Lý Bảo Bình trước tiên đặt con dấu lên bàn, thân thể đung đưa, đạp giày cỏ ra, xếp chân ngồi trên ghế dựa, hai tay khoanh trước ngực, mặt ủ mày chau nói:
- Nhưng đại ca tôi không tài giỏi như lão tiên sinh nói, hay là tôi gởi thư về nhà bảo huynh ấy đổi tên?
Thôi Đông Sơn đành phải lên tiếng nhắc nhở:
- Lão già, chúng ta có thể nói chuyện chính không? Đại đạo, đại đạo!
Lý Bảo Bình yên lặng cầm con dấu lên, hà hơi vào bốn chữ triện dưới đáy con dấu. Thôi Đông Sơn vội vàng ngậm miệng.
Cho dù lão già tu vi thông thiên, suy cho cùng vẫn là người thích nói đạo lý, có đủ mặt dày mày dạn.
Nhưng hai người Trần Bình An và Lý Bảo Bình được Tề Tĩnh Xuân nhìn trúng, một người là kẻ quê mùa vốn chưa từng đọc sách, một người đọc sách sai lệch đến mười vạn tám ngàn dặm. Hôm nay Thôi Sàm hắn là rồng xuống nước cạn bị cá khinh, đối mặt với một lớn một nhỏ này, có là anh hùng hào kiệt cũng vô dụng, ngoại trừ bị đánh chịu nhục thì không có kết quả khác, xương cốt càng cứng rắn thì càng chịu khổ.
Lão tú tài biến ra một bầu rượu, ngẩng đầu nhấp một ngụm nhỏ, liếc nhìn Lý Bảo Bình đặt con dấu xuống bàn, có phần thương cảm.
Thôi Đông Sơn cảm thấy tối nay có khá nhiều chuyện lạ. Trước kia mặc dù lão già cũng có lúc lộ ra tình cảm chân thành, nhưng phần lớn thời gian đều là một kẻ bảo thủ cổ hủ, ngồi ở đâu cũng ngay ngắn giống như kim thân tượng thần trên thần đàn. Nhất là những năm tháng học vấn được trong ngoài triều đình sùng bái, mỗi lần lão già mở lớp truyền thụ kinh nghĩa giải thích nghi vấn, “học trò” ngồi phía dưới dựng tai lắng nghe đâu chỉ ngàn người. Đế vương tướng soái, thần tiên trên núi, quân tử hiền nhân lũ lượt kéo đến. Ngay cả một kẻ phản bội sư môn như hắn cũng không phủ nhận, khi đó lão già đúng là sáng chói, như mặt trời mặt trăng lơ lửng giữa trời, ánh sáng không phân ngày đêm, ép cho ngân hà biến sắc.
Nhưng hôm nay lão già lại đá hắn hai cái? Lúc muốn nói đại đạo còn uống rượu?
Hắn nhìn như thờ ơ, thực ra tâm tình nặng nề.
Nói đến cùng, tình cảm của hắn đối với lão già bên cạnh rất phức tạp, vừa sùng bái vừa căm giận, vừa sợ hãi vừa tưởng nhớ. Đồ đệ đầu tiên của Văn Thánh năm xưa, cảm xúc đối với tiên sinh nhà mình, chẳng phải cũng là thương xót cho bất hạnh của đối phương, lại tức giận vì đối phương không tranh đấu?
Lý Hòe trên giường bỗng nói mê:
- A Lương, A Lương, ta muốn ăn thịt! Quỷ hẹp hòi A Lương, cho ta uống một hớp rượu trong hồ lô nhỏ...
Ánh mắt Lý Bảo Bình sáng lên, chuyện xấu hổ này của Lý Hòe có thể làm đề tài câu chuyện trà dư tửu hậu mấy ngày rồi.
Thôi Đông Sơn nghe được cái tên “A Lương” này, lén liếc nhìn lão tú tài một cái.
Lão tú tài hắng giọng, đảo mắt qua ba người có mặt:
- Được rồi, nói chuyện chính. Trần Bình An, Lý Bảo Bình, chắc các ngươi đã biết ta là thầy giáo của Tề Tĩnh Xuân. Còn Thôi Sàm này từng là đồ đệ đầu tiên của ta, cũng là đại sư huynh của Tề Tĩnh Xuân. Khi đó bởi vì ta bận nghiên cứu học vấn, cho nên Tề Tĩnh Xuân đọc sách, đánh cờ... quả thật đều do Thôi Sàm giúp ta truyền thụ. Cuối cùng hắn phản bội sư môn, làm ra đủ chuyện khi sư diệt tổ, đến nỗi Tề Tĩnh Xuân phải bỏ mình ở động tiên Ly Châu. Nói hắn là hung thủ sát hại sư đệ cũng không quá đáng. Một trong số đệ tử ký danh của ta là Mã Chiêm cũng như vậy, có điều Mã Chiêm không phải là người đánh cờ, mà là một quân cờ tạm thời rất quan trọng trong ván cờ chủ động của thủ phạm sau màn. Trước khi ta đến trấn nhỏ quê nhà các ngươi, thân phận thật sự của Thôi Sàm là quốc sư của vương triều Đại Ly. Đó là một lão già nhìn không trẻ hơn ta, thân thể Thôi Sàm hiện giờ chỉ là nơi hắn sống nhờ mà thôi.
Vẻ mặt Lý Bảo Bình giận dữ, vành mắt đỏ bừng, nhìn chằm chằm vào Thôi Đông Sơn.
Ngược lại Trần Bình An càng khiến Thôi Đông Sơn kinh hồn táng đảm, bởi vì đối phương không hề có bết cứ biểu cảm gì.
Chó hoang cắn người không lộ răng. Thôi Đông Sơn thật sự quá quen thuộc tính tình của Trần Bình An, dù sao hắn còn quan tâm đến sự trưởng thành của thiếu niên ngõ Nê Bình hơn cả lão Dương.
Hắn cố gắng duy trì trấn định, nhưng trong lòng lại mặc niệm: “Chết chắc rồi, chết chắc rồi, lão già ông hại người quá đáng.”
Lão tú tài đổi đề tài, nhìn sang Trần Bình An:
- Có chuyện phải nói với ngươi trước, nếu ngươi đồng ý ta mới làm. Ta muốn lấy ra một dòng thời gian trên người ngươi, để mở đầu cho cuộc trò chuyện tối nay. Yên tâm, không liên quan quá nhiều đến chuyện riêng tư, ngươi có bằng lòng không?
Trần Bình An gật đầu nói:
- Được.
Lão tú tài vươn một bàn tay ra, hướng về Trần Bình An ngồi đối diện, rung tay cuốn tay áo lại. Rất nhanh chung quanh Trần Bình An hiện ra vô số hơi nước như những sợi tơ, chậm rãi chảy về phía lòng bàn tay lão tú tài, cuối cùng biến thành một quả bóng nước màu xanh đậm lóng lánh trong suốt. Lão tú tài lật bàn tay hướng xuống phía dưới, nhẹ nhàng quét qua phía trên bóng nước. Những dòng nước kia liền chảy xuống phía dưới, từng hình ảnh sinh động hiện lên mặt bàn.
Lý Bảo Bình mở to hai mắt, đầy vẻ kinh ngạc, vội vàng nằm sấp xuống bàn:
- Oa, tiểu sư thúc, đây là con đường núi mà chúng ta gặp phải nữ quỷ áo cưới, còn có em nữa! Ha ha, vẫn là hòm sách nhỏ của em đẹp nhất, quả nhiên đẹp hơn Lâm Thủ Nhất và Lý Hòe, dáng vẻ bọn họ đeo hòm sách quá chậm chạp...
Từ lúc Sở phu nhân cầm ô giấy dầu xuất hiện trên con đường nhỏ lầy lội, từng chiếc đèn lồng lần lượt sáng lên, giữa rừng núi xuất hiện một con rồng lửa tráng lệ, cho đến lúc Lâm Thủ Nhất sử dụng bùa chú vẫn không phân rõ phương hướng, chẳng những không rời khỏi lãnh địa của nữ quỷ, ngược lại còn bị lừa đến trước phủ đệ có treo tấm biển “Tú Thủy Cao Phong”. Cuối cùng kiếm tiên Ngụy Tấn của miếu Phong Tuyết dùng một kiếm phá vạn pháp, tiêu sái bay đến, phá vỡ cục diện, mang theo đám người rời khỏi.
Lão tú tài chụp một cái lên bàn, dòng thời gian kia lại hội tụ thành hình cầu, đẩy về phía Trần Bình An, một lần nữa tan rã trở về trời đất. Thần thông vô thượng này liên quan đến bản nguyên đại đạo, không dựa vào thế giới nhỏ của thánh nhân, cũng không dựa vào pháp khí huyền diệu, lại được lão tú tài thi triển lưu loát như vậy.
Lý Bảo Bình chỉ cảm thấy thần kỳ thú vị. Thôi Đông Sơn lại là người có hiểu biết, trong lòng càng kinh ngạc: “Rốt cuộc lão già đã xảy ra chuyện gì, rõ ràng tu vi thánh nhân đã không còn, vì sao vẫn có thần thông to lớn như vậy?”
Lão tú tài nhẹ giọng nói:
- Nữ quỷ này có đáng hận không? Lạm sát kẻ vô tội, tội ác chồng chất, đương nhiên đáng hận. Có đáng thương không? Cũng có mấy phần đáng thương. Thân là ma quỷ, ban đầu bản tính hướng thiện, có công trấn áp khí vận cho triều đình, cũng làm nhiều việc thiện ở địa phương, càng tương thân tương ái với người đọc sách, vốn phải được mọi người ca tụng mới đúng. Cuối cùng lại trầm luân đến mức như vậy, thần ghét quỷ chê, bị đại đạo gạt bỏ, nhân quả dây dưa, mấy đời cũng không trả hết món nợ mơ hồ này.
Lão tú tài thở dài:
- Cho nên mới nói, người đáng hận nhất định có điểm đáng thương, đúng không?
Thôi Đông Sơn như lâm đại địch, không dám gật đầu cũng không dám lắc đầu.
Lý Bảo Bình rất nhanh tiến vào trạng thái “lên núi đánh chết hổ cản đường”, nghiêm túc suy nghĩ một lúc, nói:
- Đáng hận nhiều hơn.
Lão tú tài gật đầu cười nói với cô:
- Như vậy đáng hận đáng thương, đáng hận nhiều hơn bao nhiêu? Đáng thương lại chiếm mấy phần?
Lý Bảo Bình lại dụng tâm suy nghĩ:
- Hợp tình hợp lý hợp pháp, phải lùi lại tính toán cẩn thận sao?
Lão tú tài lại cười híp mắt hỏi:
- Lý Bảo Bình, hợp pháp đương nhiên không xấu, nhưng ở đây lại có vấn đề. Ngươi làm thế nào xác định luật pháp của thế gian là thiện pháp hay ác pháp?
Lý Bảo Bình ngạc nhiên, dường như trước giờ chưa từng nghĩ tới vấn đề này, lại không hề luống cuống, nói với lão tú tài:
- Lão tiên sinh, chờ tôi một lát. Vấn đề này hơi lớn giống như lần trước của tiểu sư thúc, tôi phải nghiêm túc suy nghĩ!
Lão tú tài tươi cười hoà nhã, gật đầu khen ngợi:
- Tốt.
Thôi Đông Sơn nhìn nụ cười quen thuộc của ông lão, lại nhìn tiểu cô nương đang tập trung tinh thần, hừ lạnh một tiếng: “Không hổ là thầy giáo và đệ tử đắc ý của Tề Tĩnh Xuân, cùng chung một giuộc, ngay cả không khí truyền thụ học vấn cũng như nhau!”
Sau khi làm khó Lý Bảo Bình, lão tú tài lại quay đầu nhìn sang Trần Bình An ánh mắt trong vắt:
- Trước đây khi ta nghiên cứu học vấn, suy nghĩ nan đề, trước tiên thường nghĩ đến chỗ xấu, hôm nay cũng không ngoại lệ. Người đáng hận nhất định có điểm đáng thương, bản thân câu này không có vấn đề quá lớn. Nhưng trên đời có rất nhiều người tự cho mình thông minh, thích ra vẻ “mọi người đều say chỉ có ta tỉnh”, chỉ nói về điểm đáng thương, cố ý bỏ qua điểm đáng hận. Có một số người thì thuần túy là lạm dụng lòng từ bi và lòng trắc ẩn, cộng thêm “điểm đáng hận” không gây hại cho bản thân, vì vậy không hề cảm thấy lòng đau như cắt, ngược lại thích chỉ tay năm ngón, khoanh tay đứng nhìn, muốn người khác khoan dung. Trần Bình An, ngươi cảm thấy căn nguyên của vấn đề nằm ở đâu? Nên biết những người mà ta nói, rất nhiều người đều từng đọc sách, học vấn không nhỏ, không chừng còn có người là cao thủ biện luận. Trần Bình An, ngươi có ý kiến gì không? Cứ việc nói ra, nghĩ gì thì nói đó.
Trần Bình An muốn nói lại thôi, cuối cùng nói:
- Không có gì muốn nói cả.
Thôi Đông Sơn không quan tâm Trần Bình An trả lời thế nào, bắt đầu yên lặng suy diễn, nghĩ xem vì sao lão già lại nói những chuyện này.
Lão tú tài nhìn Lý Bảo Bình và Thôi Đông Sơn, chậm rãi nói:
- Thị phi ưu khuyết có lòng người, thiện ác phân lượng hỏi Diêm Vương. Vì sao lại nói như vậy? Bởi vì đạo đức tu dưỡng, kinh nghiệm trưởng thành, ánh mắt tri thức của mỗi người đều sẽ khác nhau. Lòng người nhấp nhô, có mấy ai dám tự xưng lương tâm của mình là công chính ôn hòa nhất? Thế là pháp gia đã dùng một con đường tắt, kéo đạo đức lễ nghi xuống mức thấp nhất, không thể thấp hơn được nữa.
Nói đến đây lão tú tài vươn một tay ra, vẽ một đường từ mặt bàn trở xuống.
- Đương nhiên giống như ta nói lúc trước, những luật pháp này có khả năng tồn tại “ác pháp”. Ở đây ta sẽ không suy diễn triển khai, nếu không ba ngày ba đêm cũng khó nói xong. Cho nên suy cho cùng luật pháp là chết, lòng người là sống, luật pháp không có người chấp hành càng chết đến mức không thể chết hơn, do đó vẫn phải cầu giải đáp từ phía trên.
Nói đến đây lão lại vươn tay ra, chỉ chỉ lên nóc nhà, quay đầu nhìn về Thôi Đông Sơn:
- Có biết tại sao khi đó ngươi đưa ra vấn đề kia, ta lại trả lời nhanh như vậy không?
Không nên xoáy vào đến khuyết điểm của người khác. Thôi Đông Sơn tức giận nói:
- Bởi vì ông thích và coi trọng Tề Tĩnh Xuân hơn, cảm thấy học vấn của Thôi Sàm ta đều là giấy vụn trong giỏ rác, muốn Văn Thánh đại nhân ông cầm lấy mở ra cũng ngại bẩn tay!
Lão tú tài lắc đầu nói:
- Bởi vì trước khi ngươi hỏi, ta đã suy nghĩ vấn đề này rất nhiều năm rồi. Khi đó bất kể ta suy diễn thế nào, cũng chỉ có một kết luận. Con đê ngàn dặm bị hủy bởi hang kiến, nước lũ lan tràn, kết quả không thể cứu vãn được. Bởi vì chẳng những trị ngọn không trị gốc, hơn nữa nền móng của ngươi không đủ vững chắc, cho nên môn học vấn theo dự tính ban đầu rất tốt này lại xảy ra vấn đề lớn. Giống như một ngôi nhà cao, ngươi xây càng lớn càng hoa mỹ, một khi nền móng bất ổn, gió lớn thổi qua sẽ sụp đổ, càng hại người nhiều hơn.
Thôi Đông Sơn ngẩn ra, nhưng vẫn cảm thấy không phục.
Lão tú tài thở dài, bất đắc dĩ nói:
- Các ngươi nên biết, Nho gia chính thống chúng ta vốn có bệnh tật, cũng không phải là hoàn hảo. Nhiều quy củ như vậy, theo thế gian thay đổi, cũng không thể giữ nguyên đến muôn đời. Chuyện này cũng bình thường, nếu đạo lý do người xưa nói đều đúng nhất tốt nhất, vậy người đời sau phải làm sao? Đi học để làm gì?
- Biện pháp Chí Thánh tiên sư đưa ra là chung chung nhất cũng thuần túy nhất, vừa mềm mỏng vừa ích lợi, là thức ăn bổ dưỡng trăm lợi mà không một hại. Nhưng tiền đề của nó là mọi người đều ăn lương thực của “Nho gia”, đúng không?
- Nhưng có đôi khi, theo cơ năng thân thể của một người suy giảm, hoặc là gió thổi nắng chiếu, sẽ có lúc mắc bệnh. Thức ăn bổ dưỡng đã không còn hiệu quả tức thời, cũng không thể cứu mạng chữa người. Lúc này lại cần thuốc bổ sung.
- Nhưng dùng thuốc ba phần độc, cần phải hết sức cẩn thận. Thánh nhân viễn cổ cũng phải nếm các loại cỏ, sau đó mới dám nói cây nào là thuốc, cây nào là độc.
- Tính tình của Thôi Sàm ngươi quá nóng vội, sẽ chịu tốn tâm tư như vậy sao? Sư đệ Tề Tĩnh Xuân đã sớm nhắc nhở ngươi rất nhiều lần, Thôi Sàm ngươi quá thông minh, tâm địa cao ngạo, trước giờ không thích bỏ công vào những chuyện vặt vãnh, như vậy sao được? Nếu ngươi là trẻ con đùa nghịch, chỉ muốn làm một sơn chủ thư viện, tế tự học cung, như vậy đường sông mà ngươi mở ra cho dù con đê có trăm ngàn lỗ hổng, cuối cùng nước lũ vỡ đê vẫn có người cứu được. Nhưng nếu học vấn của ngươi trở thành chủ lưu trong Nho gia chính thống, một khi xảy ra vấn đề thì ai tới cứu? Là ta hay là Lễ Thánh, Chí Thánh tiên sư? Cho dù mấy vị này ra tay cứu giúp, nhưng Thôi Sàm ngươi làm thế nào xác định, đến lúc đó thánh nhân của hai giáo Phật Đạo sẽ không gây thêm phiền phức? Sẽ không biến thế giới Hạo Nhiên thành nơi phát triển giáo lý của bọn họ?
Thôi Đông Sơn vẫn không muốn chịu thua.
Lão tú tài có vẻ mệt mỏi:
- Môn học vấn công tích sự nghiệp của ngươi, tuy ta đã nghĩ đến sớm hơn, nhưng ngươi dốc lòng vào đó còn xa hơn ta nghĩ một chút. Cuối cùng ta cũng cảm thấy xiêu lòng, suy nghĩ xem có thể thử một lần hay không. Cho nên trận “ba bốn tranh đấu” thật sự giấu ở sau màn, đó là hai vương triều lớn ở Trung Thổ Thần Châu chia ra phát triển “lễ nghi âm nhạc” và “công tích sự nghiệp”, sau đó xem thử sáu mươi năm sau bên nào mạnh hơn. Đương nhiên kết cục thế nào thiên hạ đều biết, ta đã thua, cho nên buộc phải tự nhốt mình trong Công Đức Lâm.
Vẻ mặt Thôi Đông Sơn khó tưởng tượng, đột nhiên đứng dậy:
- Ông nói dối!
Lão tú tài lãnh đạm nói:
- Lại quên rồi sao? Tranh luận với người khác, tâm tính của mình phải công chính ôn hoà, không thể hành động theo cảm tính.
Thôi Đông Sơn hồn bay phách lạc ngồi trở lại ghế, lẩm bẩm nói:
- Làm sao ông có thể đánh cuộc chuyện này. Ta làm sao có thể thua...
Lão tú tài quay đầu nhìn về trong sân:
- Chú ý, nhất định đừng lơ là.
Cô gái cao lớn lười nhác trả lời:
- Biết rồi.
Lúc này lão tú tài này mới uống một hớp rượu lớn, tự giễu nói:
- Mượn rượu để giải sầu, cũng là để tăng thêm can đảm.
Lão để bầu rượu xuống, sửa lại vạt áo, chậm rãi nói:
- Lễ Thánh đã viết đầy hai chữ trong thế giới này của chúng ta. Thôi Sàm, đó là gì?
Thôi Đông Sơn vô ý thức trả lời:
- Trật tự!
Sau khi buột miệng nói ra, hắn lại vô cùng chán nản.
Vẻ mặt lão tú tài nghiêm túc, gật đầu trầm giọng nói:
- Đúng, lễ nghi quy củ, tức là trật tự. Lễ Thánh, thánh nhân thứ hai trong Nho gia chính thống, ông ta theo đuổi một trật tự, vạn vật trên thế gian đều ngăn nắp trật tự, quy quy củ củ. Những quy củ ngang dọc này đều là Lễ Thánh trăm cay ngàn đắng “đoạt về” từ đại đạo, từ đó mới xây dựng nên một ngôi nhà mà ông ta tự giễu là “nhà tranh tồi tàn”, che chắn mưa gió cho muôn dân. Nhà tranh rất lớn, lớn đến mức gần như mọi người dùng hết cả đời cũng không đụng được vách tường, lớn đến mức tất cả người tu hành tu vi có cao cũng không đụng tới nóc nhà. Cho nên đây là tự do và an ổn của chúng sinh.
Thôi Đông Sơn cười nhạt nói:
- Tề Tĩnh Xuân kia thì sao? Học vấn của hắn đã đụng tới nóc nhà rồi. A Lương thì sao? Tu vi của hắn đã đụng vào vách tường rồi. Như vậy thì phải làm thế nào? Những người này nên làm gì? Dựa vào đâu mà nhân tài kiệt xuất trong nhân gian này không thể đi theo con đường của mình, mở cánh cửa do Lễ Thánh lão gia chế tạo, đi ra bên ngoài xây dựng một căn nhà tranh mới?
Nói đến đây hắn vô ý thức đưa tay chỉ về phía cửa phòng, vẻ mặt sắc sảo, khí thế ép người.
Có thể thấy Thôi Đông Sơn đã bất giác đắm chìm trong đó, thậm chí có khả năng không chỉ là suy nghĩ của thiếu niên Thôi Sàm, mà còn mang theo tiềm thức đầy đủ nhất của Thôi Sàm sâu trong thần hồn.
Lão tú tài cười nói:
- Theo đuổi tự do tuyệt đối trong lòng các ngươi? Có thể, nhưng ngươi có gì nắm chắc, có thể bảo đảm các ngươi cuối cùng sẽ đi về phía cánh cửa kia, chứ không phải một quyền đánh nát vách tường, đụng đầu phá vỡ nóc nhà? Khiến cho căn nhà tranh vốn giúp các ngươi che chắn mưa gió, để các ngươi trưởng thành đến độ cao hôm nay, trong thoáng chốc lại biến thành bấp bênh, bốn bề lọt gió?
Thôi Đông Sơn cười lớn nói:
- Chính lão già ông cũng nói là tự do tuyệt đối rồi, còn quan tâm những chuyện này làm gì? Dựa vào đâu mà ông nhận định sau khi chúng ta phá vỡ nhà cũ, xây dựng nên nhà mới sẽ không rộng lớn vững chắc hơn trước đó?
Lão tú tài cười cười:
- Hả? Chẳng phải lại trở về đại đạo ban đầu của ta rồi? Ngay cả khuôn mẫu cũ của ta mà Thôi Sàm ngươi cũng chưa từng phá vỡ, còn muốn phá vỡ trật tự của Lễ Thánh sao?
Thôi Đông Sơn tức giận nói:
- Chuyện này liên quan gì đến nhân tính bản ác (1)? Lão già ông nói hưu nói vượn!
Lão tú tài hờ hững nói:
- Vấn đề này đừng hỏi ta. Ta mở một mặt lưới cho ngươi, mượn cơ hội thần hồn hoàn chỉnh ngàn năm khó gặp này, hỏi chính bản tâm của ngươi đi.
Thôi Đông Sơn ngây người như phỗng.
Cuối cùng giống như giữa trời đất chỉ còn lại lão tú tài và Trần Bình An, một già một trẻ ngồi đối diện nhau.
Lão tú tài mỉm cười nói:
- Lễ Thánh muốn trật tự, hi vọng tất cả mọi người đều hiểu quy củ, đều nói quy củ. Sau đó nhân sĩ vân du bốn phương truyền bá học vấn, khi bọn họ trở thành thế tộc thì sẽ có trường học đế vương. Tiếp đó lại có khoa cử, thu nhận những kẻ nghèo hèn, giáo dục mọi tầng lớp, ban cho cơ hội làm cá chép vượt long môn, không còn cảnh nhà nghèo không có quý tử. Quy củ chu toàn mọi mặt, lao tâm lao lực, hơn nữa càng về sau lòng người không ổn định, càng tốn sức mà không có kết quả tốt. Nhân tính bản ác mà, ăn no bụng bỏ đũa xuống lại muốn mắng chửi, trên thế gian nhiều không kể xiết.
Lão ngẩng đầu nhìn về thiếu niên:
- Cho nên hôm nay ta đang tìm hai chữ, thứ tự.
- Ta chỉ muốn vạch rõ thứ tự cho mọi sự vật trên thế gian. Chẳng hạn như vấn đề đáng hận đáng thương kia, mấu chốt nằm ở đâu? Đó là do Lễ Thánh đã dạy thế nhân quá nhiều tiêu chuẩn phán định “đáng hận” và “đáng thương”, nhưng thế nhân lại không biết “phân biệt trước sau”. Ngươi còn chưa làm rõ được “đáng hận”, đã chạy đi quan tâm tới “đáng thương” rồi. Như vậy sao được, đúng không?
Trần Bình An gật đầu.
Lão tú tài cười hỏi:
- Nếu chỉ là nghe, hai chữ “thứ tự” này có phải kém xa thuyết pháp “trật tự” không?
Lông mày Trần Bình An nhíu chặt.
Lão tú tài cười ha hả, cũng mặc kệ thiếu niên có thể hiểu được bao nhiêu, tự mình thấy vui, uống một hớp rượu:
- Nếu hai chữ này đặt trong nhà tranh tồi tàn của Lễ Thánh, đương nhiên chỉ có thể xem là khâu khâu vá vá, ta nhiều nhất chỉ là một thợ may của đạo đức lễ nhạc mà thôi. Nhưng nếu đặt hai chữ này vào nơi rộng lớn hơn, vậy thì sẽ rất lợi hại.
Trần Bình An hỏi:
- Nơi nào?
Lão tú tài nhấc bầu rượu lên đặt xuống giữa bàn, sau đó mở rộng bàn tay quét qua trên bàn:
- Giả sử bầu rượu này là nhà tranh tồi tàn, vậy chẳng qua là một nơi nghỉ chân bên dòng sông thời gian mà thôi. Thế nhưng...
Lão dừng lại một lúc, mỉm cười nói:
- Dòng sông thời gian này địa thế ra sao, mấu chốt phải xem lòng sông. Tuy nói hai bên bổ trợ cho nhau, nhưng đồng thời cũng tồn tại “sự sáng tạo từ nhân duyên hòa hợp”. Thế gian có rất nhiều thuyết pháp xuôi dòng mà đi, thuận thế mà làm, cho nên ta muốn thử xem sao.
Trần Bình An hỏi:
- Lễ Thánh muốn người ta sống an ổn trong quy củ, có đôi khi buộc phải hi sinh một phần... tự do tuyệt đối của con người? Còn lão tiên sinh ngài hi vọng mọi người đều dựa theo thứ tự của ngài, đi trên đại đạo do ngài vẽ ra?
Lão tú tài mỉm cười bổ sung:
- Đừng cảm thấy ta đang chỉ tay năm ngón, thứ tự của ta sẽ không tốt quá hóa dở. Chỉ là bỏ công sức vào đầu nguồn đại đạo, sau khi dòng nước phân nhánh, từng người vào biển, hoặc là giữa đường hội họp, trở thành ao hồ hay tiếp tục chảy cũng được, đều là tự do của mỗi người.
Lão nghiêng người tới trước, cầm lấy bầu rượu uống một hớp, cười hỏi:
- Trần Bình An, ngươi cảm thấy thế nào? Có bằng lòng dựa theo an bài của Tề Tĩnh Xuân, làm đệ tử của ta không?
Lần thứ hai Trần Bình An xuất hiện dáng vẻ muốn nói lại thôi.
Lão tú tài mỉm cười, hòa nhã dễ gần, lặp lại một lần:
- Chỉ cần nói ra suy nghĩ của ngươi, không cần quan tâm đúng hay sai. Nơi này không có người ngoài.
Trần Bình An hít sâu một hơi, thẳng lưng, hai nắm tay chống lên đầu gối, nghiêm chỉnh nói:
- Bởi vì tôi chưa từng đọc sách, không rõ “trật tự” của Lễ Thánh lão gia rốt cuộc là gì, càng không lĩnh hội được tinh túy trong “thứ tự” của lão tiên sinh ngài.
Lão tú tài mỉm cười nói:
- Tiếp tục đi, cứ mạnh dạn nói. Khi còn sống ta đã từng gặp những kẻ rất xấu, những chuyện rất tồi tệ trên đời, cho nên tính tình đã được mài giũa rất tốt rồi.
Ánh mắt Trần Bình An càng sáng ngời:
- Trong trấn nhỏ, tôi vì bản thân mà giết Thái Kim Giản, vì bằng hữu Lưu Tiện Dương mà liều mạng với con vượn Bàn Sơn. Sau đó đã đáp ứng với Tề tiên sinh sẽ hộ tống bọn Lý Bảo Bình đi học, cuối cùng lại đáp ứng với thần tiên tỷ tỷ sẽ trở thành luyện khí sĩ. Những chuyện này tôi rất an tâm đáp ứng, gật đầu đi làm là được, vốn không cần suy nghĩ gì nhiều.
- Vừa rồi lão tiên sinh ngài đã nói rất nhiều, tôi vẫn luôn nghiêm túc lắng nghe. Có một số chuyện ngẫm nghĩ lại, cảm thấy rất có đạo lý. Chẳng hạn như chuyện đáng hận đáng thương, tôi cảm thấy rất đúng, thứ tự không thể sai. Cho nên tôi muốn nói, khi đó tôi rất muốn giết nữ quỷ áo cưới kia, bây giờ càng muốn giết, sau này nhất định sẽ giết. Tôi muốn nói cho cô ta biết, cho dù có uất ức lớn đến đâu, cũng không thể chuyển sự đau đớn lên người vô tội. Tôi muốn chính miệng nói với cô ta, cô ta có điểm đáng thương của mình, nhưng cô ta đáng chết!
Thiếu niên ngõ Nê Bình luôn gây cho người ta cảm giác tính tình ôn hòa, lúc này lại tràn đầy nhuệ khí.
Giọng điệu của Trần Bình An càng kiên định, chậm rãi nói:
- Nhưng những chuyện mà tôi nghĩ không ra, thậm chí có thể cả đời cũng không nghĩ xa như vậy, tôi sẽ không đáp ứng. Bởi vì nếu ngay cả chính tôi cũng cảm thấy không làm được, tại sao còn phải đáp ứng người khác? Bởi vì áy náy? Bởi vì không đáp ứng sẽ khiến người khác thất vọng? Nhưng đáp án rất đơn giản, ngươi đáp ứng rồi lại không làm được, chẳng phải người khác sẽ càng thất vọng sao?
Lão tú tài ngưng cười, vẻ mặt nghiêm nghị, suy nghĩ một lát đến thất thần, theo thói quen vươn hai ngón tay ra, giống như nhón một hạt đậu phộng trong đĩa thức ăn.
Trong sân nhỏ, cô gái cao lớn cười híp mắt.
Lúc trước nàng cố ý làm ra vẻ u oán thương tâm, chẳng phải thiếu niên vẫn dùng lời lẽ đanh thép cự tuyệt mình?
Nếu đổi thành Mã Khổ Huyền hoặc đám người Tạ Thực, Tào Hi... vì một thiếu nữ đã xa tận chân trời, quen biết không quá một tháng, lại mạo hiểm chọc giận một vị kiếm linh đã sống vạn năm, sau này cần nương tựa lẫn nhau sao?
Đây có phải là chuyện nhỏ?
Là chuyện nhỏ, nhưng lại tuyệt đối không phải nhỏ.
Đại đạo tranh đấu dài đằng đẵng, có những điểm nhỏ nhặt khi để tay lên ngực tự hỏi lại cảm thấy rất kinh khủng, đây mới là chỗ hiểm ác đáng sợ không thể dự đoán nhất. Tu vi của một luyện khí sĩ càng cao, càng đến gần màn trời, tì vết trên tâm cảnh của hắn sẽ càng bị phóng đại đến vô hạn. Thử so sánh, một chút tì vết của Đạo Tổ chỉ lớn bằng hạt cải, một khi chuyển thành hình ảnh thật, có lẽ còn lớn hơn lỗ hổng bị một kiếm đâm thủng của động tiên Hoàng Hà.
Chẳng hạn như trong dòng thời gian nhìn như vặt vãnh kia, nếu lúc đầu đứa trẻ ngõ Nê Bình được người bán hàng rong “thiện ý” mời chào, lựa chọn cầm lấy xâu mứt quả miễn phí, sau đó nhảy nhót tung tăng trở lại nhà tổ ở ngõ Nê Bình, ăn hết sạch sẽ, tiện tay ném que trúc đi, nhìn như chẳng có gì xảy ra, nhưng thật sự chẳng có gì xảy ra sao?
Thiếu niên Trần Bình An sẽ có cuộc gặp gỡ hôm nay sao?
Trong phòng Trần Bình An nhìn lão tú tài:
- Cho dù Tề tiên sinh muốn tôi làm, nhưng chỉ cần cảm thấy không làm được, tôi vẫn sẽ không đáp ứng. Giống như có một số chuyện tôi đã nghiêm túc suy nghĩ, cảm thấy nó là sai, vậy cho dù có người cầm dao gác lên cổ tôi, bất kể hắn là ai, tôi cũng sẽ nói cho hắn biết đây là chuyện sai.
Giọng điệu của thiếu niên rất bình tĩnh, cuối cùng nói:
- Tôi vốn không phải loại người có thể phát huy một môn học vấn rất xa. Đối với tôi thì đọc sách biết chữ rất đơn giản, chỉ là để viết câu đối xuân dán lên cửa nhà, sau này còn có thể viết mộ bia cho cha mẹ, nhiều nhất là đọc được một ít đạo lý làm người, ngoại trừ những chuyện này thì không có nhiều suy nghĩ khác. Cho nên lão tiên sinh, tôi sẽ không làm đệ tử của ngài.
Thôi Đông Sơn nghe vậy sắc mặt tái nhợt, mồ hôi đầm đìa.
Ngay cả Lý Bảo Bình cũng cảm thấy sự tình không ổn, lén cầm con dấu trên bàn lên, chuẩn bị dùng nó đánh người. Còn như đó là kẻ bại hoại Thôi Đông Sơn hay là thầy giáo của thầy giáo, cô cũng mặc kệ, trên đời tiểu sư thúc là lớn nhất.
Vẻ mặt lão tú tài ôn hòa hỏi:
- Đây là suy nghĩ hiện giờ của ngươi đúng không? Nếu sau này ngươi cảm thấy mình sai, liệu có thay đổi chủ ý, xin ta nhận ngươi làm đệ tử không?
Trần Bình An không hề do dự đáp:
- Đương nhiên! Nhưng nếu đến lúc đó ngài không muốn nhận tôi làm học trò, tôi cũng sẽ không cưỡng cầu. Có lẽ sẽ hối hận, nhưng chắc chắn không nhiều.
Lão tú tài tỏ ra khó hiểu:
- Ta đường đường là Văn Thánh, muốn nhận ngươi làm đệ tử thân truyền, đây là chuyện may mắn biết bao. Cơ duyên lớn đột nhiên rơi xuống đầu ngươi, chẳng phải nên vội vàng cầm lấy bỏ vào túi mới đúng? Lỡ may có vấn đề gì, dù sao cũng có tiên sinh nhà mình chắn ở phía trước, ngươi sợ cái gì? Nhìn thế nào cũng là chuyện tốt trăm điều lợi mà không một điều hại.
Trần Bình An đột nhiên nói một câu:
- Có một số chuyện trái với lương tâm, một bước cũng không cần đi.
Lão tú tài thở dài:
- Nếu thời cơ đã chưa tới, ta cũng không ép buộc nữa.
Lão lại mỉm cười:
- Không làm được thầy trò, lão già ta rất thất vọng, nhưng chắc hẳn Tề Tĩnh Xuân sẽ không thất vọng. Một Trần Bình An cố chấp như vậy, rất giống với Tề Tĩnh Xuân lúc thiếu niên, có lẽ đây mới là nguyên nhân lúc trước hắn chắp tay thi lễ với ngươi trong ngõ nhỏ.
Trần Bình An cảm thấy khó hiểu.
Lão tú tài đã chậm rãi đứng dậy, nhìn ba đứa trẻ:
- Ngồi mà luận đạo là chuyện rất tốt, nhưng đừng quên dậy mà đi làm càng quan trọng hơn, nếu không tất cả đạo đức văn chương sẽ không còn chỗ đứng nữa.
Lão bỗng nhiên cảm thấy vui vẻ, tươi cười rạng rỡ, hai tay đặt phía sau người, gật gù đi ra khỏi phòng, tấm tắc nói:
- Lão tiên sinh ngồi mà luận đạo, chàng thiếu niên dậy mà đi làm. Tốt, rất tốt!
Lý Bảo Bình tức giận nói:
- Chỉ có thiếu niên à, tôi thì sao?
Lão tú tài mở cửa phòng ra, cười cởi mở nói:
- Đúng đúng đúng, còn có tiểu cô nương Lý Bảo Bình của Đông Bảo Bình Châu!
Trần Bình An nghĩ thầm: “Ngồi mà luận đạo, dậy mà đi làm. Đạo lý này nói rất hay, ta phải nhớ kỹ.”
Thôi Đông Sơn ngơ ngác ngồi tại chỗ, đột nhiên giật mình một cái, khôi phục tinh thần, sau đó đứng dậy chắp tay thi lễ, nói với Trần Bình An:
- Tiên sinh!
Trần Bình An bất đắc dĩ nói:
- Sao ngươi còn như vậy?
Thôi Đông Sơn cợt nhả trêu đùa:
- Trước đó tiên sinh muốn giết ta, có phải cố ý không muốn trả tiền? Mấy ngàn lượng bạc đấy.
Trần Bình An bình tĩnh ôn hoà nói:
- Nếu tối nay ngươi bị ta giết, sau này chỉ cần Trần Bình An ta có bạc, nhất định sẽ giúp ngươi xây một ngôi mộ trị giá hai ngàn lượng bạc.
Sắc mặt Thôi Đông Sơn lúng túng, cuối cùng chỉ thốt ra một câu:
- Cảm ơn ngài.
- --------
Chú thích:
(1) Nhân tính bản ác: học thuyết của Tuân Tử, con người sinh ra vốn dĩ là ác, có được thiện là do quá trình bồi dưỡng giáo dục.
Nhân tính bản thiện: học thuyết của Khổng Tử, con người sinh ra bản tính ban đầu vốn thiện và tốt lành, khi lớn lên do ảnh hưởng của đời sống xã hội mà tính tình trở nên thay đổi, tính ác có thể phát sinh.
- Còn ra thể thống gì.
Ánh mắt Thôi Đông Sơn đờ đẫn nhìn lên màn trời:
- Sống không có một chút hi vọng nào, chết đi cho xong.
Lão tú tài đi qua đá một cái:
- Bớt ra vẻ đáng thương ở đây đi. Không muốn biết vì sao Tiểu Tề chỉ muốn cảnh giới của ngươi rơi xuống, chứ không muốn trừ khử cho xong?
Ánh mắt Thôi Đông Sơn ngơ ngẩn, lẩm bẩm nói:
- Lúc trước ông bị đuổi ra khỏi Văn miếu, Tề Tĩnh Xuân chẳng những không bị ông liên lụy, ngược lại cảnh giới tiếp tục tăng tiến, vốn đã nói rõ rất nhiều vấn đề. Tề Tĩnh Xuân hắn đã sớm có tư cách tự lập môn phái, tách rời với hệ phái của Văn Thánh ông. Cho nên hắn cảm thấy không có tư cách giết ta, hi vọng sau này để ông tới thanh lý môn hộ.
Lão tú tài tức giận vì hắn không có chí khí, lại đá một cái:
- Lấy bụng tiểu nhân đo lòng quân tử, chính là chỉ loại người như ngươi! Ta đếm ba tiếng, nếu ngươi còn không chịu dậy, vậy cứ nằm ở đó chờ chết, đừng hi vọng xa vời về đại đạo nữa! Ba! Hai! Hai! Hai...
Thôi Đông Sơn kiên quyết không dậy, khiến lão tú tài lúng túng, đành phải xoay người nháy mắt với Trần Bình An, để hắn giúp giải vây.
Trần Bình An gật đầu, cầm lấy kiếm gỗ hòe trong tay Lý Bảo Bình, bước nhanh tới trước, đi đến bên cạnh Thôi Đông Sơn. Gương mặt của hắn không cảm xúc, thốt ra chữ “một”, sau đó đâm kiếm xuống cổ thiếu niên áo trắng.
Thế lớn lực trầm, mũi kiếm chuẩn xác. Có thể ngay cả Trần Bình An cũng không phát giác được, sau khi lĩnh hội được ý cảnh tâm ổn trong tranh cuộn, hai tay cuối cùng đã theo kịp suy nghĩ. Cho nên một kiếm này đâm xuống không hề dao động, ngược lại càng sắc bén tàn nhẫn, sát ý trùng trùng, khiến cho Thôi Đông Sơn hoảng loạn vội vàng bò dậy.
Trần Bình An thu kiếm, gật đầu với lão tú tài, giống như muốn nói: “Lão tiên sinh, việc khẩn cấp của ngài đã giải quyết rồi.”
Lão tú tài thở dài, nhìn về Trần Bình An và cô gái cao lớn cách đó không xa:
- Tìm một chỗ nói chuyện.
Lại quay đầu trừng mắt nói với Thôi Đông Sơn:
- Đi theo! Liên quan đến thời cơ đại đạo của ngươi. Nếu ngươi còn làm bộ làm tịch, cứ dứt khoát để Trần Bình An một kiếm chém chết cho rồi.
Nhóm người đi vào viện. Lão tú tài nhìn quanh, liếc nhìn “màn trời nhỏ” do lá sen trắng như tuyết kia tạo nên, ngón tay bấm quyết, do dự một lúc:
- Tìm một gian phòng đi vào nói chuyện. Trần Bình An, có chỗ nào thích hợp không? Chỉ cần nói chuyện là được, có ghế dài ghế dựa hay không cũng không quan trọng.
Trần Bình An liếc nhìn phòng chính của Lâm Thủ Nhất, thấy bên trong đã tắt đèn. Có thể do Lâm Thủ Nhất tu hành trong đình nghỉ mát quá lâu, kiệt sức nên đã nghỉ ngơi rồi. Hắn đành phải bỏ qua gian phòng lớn nhất này, gật đầu nói với ông lão:
- Đến phòng của tôi cũng được, chỉ có một đứa trẻ tên là Lý Hòe đang ngủ, đánh thức hắn cũng không sao. Lâm Thủ Nhất là người tu hành, chắc là có rất nhiều chuyện cần phải chú ý, chúng ta không nên quấy rầy.
Cô gái cao lớn ngồi trên ghế đá trong sân, cười nói:
- Các ngươi cứ nói chuyện, ta không thích nghe những chuyện đó.
Cuối cùng lão tú tài, Trần Bình An, Thôi Đông Sơn và Lý Bảo Bình ngồi chung quanh bàn. Lý Hòe nằm ngủ trên giường, cho dù tướng ngủ không tốt, đầu gục xuống ngoài mép giường, nhưng vẫn có thể ngủ rất say.
Trần Bình An quen thuộc giúp hắn sửa lại tư thế, tay chân đều nhét vào chăn, nhẹ nhàng nhét góc chăn để hơi nóng bên trong không bay mất, cuối cùng Lý Hòe giống như một chiếc bánh chưng bị gói.
Làm xong những chuyện như hiển nhiên này, Trần Bình An mới ngồi lại ghế. Lý Bảo Bình nhỏ giọng hỏi:
- Tiểu sư thúc, có phải mỗi đêm anh cũng giúp em nhét góc chăn không?
Trần Bình An cười nói:
- Em không cần, tướng ngủ của em tốt hơn Lý Hòe nhiều, nằm xuống là ngủ, sau đó đánh một giấc đến khi trời sáng.
Lý Bảo Bình thở vắn than dài, dùng nắm tay nện vào lòng bàn tay, tiếc nuối nói:
- Sớm biết thì từ nhỏ nên ngủ không đúng tư thế rồi. Đều trách đại ca của em, lừa em rằng ngủ đúng tư thế sẽ gặp được mộng đẹp.
Trần Bình An cười nói:
- Sau này về đến quê nhà, anh phải cảm ơn đại ca em.
Trên đường đi, người thân mà Lý Bảo Bình nhắc đến nhiều nhất chính là đại ca của mình, cho nên Trần Bình An có ấn tượng rất tốt với người đọc sách thích trốn trong thư phòng này.
Lão tú tài nhìn về Lý Bảo Bình, cười hỏi:
- Đại ca ngươi có phải là Lý Hi Thánh ở đường Phúc Lộc không?
Lý Bảo Bình gật đầu, nghi hoặc hỏi:
- Sao vậy?
Lão tú tài cười ha hả nói:
- Cái tên này hơi to tát.
Thôi Đông Sơn nghe vậy không kìm được trợn trắng mắt.
Lý Bảo Bình tỏ ra lo lắng:
- Tên ý nghĩa quá lớn, có phải sẽ không tốt?
Lão tú tài càng vui vẻ, lắc đầu nói:
- Lấy tên lớn, chỉ cần áp chế được thì sẽ tốt.
Lý Bảo Bình là một tiểu cô nương rất thích để tâm vào chuyện vụn vặt:
- Lão tiên sinh, làm sao mới xem là áp chế được?
Thôi Đông Sơn lại trợn trắng mắt: “Xong rồi, lần này gãi đúng chỗ ngứa, lão già thích lên mặt dạy đời chắc chắn sắp bắt đầu truyền đạo giải thích rồi.”
Quả nhiên lão tú tài nhìn xung quanh một vòng, không thấy có thức ăn điểm tâm để nhắm rượu trò chuyện, tỏ ra nuối tiếc, chậm rãi nói:
- Bản tính thiện lương, học vấn rất lớn, đạo đức rất cao, đi vạn dặm đường, đều áp chế được.
Lý Bảo Bình trước tiên đặt con dấu lên bàn, thân thể đung đưa, đạp giày cỏ ra, xếp chân ngồi trên ghế dựa, hai tay khoanh trước ngực, mặt ủ mày chau nói:
- Nhưng đại ca tôi không tài giỏi như lão tiên sinh nói, hay là tôi gởi thư về nhà bảo huynh ấy đổi tên?
Thôi Đông Sơn đành phải lên tiếng nhắc nhở:
- Lão già, chúng ta có thể nói chuyện chính không? Đại đạo, đại đạo!
Lý Bảo Bình yên lặng cầm con dấu lên, hà hơi vào bốn chữ triện dưới đáy con dấu. Thôi Đông Sơn vội vàng ngậm miệng.
Cho dù lão già tu vi thông thiên, suy cho cùng vẫn là người thích nói đạo lý, có đủ mặt dày mày dạn.
Nhưng hai người Trần Bình An và Lý Bảo Bình được Tề Tĩnh Xuân nhìn trúng, một người là kẻ quê mùa vốn chưa từng đọc sách, một người đọc sách sai lệch đến mười vạn tám ngàn dặm. Hôm nay Thôi Sàm hắn là rồng xuống nước cạn bị cá khinh, đối mặt với một lớn một nhỏ này, có là anh hùng hào kiệt cũng vô dụng, ngoại trừ bị đánh chịu nhục thì không có kết quả khác, xương cốt càng cứng rắn thì càng chịu khổ.
Lão tú tài biến ra một bầu rượu, ngẩng đầu nhấp một ngụm nhỏ, liếc nhìn Lý Bảo Bình đặt con dấu xuống bàn, có phần thương cảm.
Thôi Đông Sơn cảm thấy tối nay có khá nhiều chuyện lạ. Trước kia mặc dù lão già cũng có lúc lộ ra tình cảm chân thành, nhưng phần lớn thời gian đều là một kẻ bảo thủ cổ hủ, ngồi ở đâu cũng ngay ngắn giống như kim thân tượng thần trên thần đàn. Nhất là những năm tháng học vấn được trong ngoài triều đình sùng bái, mỗi lần lão già mở lớp truyền thụ kinh nghĩa giải thích nghi vấn, “học trò” ngồi phía dưới dựng tai lắng nghe đâu chỉ ngàn người. Đế vương tướng soái, thần tiên trên núi, quân tử hiền nhân lũ lượt kéo đến. Ngay cả một kẻ phản bội sư môn như hắn cũng không phủ nhận, khi đó lão già đúng là sáng chói, như mặt trời mặt trăng lơ lửng giữa trời, ánh sáng không phân ngày đêm, ép cho ngân hà biến sắc.
Nhưng hôm nay lão già lại đá hắn hai cái? Lúc muốn nói đại đạo còn uống rượu?
Hắn nhìn như thờ ơ, thực ra tâm tình nặng nề.
Nói đến cùng, tình cảm của hắn đối với lão già bên cạnh rất phức tạp, vừa sùng bái vừa căm giận, vừa sợ hãi vừa tưởng nhớ. Đồ đệ đầu tiên của Văn Thánh năm xưa, cảm xúc đối với tiên sinh nhà mình, chẳng phải cũng là thương xót cho bất hạnh của đối phương, lại tức giận vì đối phương không tranh đấu?
Lý Hòe trên giường bỗng nói mê:
- A Lương, A Lương, ta muốn ăn thịt! Quỷ hẹp hòi A Lương, cho ta uống một hớp rượu trong hồ lô nhỏ...
Ánh mắt Lý Bảo Bình sáng lên, chuyện xấu hổ này của Lý Hòe có thể làm đề tài câu chuyện trà dư tửu hậu mấy ngày rồi.
Thôi Đông Sơn nghe được cái tên “A Lương” này, lén liếc nhìn lão tú tài một cái.
Lão tú tài hắng giọng, đảo mắt qua ba người có mặt:
- Được rồi, nói chuyện chính. Trần Bình An, Lý Bảo Bình, chắc các ngươi đã biết ta là thầy giáo của Tề Tĩnh Xuân. Còn Thôi Sàm này từng là đồ đệ đầu tiên của ta, cũng là đại sư huynh của Tề Tĩnh Xuân. Khi đó bởi vì ta bận nghiên cứu học vấn, cho nên Tề Tĩnh Xuân đọc sách, đánh cờ... quả thật đều do Thôi Sàm giúp ta truyền thụ. Cuối cùng hắn phản bội sư môn, làm ra đủ chuyện khi sư diệt tổ, đến nỗi Tề Tĩnh Xuân phải bỏ mình ở động tiên Ly Châu. Nói hắn là hung thủ sát hại sư đệ cũng không quá đáng. Một trong số đệ tử ký danh của ta là Mã Chiêm cũng như vậy, có điều Mã Chiêm không phải là người đánh cờ, mà là một quân cờ tạm thời rất quan trọng trong ván cờ chủ động của thủ phạm sau màn. Trước khi ta đến trấn nhỏ quê nhà các ngươi, thân phận thật sự của Thôi Sàm là quốc sư của vương triều Đại Ly. Đó là một lão già nhìn không trẻ hơn ta, thân thể Thôi Sàm hiện giờ chỉ là nơi hắn sống nhờ mà thôi.
Vẻ mặt Lý Bảo Bình giận dữ, vành mắt đỏ bừng, nhìn chằm chằm vào Thôi Đông Sơn.
Ngược lại Trần Bình An càng khiến Thôi Đông Sơn kinh hồn táng đảm, bởi vì đối phương không hề có bết cứ biểu cảm gì.
Chó hoang cắn người không lộ răng. Thôi Đông Sơn thật sự quá quen thuộc tính tình của Trần Bình An, dù sao hắn còn quan tâm đến sự trưởng thành của thiếu niên ngõ Nê Bình hơn cả lão Dương.
Hắn cố gắng duy trì trấn định, nhưng trong lòng lại mặc niệm: “Chết chắc rồi, chết chắc rồi, lão già ông hại người quá đáng.”
Lão tú tài đổi đề tài, nhìn sang Trần Bình An:
- Có chuyện phải nói với ngươi trước, nếu ngươi đồng ý ta mới làm. Ta muốn lấy ra một dòng thời gian trên người ngươi, để mở đầu cho cuộc trò chuyện tối nay. Yên tâm, không liên quan quá nhiều đến chuyện riêng tư, ngươi có bằng lòng không?
Trần Bình An gật đầu nói:
- Được.
Lão tú tài vươn một bàn tay ra, hướng về Trần Bình An ngồi đối diện, rung tay cuốn tay áo lại. Rất nhanh chung quanh Trần Bình An hiện ra vô số hơi nước như những sợi tơ, chậm rãi chảy về phía lòng bàn tay lão tú tài, cuối cùng biến thành một quả bóng nước màu xanh đậm lóng lánh trong suốt. Lão tú tài lật bàn tay hướng xuống phía dưới, nhẹ nhàng quét qua phía trên bóng nước. Những dòng nước kia liền chảy xuống phía dưới, từng hình ảnh sinh động hiện lên mặt bàn.
Lý Bảo Bình mở to hai mắt, đầy vẻ kinh ngạc, vội vàng nằm sấp xuống bàn:
- Oa, tiểu sư thúc, đây là con đường núi mà chúng ta gặp phải nữ quỷ áo cưới, còn có em nữa! Ha ha, vẫn là hòm sách nhỏ của em đẹp nhất, quả nhiên đẹp hơn Lâm Thủ Nhất và Lý Hòe, dáng vẻ bọn họ đeo hòm sách quá chậm chạp...
Từ lúc Sở phu nhân cầm ô giấy dầu xuất hiện trên con đường nhỏ lầy lội, từng chiếc đèn lồng lần lượt sáng lên, giữa rừng núi xuất hiện một con rồng lửa tráng lệ, cho đến lúc Lâm Thủ Nhất sử dụng bùa chú vẫn không phân rõ phương hướng, chẳng những không rời khỏi lãnh địa của nữ quỷ, ngược lại còn bị lừa đến trước phủ đệ có treo tấm biển “Tú Thủy Cao Phong”. Cuối cùng kiếm tiên Ngụy Tấn của miếu Phong Tuyết dùng một kiếm phá vạn pháp, tiêu sái bay đến, phá vỡ cục diện, mang theo đám người rời khỏi.
Lão tú tài chụp một cái lên bàn, dòng thời gian kia lại hội tụ thành hình cầu, đẩy về phía Trần Bình An, một lần nữa tan rã trở về trời đất. Thần thông vô thượng này liên quan đến bản nguyên đại đạo, không dựa vào thế giới nhỏ của thánh nhân, cũng không dựa vào pháp khí huyền diệu, lại được lão tú tài thi triển lưu loát như vậy.
Lý Bảo Bình chỉ cảm thấy thần kỳ thú vị. Thôi Đông Sơn lại là người có hiểu biết, trong lòng càng kinh ngạc: “Rốt cuộc lão già đã xảy ra chuyện gì, rõ ràng tu vi thánh nhân đã không còn, vì sao vẫn có thần thông to lớn như vậy?”
Lão tú tài nhẹ giọng nói:
- Nữ quỷ này có đáng hận không? Lạm sát kẻ vô tội, tội ác chồng chất, đương nhiên đáng hận. Có đáng thương không? Cũng có mấy phần đáng thương. Thân là ma quỷ, ban đầu bản tính hướng thiện, có công trấn áp khí vận cho triều đình, cũng làm nhiều việc thiện ở địa phương, càng tương thân tương ái với người đọc sách, vốn phải được mọi người ca tụng mới đúng. Cuối cùng lại trầm luân đến mức như vậy, thần ghét quỷ chê, bị đại đạo gạt bỏ, nhân quả dây dưa, mấy đời cũng không trả hết món nợ mơ hồ này.
Lão tú tài thở dài:
- Cho nên mới nói, người đáng hận nhất định có điểm đáng thương, đúng không?
Thôi Đông Sơn như lâm đại địch, không dám gật đầu cũng không dám lắc đầu.
Lý Bảo Bình rất nhanh tiến vào trạng thái “lên núi đánh chết hổ cản đường”, nghiêm túc suy nghĩ một lúc, nói:
- Đáng hận nhiều hơn.
Lão tú tài gật đầu cười nói với cô:
- Như vậy đáng hận đáng thương, đáng hận nhiều hơn bao nhiêu? Đáng thương lại chiếm mấy phần?
Lý Bảo Bình lại dụng tâm suy nghĩ:
- Hợp tình hợp lý hợp pháp, phải lùi lại tính toán cẩn thận sao?
Lão tú tài lại cười híp mắt hỏi:
- Lý Bảo Bình, hợp pháp đương nhiên không xấu, nhưng ở đây lại có vấn đề. Ngươi làm thế nào xác định luật pháp của thế gian là thiện pháp hay ác pháp?
Lý Bảo Bình ngạc nhiên, dường như trước giờ chưa từng nghĩ tới vấn đề này, lại không hề luống cuống, nói với lão tú tài:
- Lão tiên sinh, chờ tôi một lát. Vấn đề này hơi lớn giống như lần trước của tiểu sư thúc, tôi phải nghiêm túc suy nghĩ!
Lão tú tài tươi cười hoà nhã, gật đầu khen ngợi:
- Tốt.
Thôi Đông Sơn nhìn nụ cười quen thuộc của ông lão, lại nhìn tiểu cô nương đang tập trung tinh thần, hừ lạnh một tiếng: “Không hổ là thầy giáo và đệ tử đắc ý của Tề Tĩnh Xuân, cùng chung một giuộc, ngay cả không khí truyền thụ học vấn cũng như nhau!”
Sau khi làm khó Lý Bảo Bình, lão tú tài lại quay đầu nhìn sang Trần Bình An ánh mắt trong vắt:
- Trước đây khi ta nghiên cứu học vấn, suy nghĩ nan đề, trước tiên thường nghĩ đến chỗ xấu, hôm nay cũng không ngoại lệ. Người đáng hận nhất định có điểm đáng thương, bản thân câu này không có vấn đề quá lớn. Nhưng trên đời có rất nhiều người tự cho mình thông minh, thích ra vẻ “mọi người đều say chỉ có ta tỉnh”, chỉ nói về điểm đáng thương, cố ý bỏ qua điểm đáng hận. Có một số người thì thuần túy là lạm dụng lòng từ bi và lòng trắc ẩn, cộng thêm “điểm đáng hận” không gây hại cho bản thân, vì vậy không hề cảm thấy lòng đau như cắt, ngược lại thích chỉ tay năm ngón, khoanh tay đứng nhìn, muốn người khác khoan dung. Trần Bình An, ngươi cảm thấy căn nguyên của vấn đề nằm ở đâu? Nên biết những người mà ta nói, rất nhiều người đều từng đọc sách, học vấn không nhỏ, không chừng còn có người là cao thủ biện luận. Trần Bình An, ngươi có ý kiến gì không? Cứ việc nói ra, nghĩ gì thì nói đó.
Trần Bình An muốn nói lại thôi, cuối cùng nói:
- Không có gì muốn nói cả.
Thôi Đông Sơn không quan tâm Trần Bình An trả lời thế nào, bắt đầu yên lặng suy diễn, nghĩ xem vì sao lão già lại nói những chuyện này.
Lão tú tài nhìn Lý Bảo Bình và Thôi Đông Sơn, chậm rãi nói:
- Thị phi ưu khuyết có lòng người, thiện ác phân lượng hỏi Diêm Vương. Vì sao lại nói như vậy? Bởi vì đạo đức tu dưỡng, kinh nghiệm trưởng thành, ánh mắt tri thức của mỗi người đều sẽ khác nhau. Lòng người nhấp nhô, có mấy ai dám tự xưng lương tâm của mình là công chính ôn hòa nhất? Thế là pháp gia đã dùng một con đường tắt, kéo đạo đức lễ nghi xuống mức thấp nhất, không thể thấp hơn được nữa.
Nói đến đây lão tú tài vươn một tay ra, vẽ một đường từ mặt bàn trở xuống.
- Đương nhiên giống như ta nói lúc trước, những luật pháp này có khả năng tồn tại “ác pháp”. Ở đây ta sẽ không suy diễn triển khai, nếu không ba ngày ba đêm cũng khó nói xong. Cho nên suy cho cùng luật pháp là chết, lòng người là sống, luật pháp không có người chấp hành càng chết đến mức không thể chết hơn, do đó vẫn phải cầu giải đáp từ phía trên.
Nói đến đây lão lại vươn tay ra, chỉ chỉ lên nóc nhà, quay đầu nhìn về Thôi Đông Sơn:
- Có biết tại sao khi đó ngươi đưa ra vấn đề kia, ta lại trả lời nhanh như vậy không?
Không nên xoáy vào đến khuyết điểm của người khác. Thôi Đông Sơn tức giận nói:
- Bởi vì ông thích và coi trọng Tề Tĩnh Xuân hơn, cảm thấy học vấn của Thôi Sàm ta đều là giấy vụn trong giỏ rác, muốn Văn Thánh đại nhân ông cầm lấy mở ra cũng ngại bẩn tay!
Lão tú tài lắc đầu nói:
- Bởi vì trước khi ngươi hỏi, ta đã suy nghĩ vấn đề này rất nhiều năm rồi. Khi đó bất kể ta suy diễn thế nào, cũng chỉ có một kết luận. Con đê ngàn dặm bị hủy bởi hang kiến, nước lũ lan tràn, kết quả không thể cứu vãn được. Bởi vì chẳng những trị ngọn không trị gốc, hơn nữa nền móng của ngươi không đủ vững chắc, cho nên môn học vấn theo dự tính ban đầu rất tốt này lại xảy ra vấn đề lớn. Giống như một ngôi nhà cao, ngươi xây càng lớn càng hoa mỹ, một khi nền móng bất ổn, gió lớn thổi qua sẽ sụp đổ, càng hại người nhiều hơn.
Thôi Đông Sơn ngẩn ra, nhưng vẫn cảm thấy không phục.
Lão tú tài thở dài, bất đắc dĩ nói:
- Các ngươi nên biết, Nho gia chính thống chúng ta vốn có bệnh tật, cũng không phải là hoàn hảo. Nhiều quy củ như vậy, theo thế gian thay đổi, cũng không thể giữ nguyên đến muôn đời. Chuyện này cũng bình thường, nếu đạo lý do người xưa nói đều đúng nhất tốt nhất, vậy người đời sau phải làm sao? Đi học để làm gì?
- Biện pháp Chí Thánh tiên sư đưa ra là chung chung nhất cũng thuần túy nhất, vừa mềm mỏng vừa ích lợi, là thức ăn bổ dưỡng trăm lợi mà không một hại. Nhưng tiền đề của nó là mọi người đều ăn lương thực của “Nho gia”, đúng không?
- Nhưng có đôi khi, theo cơ năng thân thể của một người suy giảm, hoặc là gió thổi nắng chiếu, sẽ có lúc mắc bệnh. Thức ăn bổ dưỡng đã không còn hiệu quả tức thời, cũng không thể cứu mạng chữa người. Lúc này lại cần thuốc bổ sung.
- Nhưng dùng thuốc ba phần độc, cần phải hết sức cẩn thận. Thánh nhân viễn cổ cũng phải nếm các loại cỏ, sau đó mới dám nói cây nào là thuốc, cây nào là độc.
- Tính tình của Thôi Sàm ngươi quá nóng vội, sẽ chịu tốn tâm tư như vậy sao? Sư đệ Tề Tĩnh Xuân đã sớm nhắc nhở ngươi rất nhiều lần, Thôi Sàm ngươi quá thông minh, tâm địa cao ngạo, trước giờ không thích bỏ công vào những chuyện vặt vãnh, như vậy sao được? Nếu ngươi là trẻ con đùa nghịch, chỉ muốn làm một sơn chủ thư viện, tế tự học cung, như vậy đường sông mà ngươi mở ra cho dù con đê có trăm ngàn lỗ hổng, cuối cùng nước lũ vỡ đê vẫn có người cứu được. Nhưng nếu học vấn của ngươi trở thành chủ lưu trong Nho gia chính thống, một khi xảy ra vấn đề thì ai tới cứu? Là ta hay là Lễ Thánh, Chí Thánh tiên sư? Cho dù mấy vị này ra tay cứu giúp, nhưng Thôi Sàm ngươi làm thế nào xác định, đến lúc đó thánh nhân của hai giáo Phật Đạo sẽ không gây thêm phiền phức? Sẽ không biến thế giới Hạo Nhiên thành nơi phát triển giáo lý của bọn họ?
Thôi Đông Sơn vẫn không muốn chịu thua.
Lão tú tài có vẻ mệt mỏi:
- Môn học vấn công tích sự nghiệp của ngươi, tuy ta đã nghĩ đến sớm hơn, nhưng ngươi dốc lòng vào đó còn xa hơn ta nghĩ một chút. Cuối cùng ta cũng cảm thấy xiêu lòng, suy nghĩ xem có thể thử một lần hay không. Cho nên trận “ba bốn tranh đấu” thật sự giấu ở sau màn, đó là hai vương triều lớn ở Trung Thổ Thần Châu chia ra phát triển “lễ nghi âm nhạc” và “công tích sự nghiệp”, sau đó xem thử sáu mươi năm sau bên nào mạnh hơn. Đương nhiên kết cục thế nào thiên hạ đều biết, ta đã thua, cho nên buộc phải tự nhốt mình trong Công Đức Lâm.
Vẻ mặt Thôi Đông Sơn khó tưởng tượng, đột nhiên đứng dậy:
- Ông nói dối!
Lão tú tài lãnh đạm nói:
- Lại quên rồi sao? Tranh luận với người khác, tâm tính của mình phải công chính ôn hoà, không thể hành động theo cảm tính.
Thôi Đông Sơn hồn bay phách lạc ngồi trở lại ghế, lẩm bẩm nói:
- Làm sao ông có thể đánh cuộc chuyện này. Ta làm sao có thể thua...
Lão tú tài quay đầu nhìn về trong sân:
- Chú ý, nhất định đừng lơ là.
Cô gái cao lớn lười nhác trả lời:
- Biết rồi.
Lúc này lão tú tài này mới uống một hớp rượu lớn, tự giễu nói:
- Mượn rượu để giải sầu, cũng là để tăng thêm can đảm.
Lão để bầu rượu xuống, sửa lại vạt áo, chậm rãi nói:
- Lễ Thánh đã viết đầy hai chữ trong thế giới này của chúng ta. Thôi Sàm, đó là gì?
Thôi Đông Sơn vô ý thức trả lời:
- Trật tự!
Sau khi buột miệng nói ra, hắn lại vô cùng chán nản.
Vẻ mặt lão tú tài nghiêm túc, gật đầu trầm giọng nói:
- Đúng, lễ nghi quy củ, tức là trật tự. Lễ Thánh, thánh nhân thứ hai trong Nho gia chính thống, ông ta theo đuổi một trật tự, vạn vật trên thế gian đều ngăn nắp trật tự, quy quy củ củ. Những quy củ ngang dọc này đều là Lễ Thánh trăm cay ngàn đắng “đoạt về” từ đại đạo, từ đó mới xây dựng nên một ngôi nhà mà ông ta tự giễu là “nhà tranh tồi tàn”, che chắn mưa gió cho muôn dân. Nhà tranh rất lớn, lớn đến mức gần như mọi người dùng hết cả đời cũng không đụng được vách tường, lớn đến mức tất cả người tu hành tu vi có cao cũng không đụng tới nóc nhà. Cho nên đây là tự do và an ổn của chúng sinh.
Thôi Đông Sơn cười nhạt nói:
- Tề Tĩnh Xuân kia thì sao? Học vấn của hắn đã đụng tới nóc nhà rồi. A Lương thì sao? Tu vi của hắn đã đụng vào vách tường rồi. Như vậy thì phải làm thế nào? Những người này nên làm gì? Dựa vào đâu mà nhân tài kiệt xuất trong nhân gian này không thể đi theo con đường của mình, mở cánh cửa do Lễ Thánh lão gia chế tạo, đi ra bên ngoài xây dựng một căn nhà tranh mới?
Nói đến đây hắn vô ý thức đưa tay chỉ về phía cửa phòng, vẻ mặt sắc sảo, khí thế ép người.
Có thể thấy Thôi Đông Sơn đã bất giác đắm chìm trong đó, thậm chí có khả năng không chỉ là suy nghĩ của thiếu niên Thôi Sàm, mà còn mang theo tiềm thức đầy đủ nhất của Thôi Sàm sâu trong thần hồn.
Lão tú tài cười nói:
- Theo đuổi tự do tuyệt đối trong lòng các ngươi? Có thể, nhưng ngươi có gì nắm chắc, có thể bảo đảm các ngươi cuối cùng sẽ đi về phía cánh cửa kia, chứ không phải một quyền đánh nát vách tường, đụng đầu phá vỡ nóc nhà? Khiến cho căn nhà tranh vốn giúp các ngươi che chắn mưa gió, để các ngươi trưởng thành đến độ cao hôm nay, trong thoáng chốc lại biến thành bấp bênh, bốn bề lọt gió?
Thôi Đông Sơn cười lớn nói:
- Chính lão già ông cũng nói là tự do tuyệt đối rồi, còn quan tâm những chuyện này làm gì? Dựa vào đâu mà ông nhận định sau khi chúng ta phá vỡ nhà cũ, xây dựng nên nhà mới sẽ không rộng lớn vững chắc hơn trước đó?
Lão tú tài cười cười:
- Hả? Chẳng phải lại trở về đại đạo ban đầu của ta rồi? Ngay cả khuôn mẫu cũ của ta mà Thôi Sàm ngươi cũng chưa từng phá vỡ, còn muốn phá vỡ trật tự của Lễ Thánh sao?
Thôi Đông Sơn tức giận nói:
- Chuyện này liên quan gì đến nhân tính bản ác (1)? Lão già ông nói hưu nói vượn!
Lão tú tài hờ hững nói:
- Vấn đề này đừng hỏi ta. Ta mở một mặt lưới cho ngươi, mượn cơ hội thần hồn hoàn chỉnh ngàn năm khó gặp này, hỏi chính bản tâm của ngươi đi.
Thôi Đông Sơn ngây người như phỗng.
Cuối cùng giống như giữa trời đất chỉ còn lại lão tú tài và Trần Bình An, một già một trẻ ngồi đối diện nhau.
Lão tú tài mỉm cười nói:
- Lễ Thánh muốn trật tự, hi vọng tất cả mọi người đều hiểu quy củ, đều nói quy củ. Sau đó nhân sĩ vân du bốn phương truyền bá học vấn, khi bọn họ trở thành thế tộc thì sẽ có trường học đế vương. Tiếp đó lại có khoa cử, thu nhận những kẻ nghèo hèn, giáo dục mọi tầng lớp, ban cho cơ hội làm cá chép vượt long môn, không còn cảnh nhà nghèo không có quý tử. Quy củ chu toàn mọi mặt, lao tâm lao lực, hơn nữa càng về sau lòng người không ổn định, càng tốn sức mà không có kết quả tốt. Nhân tính bản ác mà, ăn no bụng bỏ đũa xuống lại muốn mắng chửi, trên thế gian nhiều không kể xiết.
Lão ngẩng đầu nhìn về thiếu niên:
- Cho nên hôm nay ta đang tìm hai chữ, thứ tự.
- Ta chỉ muốn vạch rõ thứ tự cho mọi sự vật trên thế gian. Chẳng hạn như vấn đề đáng hận đáng thương kia, mấu chốt nằm ở đâu? Đó là do Lễ Thánh đã dạy thế nhân quá nhiều tiêu chuẩn phán định “đáng hận” và “đáng thương”, nhưng thế nhân lại không biết “phân biệt trước sau”. Ngươi còn chưa làm rõ được “đáng hận”, đã chạy đi quan tâm tới “đáng thương” rồi. Như vậy sao được, đúng không?
Trần Bình An gật đầu.
Lão tú tài cười hỏi:
- Nếu chỉ là nghe, hai chữ “thứ tự” này có phải kém xa thuyết pháp “trật tự” không?
Lông mày Trần Bình An nhíu chặt.
Lão tú tài cười ha hả, cũng mặc kệ thiếu niên có thể hiểu được bao nhiêu, tự mình thấy vui, uống một hớp rượu:
- Nếu hai chữ này đặt trong nhà tranh tồi tàn của Lễ Thánh, đương nhiên chỉ có thể xem là khâu khâu vá vá, ta nhiều nhất chỉ là một thợ may của đạo đức lễ nhạc mà thôi. Nhưng nếu đặt hai chữ này vào nơi rộng lớn hơn, vậy thì sẽ rất lợi hại.
Trần Bình An hỏi:
- Nơi nào?
Lão tú tài nhấc bầu rượu lên đặt xuống giữa bàn, sau đó mở rộng bàn tay quét qua trên bàn:
- Giả sử bầu rượu này là nhà tranh tồi tàn, vậy chẳng qua là một nơi nghỉ chân bên dòng sông thời gian mà thôi. Thế nhưng...
Lão dừng lại một lúc, mỉm cười nói:
- Dòng sông thời gian này địa thế ra sao, mấu chốt phải xem lòng sông. Tuy nói hai bên bổ trợ cho nhau, nhưng đồng thời cũng tồn tại “sự sáng tạo từ nhân duyên hòa hợp”. Thế gian có rất nhiều thuyết pháp xuôi dòng mà đi, thuận thế mà làm, cho nên ta muốn thử xem sao.
Trần Bình An hỏi:
- Lễ Thánh muốn người ta sống an ổn trong quy củ, có đôi khi buộc phải hi sinh một phần... tự do tuyệt đối của con người? Còn lão tiên sinh ngài hi vọng mọi người đều dựa theo thứ tự của ngài, đi trên đại đạo do ngài vẽ ra?
Lão tú tài mỉm cười bổ sung:
- Đừng cảm thấy ta đang chỉ tay năm ngón, thứ tự của ta sẽ không tốt quá hóa dở. Chỉ là bỏ công sức vào đầu nguồn đại đạo, sau khi dòng nước phân nhánh, từng người vào biển, hoặc là giữa đường hội họp, trở thành ao hồ hay tiếp tục chảy cũng được, đều là tự do của mỗi người.
Lão nghiêng người tới trước, cầm lấy bầu rượu uống một hớp, cười hỏi:
- Trần Bình An, ngươi cảm thấy thế nào? Có bằng lòng dựa theo an bài của Tề Tĩnh Xuân, làm đệ tử của ta không?
Lần thứ hai Trần Bình An xuất hiện dáng vẻ muốn nói lại thôi.
Lão tú tài mỉm cười, hòa nhã dễ gần, lặp lại một lần:
- Chỉ cần nói ra suy nghĩ của ngươi, không cần quan tâm đúng hay sai. Nơi này không có người ngoài.
Trần Bình An hít sâu một hơi, thẳng lưng, hai nắm tay chống lên đầu gối, nghiêm chỉnh nói:
- Bởi vì tôi chưa từng đọc sách, không rõ “trật tự” của Lễ Thánh lão gia rốt cuộc là gì, càng không lĩnh hội được tinh túy trong “thứ tự” của lão tiên sinh ngài.
Lão tú tài mỉm cười nói:
- Tiếp tục đi, cứ mạnh dạn nói. Khi còn sống ta đã từng gặp những kẻ rất xấu, những chuyện rất tồi tệ trên đời, cho nên tính tình đã được mài giũa rất tốt rồi.
Ánh mắt Trần Bình An càng sáng ngời:
- Trong trấn nhỏ, tôi vì bản thân mà giết Thái Kim Giản, vì bằng hữu Lưu Tiện Dương mà liều mạng với con vượn Bàn Sơn. Sau đó đã đáp ứng với Tề tiên sinh sẽ hộ tống bọn Lý Bảo Bình đi học, cuối cùng lại đáp ứng với thần tiên tỷ tỷ sẽ trở thành luyện khí sĩ. Những chuyện này tôi rất an tâm đáp ứng, gật đầu đi làm là được, vốn không cần suy nghĩ gì nhiều.
- Vừa rồi lão tiên sinh ngài đã nói rất nhiều, tôi vẫn luôn nghiêm túc lắng nghe. Có một số chuyện ngẫm nghĩ lại, cảm thấy rất có đạo lý. Chẳng hạn như chuyện đáng hận đáng thương, tôi cảm thấy rất đúng, thứ tự không thể sai. Cho nên tôi muốn nói, khi đó tôi rất muốn giết nữ quỷ áo cưới kia, bây giờ càng muốn giết, sau này nhất định sẽ giết. Tôi muốn nói cho cô ta biết, cho dù có uất ức lớn đến đâu, cũng không thể chuyển sự đau đớn lên người vô tội. Tôi muốn chính miệng nói với cô ta, cô ta có điểm đáng thương của mình, nhưng cô ta đáng chết!
Thiếu niên ngõ Nê Bình luôn gây cho người ta cảm giác tính tình ôn hòa, lúc này lại tràn đầy nhuệ khí.
Giọng điệu của Trần Bình An càng kiên định, chậm rãi nói:
- Nhưng những chuyện mà tôi nghĩ không ra, thậm chí có thể cả đời cũng không nghĩ xa như vậy, tôi sẽ không đáp ứng. Bởi vì nếu ngay cả chính tôi cũng cảm thấy không làm được, tại sao còn phải đáp ứng người khác? Bởi vì áy náy? Bởi vì không đáp ứng sẽ khiến người khác thất vọng? Nhưng đáp án rất đơn giản, ngươi đáp ứng rồi lại không làm được, chẳng phải người khác sẽ càng thất vọng sao?
Lão tú tài ngưng cười, vẻ mặt nghiêm nghị, suy nghĩ một lát đến thất thần, theo thói quen vươn hai ngón tay ra, giống như nhón một hạt đậu phộng trong đĩa thức ăn.
Trong sân nhỏ, cô gái cao lớn cười híp mắt.
Lúc trước nàng cố ý làm ra vẻ u oán thương tâm, chẳng phải thiếu niên vẫn dùng lời lẽ đanh thép cự tuyệt mình?
Nếu đổi thành Mã Khổ Huyền hoặc đám người Tạ Thực, Tào Hi... vì một thiếu nữ đã xa tận chân trời, quen biết không quá một tháng, lại mạo hiểm chọc giận một vị kiếm linh đã sống vạn năm, sau này cần nương tựa lẫn nhau sao?
Đây có phải là chuyện nhỏ?
Là chuyện nhỏ, nhưng lại tuyệt đối không phải nhỏ.
Đại đạo tranh đấu dài đằng đẵng, có những điểm nhỏ nhặt khi để tay lên ngực tự hỏi lại cảm thấy rất kinh khủng, đây mới là chỗ hiểm ác đáng sợ không thể dự đoán nhất. Tu vi của một luyện khí sĩ càng cao, càng đến gần màn trời, tì vết trên tâm cảnh của hắn sẽ càng bị phóng đại đến vô hạn. Thử so sánh, một chút tì vết của Đạo Tổ chỉ lớn bằng hạt cải, một khi chuyển thành hình ảnh thật, có lẽ còn lớn hơn lỗ hổng bị một kiếm đâm thủng của động tiên Hoàng Hà.
Chẳng hạn như trong dòng thời gian nhìn như vặt vãnh kia, nếu lúc đầu đứa trẻ ngõ Nê Bình được người bán hàng rong “thiện ý” mời chào, lựa chọn cầm lấy xâu mứt quả miễn phí, sau đó nhảy nhót tung tăng trở lại nhà tổ ở ngõ Nê Bình, ăn hết sạch sẽ, tiện tay ném que trúc đi, nhìn như chẳng có gì xảy ra, nhưng thật sự chẳng có gì xảy ra sao?
Thiếu niên Trần Bình An sẽ có cuộc gặp gỡ hôm nay sao?
Trong phòng Trần Bình An nhìn lão tú tài:
- Cho dù Tề tiên sinh muốn tôi làm, nhưng chỉ cần cảm thấy không làm được, tôi vẫn sẽ không đáp ứng. Giống như có một số chuyện tôi đã nghiêm túc suy nghĩ, cảm thấy nó là sai, vậy cho dù có người cầm dao gác lên cổ tôi, bất kể hắn là ai, tôi cũng sẽ nói cho hắn biết đây là chuyện sai.
Giọng điệu của thiếu niên rất bình tĩnh, cuối cùng nói:
- Tôi vốn không phải loại người có thể phát huy một môn học vấn rất xa. Đối với tôi thì đọc sách biết chữ rất đơn giản, chỉ là để viết câu đối xuân dán lên cửa nhà, sau này còn có thể viết mộ bia cho cha mẹ, nhiều nhất là đọc được một ít đạo lý làm người, ngoại trừ những chuyện này thì không có nhiều suy nghĩ khác. Cho nên lão tiên sinh, tôi sẽ không làm đệ tử của ngài.
Thôi Đông Sơn nghe vậy sắc mặt tái nhợt, mồ hôi đầm đìa.
Ngay cả Lý Bảo Bình cũng cảm thấy sự tình không ổn, lén cầm con dấu trên bàn lên, chuẩn bị dùng nó đánh người. Còn như đó là kẻ bại hoại Thôi Đông Sơn hay là thầy giáo của thầy giáo, cô cũng mặc kệ, trên đời tiểu sư thúc là lớn nhất.
Vẻ mặt lão tú tài ôn hòa hỏi:
- Đây là suy nghĩ hiện giờ của ngươi đúng không? Nếu sau này ngươi cảm thấy mình sai, liệu có thay đổi chủ ý, xin ta nhận ngươi làm đệ tử không?
Trần Bình An không hề do dự đáp:
- Đương nhiên! Nhưng nếu đến lúc đó ngài không muốn nhận tôi làm học trò, tôi cũng sẽ không cưỡng cầu. Có lẽ sẽ hối hận, nhưng chắc chắn không nhiều.
Lão tú tài tỏ ra khó hiểu:
- Ta đường đường là Văn Thánh, muốn nhận ngươi làm đệ tử thân truyền, đây là chuyện may mắn biết bao. Cơ duyên lớn đột nhiên rơi xuống đầu ngươi, chẳng phải nên vội vàng cầm lấy bỏ vào túi mới đúng? Lỡ may có vấn đề gì, dù sao cũng có tiên sinh nhà mình chắn ở phía trước, ngươi sợ cái gì? Nhìn thế nào cũng là chuyện tốt trăm điều lợi mà không một điều hại.
Trần Bình An đột nhiên nói một câu:
- Có một số chuyện trái với lương tâm, một bước cũng không cần đi.
Lão tú tài thở dài:
- Nếu thời cơ đã chưa tới, ta cũng không ép buộc nữa.
Lão lại mỉm cười:
- Không làm được thầy trò, lão già ta rất thất vọng, nhưng chắc hẳn Tề Tĩnh Xuân sẽ không thất vọng. Một Trần Bình An cố chấp như vậy, rất giống với Tề Tĩnh Xuân lúc thiếu niên, có lẽ đây mới là nguyên nhân lúc trước hắn chắp tay thi lễ với ngươi trong ngõ nhỏ.
Trần Bình An cảm thấy khó hiểu.
Lão tú tài đã chậm rãi đứng dậy, nhìn ba đứa trẻ:
- Ngồi mà luận đạo là chuyện rất tốt, nhưng đừng quên dậy mà đi làm càng quan trọng hơn, nếu không tất cả đạo đức văn chương sẽ không còn chỗ đứng nữa.
Lão bỗng nhiên cảm thấy vui vẻ, tươi cười rạng rỡ, hai tay đặt phía sau người, gật gù đi ra khỏi phòng, tấm tắc nói:
- Lão tiên sinh ngồi mà luận đạo, chàng thiếu niên dậy mà đi làm. Tốt, rất tốt!
Lý Bảo Bình tức giận nói:
- Chỉ có thiếu niên à, tôi thì sao?
Lão tú tài mở cửa phòng ra, cười cởi mở nói:
- Đúng đúng đúng, còn có tiểu cô nương Lý Bảo Bình của Đông Bảo Bình Châu!
Trần Bình An nghĩ thầm: “Ngồi mà luận đạo, dậy mà đi làm. Đạo lý này nói rất hay, ta phải nhớ kỹ.”
Thôi Đông Sơn ngơ ngác ngồi tại chỗ, đột nhiên giật mình một cái, khôi phục tinh thần, sau đó đứng dậy chắp tay thi lễ, nói với Trần Bình An:
- Tiên sinh!
Trần Bình An bất đắc dĩ nói:
- Sao ngươi còn như vậy?
Thôi Đông Sơn cợt nhả trêu đùa:
- Trước đó tiên sinh muốn giết ta, có phải cố ý không muốn trả tiền? Mấy ngàn lượng bạc đấy.
Trần Bình An bình tĩnh ôn hoà nói:
- Nếu tối nay ngươi bị ta giết, sau này chỉ cần Trần Bình An ta có bạc, nhất định sẽ giúp ngươi xây một ngôi mộ trị giá hai ngàn lượng bạc.
Sắc mặt Thôi Đông Sơn lúng túng, cuối cùng chỉ thốt ra một câu:
- Cảm ơn ngài.
- --------
Chú thích:
(1) Nhân tính bản ác: học thuyết của Tuân Tử, con người sinh ra vốn dĩ là ác, có được thiện là do quá trình bồi dưỡng giáo dục.
Nhân tính bản thiện: học thuyết của Khổng Tử, con người sinh ra bản tính ban đầu vốn thiện và tốt lành, khi lớn lên do ảnh hưởng của đời sống xã hội mà tính tình trở nên thay đổi, tính ác có thể phát sinh.
Bình luận chương 208
Chia sẻ cảm nhận về chương 208 “Lão tiên sinh ngồi mà luận đạo”