“ Bút đồng án” (1)

Không có xe ngựa, Bạch Cư Dị đi bộ về, nhàn nhã đi dạo quay về nhà trọ, hôm nay thi rất tốt, hắn đặc biệt mua chút rượu và thức ăn, rời khỏi phòng khoảng mười bước, liền nghe có tiếng đọc sách:

“ Nhiên tần dĩ khu khu chi địa, trí vạn thừa chi quyền, chiêu bát châu nhi triêu đồng liệt, bách hữu dư niên hĩ; nhiên hậu dĩ ** vi gia, hào hàm vi cung, nhất phu tác nan nhi thất miếu đọa, thân tử nhân thủ. Vi thiên hạ tiếu giả, hà dã? Nhân nghĩa bất thi, nhi công thủ chi thế dị dã.”

Thanh âm vui mừng, biểu hiện người đọc sách tâm tình rất tốt.

Bạch Cư Dị cảm thấy hiểu rõ, đẩy cửa cười to nói:

“ Hôm nay Quách huynh trúng đề, chẳng lẽ ngày mai người muốn viết Tần luận sao?”

Trong phòng chỉ có một mình Quách Mục, hắn đang đứng trước cửa sổ lớn tiếng đọc “ Quá tần luận” , nghe thấy tiếng cười của Bạch Cư Dị sau lưng, Quách Mục buông sách trong tay cười nói:

“ Hôm nay may mắn đoán trúng đề, ngày mai sẽ không có vận khí tốt như vậy, cho nên đọc một chút cổ văn, tìm kiếm cảm hứng.”

Bạch Cư Dị cười cười, đem rượu và thức ăn đặt lên bàn, lại hỏi:

“ Tông Nguyên huynh đâu? Hắn chưa về sao?”

Quách Mục cũng có chút kinh ngạc.

“ Liễu lão đệ không phải cùng ngươi về ư?”

“ Ta ở đây!”

Sau lưng đột nhiên truyền đến tiếng cười của Liễu Tông Nguyên, hai người cùng quay đầu lại, thấy Liễu Tông Nguyên đang tựa vào cửa ra vào, phía sau hắn lại có một lão đạo.

Bạch Cư Dị thoáng cái liền nhận ra lão đạo sau lưng kia đúng là vị đã gặp ở tửu lâu, hắn vội vàng đi tới, hỏi Liễu Tông Nguyên:

“ Thế nào! Ngươi thi được không?”

Liễu Tông Nguyên trước tiên chắp tay hướng Quách Mục cười nói:

“ Các ngươi tối hôm qua thảo luận Tam lại Tam biệt đến tận nửa đêm, ta hận muốn chết, tuy nhiên hiện tại ta cảm kích các ngươi còn không kịp!”

Bạch Cư Dị vỗ tay cười to:

“ Ta cũng vậy, làm phiền Quách huynh.”

“ Xem ra ba vị đều thi khá tốt, lão đạo chúc mừng.”

Lý Bí chắp tay cười nói.

Bạch Cư Dị chợt nhớ tới người kỳ quái gặp trong trường thi, lập tức kéo Lý Bí lại, thi lễ hỏi hắn:

“ Lần trước tại tửu lâu đạo trưởng đọc thơ của ta có cho người khác xem hay không?”

“ Bài thơ vi diệu như thế, bần đạo tất nhiên giới thiệu cho nhiều người.”

Lý Bí giống như cười mà không cười hỏi thăm:

“ Sao vậy, Bạch lão đệ gặp phiền toái gì sao?”

“ Cái này khó trách, bất quá hắn là ai?”

Bạch Cư Dị tự nhủ.

“ Đã xảy ra chuyện gì?”

Liễu Tông Nguyên và Quách Mục thấy hắn biểu tình ngưng trọng, trăm miệng một lời hỏi.

Bạch Cư Dị lắc đầu

“ Việc này hơi kỳ quái, chúng ta vừa ăn vừa nói.”

Nói xong, hắn mời ba người ngồi xuống, rót ọi người một chén rượu, lúc này mới nhớ tới mình còn chưa biết pháp danh lão đạo này, liền vội vàng hỏi:

“ Xin hỏi pháp danh đạo trưởng, tu hành ở nơi nào?”

Lý Bí bưng chén rượu lên khẽ cười nói:

“ Tại hạ tên tục họ Lý, pháp danh Thủy Tâm, bốn biển là nhà.”

Liễu Tông Nguyên vội vàng không để lý Lý Bí, lập tức hỏi:

“ Vừa rồi Cư Dị nói gặp chuyện kỳ lạ, đến tột cùng là chuyện gì?”

“ Ta đang thi thì gặp một người.”

Bạch Cư Dị đem chuyện gặp người kia trong trường thi nói lại một lần, cuối cùng nói:

“ Ta cho rằng hắn là quan viên, quan viên bình thường đều mặc quan phục, chỉ có người này mặc áo xanh mũ sa, nhàn nhã cực kỳ, quả thực làm cho người ta khó hiểu.”

Liễu Tông Nguyên biểu lộ đột nhiên ngưng trọng, hắn hỏi:

“ Người kia bao nhiêu tuổi, bộ dáng thế nào?”

“ Tuổi chừng 30, khí độ cao nhã, khiến người ta ngưỡng mộ.”

Phanh một tiếng, Liễu Tông Nguyên vỗ bàn một cái, chén đĩa nhảy loạn, khiến mấy người giật nảy mình.

“ Liễu lão đệ làm sao thế?”

“ Ta đã biết là người nào.”

Liễu Tông Nguyên hạ giọng nói với ba người:

“ Khu giap Trịnh chủ khảo là Lại bộ tư Lang trung Trịnh Đạc, cho tới bây giờ đều ngạo mạn, lúc ấy Lại bộ Lang trung cung kính như vậy chỉ có thể là quan viên từ Thượng thư trở lên, nếu là quan viên giữ chức Thượng thư trẻ tuổi nhất là Hàn thượng thư cũng đã năm mươi tuổi, hơn nữa hắn buổi sáng đã mặc quan phục, cho nên người không mặc quan phục 30 tuổi, có thể tùy ý cùng thí sinh nói chuyện tại trường thi, lại khiến cho Trịnh lang trung tất cung tất kính như vậy chỉ có thể là một người.”

“ Ai?”

Bạch Cư Dị và Quách Mục đồng thanh hỏi, Lý Bí thì vuốt râu cười mà không nói.

Liễu Tông Nguyên rốt cuộc kìm nén không được nói ra bí mật, gằn từng chữ:

“ Đương kim thánh thương.”

“ Hoàng thượng.”

Bạch Quách hai người đồng thời ngẩn ngơ, Quách Mục đột nhiên nói với Bạch Cư Dị:

“ Bạch hiền đệ tại trường thi gặp quý nhân, tiền đồ vô lượng! Từ nay về sau giúp đỡ lão ca một chút.”

Trong đầu Bạch Cư Dị một mảnh mờ mịt, kỳ thật hắn cũng đã nghĩ đến khả năng là hoàng thượng, nhưng lại cảm thấy không thể tưởng tượng nổi. Mà bây giờ Liêu Tông Nguyên vốn là đệ tử quan lại nói ra, khiến hắn không thể không tin, làm sao hoàng thượng lại biết bài thơ của hắn? Hắn đột nhiên cảnh giác nhìn Lý Bí, lạnh lùng nói:

“ Ngươi đến tột cùng là ai?”

Lý Bí ngẩng cổ uống một chén rượu, cười nhạt nói:

“ Tóm lại không có vị quan lớn nào mặc đạo phục đến vi hành đâu.”

Liêu Tông Nguyên lại chăm chú nhìn hắn, nghĩ tên của hắn, tục gia họ Lý, đạo hiệu Thủy Tâm, Lý Thủy Tâm.

Hắn đột nhiên bừng tỉnh, chỉ vào Lý Bí đứng lên nói:

“ Ngươi chính là Lý Bí.”

Bố Y tướng quốc Lý Bí, Bạch Cư Dị và Quách Mục cùng đứng lên một lúc. Bọn họ sớm đã nghe qua đại danh của người này, lại không nghĩ rằng đây là trung thần trong truyền thuyết chỉ nghe danh chứ chưa từng gặp mặt nay lại xuất hiện trước mặt bọn họ. Bạch Cư Dị cùng Quách Mục vội vàng đứng lên thi lễ:

“ Chúng ta vô lễ, xin đạo trưởng thứ lỗi.”

Lý Bí liền vội khoát khoát tay cười nói:

“ Ba vị không cần khách khí, ta chỉ là một đạo sĩ nghèo rớt mùng tới thôi, có thể quen biết mọi người là duyên phận, mọi người xa lạ như vậy, rõ ràng muốn đuổi ta đi.”

Ba người thấy hắn nói năng khôi hài, lại không cao ngạo, liền cũng ngồi xuống, Quách Mục còn đang suy nghĩ Bạch Cư Dị chuyện kia, liền hỏi Lý Bí:

“ Lý đạo trưởng, Bạch hiền đệ lần này ngẫu nhiên gặp hoàng thượng, liệu có phải …”

Hắn còn chưa dứt lời, Lý Bí liền khoát tay cắt đứt lời hắn.

“ Tuyệt không có khả năng, Bạch lão đệ lần đầu tiên trước hai mươi vạn thí sinh trổ hết tài năng, phải trúng tuyển, lúc này mới có hi vọng lần nữa lọt vào mắt xanh của Hoàng thượng, nếu không, Hoàng thượng cũng không vượt cấp quyền mà dùng hắn.”

Lúc này, Liễu Tông Nguyên ở bên cạnh lại hỏi:

“ Ta nghe nói chế khoa lần này do Lại bộ tổ chức, mà chức quan trong cuộc thi này do Lễ bộ phụ trách, cái này dường như ngược nhau, không biết đây có phải vì Hàn Thượng thư và Lô thượng thư trở mặt phải không?

Lý Bí liếc mắt nhìn hắn lạnh lùng nói:

“ Ngươi tuổi còn trẻ hỏi việc quan trường này làm gì? Vẫn nên hảo hảo nghĩ tới cuộc thi ngày mai đi.”

Liễu Tông Nguyên đỏ mặt, không dám hỏi nhiều nữa, Lý Bí lại uống một ngụm rượu, nói vài câu với ba người:

“ Hoàng thượng cực kỳ coi trọng chế khoa lần này, mới nghiêm khắc phái Hàn Thượng thư làm chủ khảo, đây là cơ hội của các ngươi, cần nắm chặt cơ hội này.”

Ba người ngồi một chỗ yên lặng gật đầu, hôm nay bọn họ thi không tệ, còn ngày mai, chính là thời khắc quyết định vận mệnh tiền đồ của bọn họ.

Khi mà không khí ấm áp của mùa thu đã dần dần qua đi thì cũng là lúc mọi người đổ dồn sự chú ý của mình vầ cuộc thi chế khoa (Dưới triều nhà Đường, khoa thi đặc biệt do ý vua đặc định, gọi là chế cử khoa. Gọi tắt là chế cử hoặc chế khoa ) vừa mới diễn ra. Tiếp sau đây sẽ chuyển sang phần chấm thi. Và như vậy cũng còn khá lâu nữa mới có thể yết bảng được. Nhưng ngay sau khi chế khoa diễn ra được bốn ngày thì vào ngày mùng tám tháng chín Đại Đường lại diễn ra một sự kiện khác: Khai mạc cuộc thi khảo hạch quan chức. Nếu như chế khoa làm cho con người ta đang sống trong mùa thu nhưng lại cảm giác như đang sống trong những ngày hè nóng bức, bởi không khí sôi trào của sĩ tử, của mọi người xung quanh. Nhưng cái cuộc thi khảo hạch quan chức lần này thì ngược lại, nó khiến cho rất nhiều người có cảm giác như trời thu lại lạnh giá của mùa đông đã đến vậy. Cuộc thi này làm cho tâm trạng của vô số người như chìm vào vực sâu băng tuyết vậy. Ngay từ mười ngày trước đây, nhóm quan viên đầu tiên gồm mấy ngàn quan viên đã lén lút tới thành Trường An. Bọn họ đều ở tại nhà khách của các châu ( nhà khách này dùng để các quan lại nghỉ ngơi trong khi chờ được vào báo cáo, tấu trình), cũng chẳng ai biết rằng mấy hôm nữa sẽ thi vào cái gì đây. Nhưng bản thân tất cả các quan viên này đều biết rằng ngay cả các sĩ tử bình thường nếu ăn đi chơi bời đàng đ**m thì cũng đã là một hành vi sai trái rồi, huống chi bọn họ giờ đây đang mang thân phận quan phụ mẫu nên càng phải nghiêm túc, làm gương. Vì vậy mà đại đa số các quan viên này chỉ quanh quẩn trong nhà khách, không có mấy ai là dám tùy tiện ra khỏi cửa.

Đối tượng phải tham gia cuộc thi khảo hạch quan chức lần này là tất cả các quan viên từ hàng cửu phẩm cho tới hàm tam phẩm. Ngoại trừ mấy vị tướng quốc ra, còn lại gần như là tất cả các quan viên đều không thể nào thoát khỏi kỳ khảo hạch lần này. Tổng số quan viên tham gia khảo hạch là hơn một vạn người. Vì thế triều đình chia là ba đợt thi, vào tháng chín, tháng mười và tháng mười hai. Các võ quan cũng phải tiến hành tham gia khảo hạch, nhưng là phải sang tháng hai năm sau mới tiến hành được. Mà cơ quan đảm nhận vai trò chủ khảo của đợt thi thứ nhất vào ngày mùng tám tháng chín này chính là Lễ Bộ. Nguyên nhân của việc này không hề giống với những gì mà Liễu Tông Nguyên đã phỏng đoán: Do Hàn tướng quốc và Lô Kỷ bất hòa. Mà thực ra nó có nguyên nhân thực sự của nó. Thứ nhất là vì Lại Bộ muốn được “ góp công lao” , lấy “ thành tích” thông qua việc chấm bài duyệt quyển của các quan viên dự thi. Thứ hai là bởi vì có một số quan viên trong Lại Bộ cũng tham gia thi đợt này. Vì thế nên Lại Bộ đứng ra tổ chức, sắp xếp kỳ thi còn Lễ Bộ sẽ đảm nhiệm vai trờ chủ khảo là hợp lý rồi.